Co robić, gdy dziecko się oparzy?

Oparzenie to uszkodzenie skóry powstałe w wyniku działania jednego z czterech czynników:

• Wysoka temperatura. Przyczyną tego typu oparzenia może być gorąca woda, gotująca się właśnie zupa czy inne źródła ciepła np. nieosłonięta szyba kominka, gorące żelazko itp.

• Substancje chemiczne. Dziecko mogą poparzyć kwasy, zasady i inne drażniące substancje organiczne. W tym przypadku oparzenie, w zależności od substancji, która działa na skórę, może pojawić się od razu lub po pewnym czasie. Oparzenia tego typu najczęściej powodują środki czyszczące zawierające substancje drażniące. Jeśli dziecko oparzyło się substancją chemiczną, bardzo ważne jest, by do lekarza zabrać opakowanie danego środka. Najczęściej znajdują się na nim informacje dotyczące składu produktu, które pomagają wybrać odpowiedni sposób leczenia.

• Prąd elektryczny. Jego przepływ przez ciało może wywołać silne oparzenia. Porażenie dziecka prądem zwykle jest spowodowane przez instalację elektryczną, rzadziej przez wyładowanie atmosferyczne i duże ładunki statyczne. W przypadku porażenia prądem należy zachować szczególną ostrożność i postępować zgodnie z procedurą.

Sprawdź: Co robić, gdy dziecko poraził prąd

• Promieniowanie. W przypadku dzieci ten typ poparzenia związany jest przede wszystkim z promieniowaniem słonecznym. Poparzyć może także promieniowanie wytwarzane sztucznie, np. przez lampy UV. W zależności od wielkości promieniowania oparzenie może wystąpić u dziecka natychmiast lub z pewnym opóźnieniem.

Stopnie oparzenia
W pierwszej pomocy można rozróżnić trzy stopnie oparzenia:

• I stopień. Objawia się zaczerwienieniem skóry i bólem w okolicy oparzenia.
• II stopień. Oprócz objawów, które towarzyszą I stopniowi, pojawiają się na skórze pęcherze.
• III stopień. Okolica oparzenia boli, a na skórze pojawiają się nie tylko zaczerwienienia i pęcherze, ale także rany i krew. Oprócz tych objawów może dojść do zwęglenia.

Zgodnie z ABA (American Burn Association) oparzenia dzielimy na:
Lekkie:

• II stopnia: < 10% powierzchni ciała u dzieci
• III stopnia: < 5% powierzchni ciała

Średnie:

• II stopnia: 10–20% powierzchni ciała u dzieci
• III stopnia: < 10% powierzchni ciała
• Wszystkie oparzenia obejmujące ręce, uszy, stopy, twarz, krocze, oczy, drogi oddechowe.

Ciężkie:

• II stopnia: > 20 % powierzchni ciała u dzieci
• III stopnia: > 10 % niezależnie od wieku

Sprawdź na kolejnych stronach jak pomóc oparzonemu dziecku.

1. Schładzaj oparzenie
Jeśli ubranie nie zostało wtopione w skórę, zdejmij je natychmiast – wówczas będzie zdecydowanie łatwiej schładzać miejsce oparzenia, a ubranie nie przyklei się do rany.
Uwaga! Jeśli ubranie uległo wtopieniu w skórę lub przyklejeniu, zostaw je, by nie powodować dodatkowego uszkodzenia skóry. Usunięcie wtopionych pozostałości ubrania to zajęcie dla chirurga.
Miejsce oparzenia polewaj chłodną (ale nie lodowatą) bieżącą wodą. Rób tak przez co najmniej 15–20 minut lub do ustąpienia bólu. W przypadku mało poważnych oparzeń starsze dziecko samo może powiedzieć ci w trakcie chłodzenia, że już nie odczuwa bólu – wówczas możesz zaprzestać polewania. Jeżeli ból jednak powraca – kontynuuj chłodzenie.

2. Załóż opatrunek
Po schłodzeniu na całą powierzchnię oparzenia załóż opatrunek hydrożelowy (specjalny opatrunek na oparzenia) lub delikatny jałowy opatrunek. Możesz też zastosować siatkę opatrunkową – zabezpiecza oraz podtrzymuje opatrunek i nie uciska rany. Jeżeli oparzeniu uległy palce, rozdziel je jałową gazą, żeby się nie posklejały. To bardzo ważne!

Konsultacja medyczna konieczna jest zawsze, gdy:

• oparzenie obejmuje dłonie, stopy, krocze, większe powierzchnie twarzy lub okolice oczu czy uszu
• oparzenie dotyczy dziecka poniżej 2. roku życia
• istnieje podejrzenie oparzenia dróg oddechowych
• przyczyną było oparzenie elektryczne
• przyczyną było oparzenie chemiczne (trudne w gojeniu)
• kiedy występują objawy wstrząsu

Zobacz: Jak pomóc dziecku po oparzeniu chemicznym

konsultacja: Małgorzata Bochniak i Marcin Podstawka,
Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy