Są dzieci, które w pewnym momencie same rezygnują ze smoczka, ale są i takie, które będą go z upodobaniem ssać aż do chwili, kiedy to wy, rodzice, zdecydujecie, że już przyszedł czas na rozstanie. Jeśli wasze dziecko należy do tej drugiej grupy, czas rozpocząć działania.
Dziecko potrzebuje ssania, co więcej: lubi je. Pierwsze miłe doznania związane są przecież z zaspokajaniem głodu, a więc także ze ssaniem. U niektórych niemowląt ta potrzeba jest tak silna, że ssanie podczas karmienia im nie wystarcza! Wtedy właśnie przydaje się smoczek, który uspokaja, ponieważ dziecko ma ze ssaniem dobre skojarzenia. Starszemu dziecku smoczek pomaga pokonać frustrację, stres, a czasem zasnąć. Ta niebagatelna rola sprawia, że rozstanie z nim bywa trudne.
Sporadyczne używanie smoczka nie powinno zaszkodzić. Ale gdy dziecko ssie go niemal cały czas, istnieje niebezpieczeństwo pojawienia się wad zgryzu. Ale nie tylko. Psychologowie podkreślają, że dziecko, które cały czas ma smoczek w buzi, później zaczyna mówić, niewyraźnie wymawia słowa i ma mniejszą ochotę na porozumiewanie się z najbliższymi. Poza tym, jeśli dziecko skojarzy ze smoczkiem uczucie zadowolenia, może on stać się jego jedynym pocieszycielem. Zażąda go, gdy się zezłości, przestraszy, bo nie będzie potrafiło inaczej poradzić sobie z tymi trudnymi emocjami. A jeśli ssanie smoczka stanie się sposobem zaspokajania potrzeby bliskości czy bezpieczeństwa, to dziecko może mieć problemy z określaniem swoich potrzeb w życiu dorosłym! Dlatego wkładanie dziecku smoczka do ust, ilekroć zapłacze, to droga donikąd. Ani wy, ani ono nigdy nie dowiecie się, dlaczego płacze. Musi samo nauczyć się uspokajać.
Pierwszy dobry moment to czas, gdy dziecko ma około pół roku – wtedy dynamicznie się rozwija, uczy wielu nowych rzeczy i może po prostu zapomnieć o smoczku. Warto również wykorzystać czas po drugich urodzinach, kiedy dziecko już całkiem dobrze radzi sobie ze swoimi emocjami. Wtedy potrafi nawet samo wyrzucić smoczek, by zamanifestować dorosłość.
Zobacz też: Jak nauczyć dziecko siusiania na nocnik?
Stopniowo. Odradzamy drastyczne metody, np. zanurzanie smoczka w musztardzie czy pieprzu – to jest przecież karanie dziecka, a zadaniem rodzica jest wspieranie dziecka w rozwoju! Najpierw ogranicz ssanie smoczka podczas spacerów – nie bierzcie go po prostu ze sobą. Powiedz, że zostaje w domu. Następnym krokiem może być używanie go tylko do zasypiania, czyli w łóżeczku. Istnieje niebezpieczeństwo, że dziecko za każdym razem, kiedy za nim zatęskni, będzie próbowało się kłaść. W tym czasie warto odwracać jego uwagę, zajmując mu rączki czymś innym, np. układajcie razem klocki, puzzle, rysujcie, malujcie, grajcie w gry planszowe. Ostatni krok to radykalne pozbycie się smoczka. Ustal to z dzieckiem i poproś, by samo go wyrzuciło. Jeśli nie zechce, powiedz, że już nigdy go nie dostanie, i sama się go pozbądź. Może to nie być łatwe ani dla ciebie, ani dla niego, ale musisz być pewna swojej decyzji i nie wycofywać się z niej w chwili zwątpienia. Dziecko będzie protestowało, ale tak naprawdę nie dzieje mu się przecież krzywda. Jeśli szukało w smoczku głównie pocieszenia, na pewno szybko znajdzie inny, równie miły obiekt, np. przytulankę.
Odzwyczajać od smoczka możesz dziecko tylko wtedy, gdy w rodzinie wszystko układa się dobrze i maluch czuje się bezpiecznie. Nie można zabierać smoczka w sytuacji stresowej (np. gdy właśnie zaczyna chodzić do żłobka, jest chory, przeprowadzacie się, gdy na świecie pojawia się młodsze rodzeństwo czy mama wraca do pracy). Nie jest również dobrym pomysłem jednoczesne odzwyczajanie dziecka od smoczka i butelki ze smoczkiem (najpierw spróbujcie pozbyć się butelki).
Podczas odzwyczajania od smoczka okazuj dziecku dużo zainteresowania, poświęcaj mu więcej czasu, tłumacz, dlaczego rozstanie ze smoczkiem było konieczne. Dwulatkowi możesz zaproponować zabawę w oddanie smoczka bobasowi czy np. kaczuszkom spotkanym w parku. Dobrym pomysłem jest opowiadanie dziecku historyjek, których bohaterowie rozstają się ze smoczkiem – dziecko zobaczy na ich przykładzie, że z problemem można sobie poradzić. Spróbuj podarować coś w zamian, np. maskotkę, lalkę, poduszeczkę. A dzień pożegnania ze smoczkiem specjalnie uczcijcie i po oficjalnym pożegnaniu zorganizujcie np. wspólne wyjście na lody czy superwycieczkę do zoo.
Zobacz też: 7 zabawek wszech czasów - dziecięce hity
Konsultacja: dr Aleksandra Jasielska, psycholog, wykłada na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Maluchy ssą już w życiu płodowym. Niektóre rodzą się nawet z odgniecionym kciukiem, bo tak intensywnie ssały go w brzuchu mamy. Malec uspokaja się przy piersi, ale także właśnie ssąc smoczek, palec, a nawet całą piąstkę. Czy należy podawać smoczek w pierwszych tygodniach życia dziecka? W pierwszym miesiącu życia dziecka nie należy dawać mu smoczka , bo mechanizm ssania piersi jest nieco inny niż ssania smoczka uspokajacza. Poza tym gdy dziecko ma „zatkaną” buzię, trudniej rozpoznać, czy jest głodne. Zresztą maluchy przyzwyczajane do piersi najczęściej wcale nie chcą smoczka, zaspokajając potrzebę ssania w naturalny sposób. Jeśli takiemu dziecku podasz smoka, na ogół nie wie, co z nim zrobić, krzywi się i wypluwa. Ssanie piersi nie tylko zaspokaja głód, ale też jest źródłem przyjemności, bo w ustach i na języku znajdują się zakończenia nerwowe, których drażnienie daje przyjemne wrażenia. Ważne: Maluchom na piersi smoczek bywa potrzebny zupełnie wyjątkowo, np. gdy dziecko z natury jest niespokojne, wciąż płacze , wisi na piersi i mama jest tym zupełnie wykończona. Koegzystencja karmienia piersią i smoczka uspokajacza bywa możliwa. Jakie zalety niesie ssanie smoczka? Jeśli rezygnujesz z karmienia piersią i maluch dostaje mleko modyfikowane , często pojawia się konieczność podania mu smoczka. Ponieważ picie z butelki trwa krótko, dzieci muszą zaspokajać potrzebę ssania w inny sposób. Wówczas smoczek uspokajacz bardzo się przydaje. Jeśli nie zdecydujesz się go podać, dziecko może zacząć ssać palec. Smoczek przydaje się np., gdy maluch chce jeszcze ssać po jedzeniu lub zbliża się pora spania – wtedy uspokaja i wycisza maluszka. Ważne: Płacz nie zawsze oznacza, że dziecko chce smoczek. Może np. mieć kolkę lub potrzebować obecności mamy. Dlatego nie trzeba od razu dawać mu smoczka, ale starać się znaleźć przyczynę płaczu....
Niemowlęce nawyki zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa, ale z niektórymi lepiej rozstać się w miarę wcześnie. Pamiętaj, że każde odejście od dawnej rutyny to dla dziecka ogromny stres, dlatego bądź delikatna i czuła dla swojego maluszka. Zobacz, jakie zmiany wprowadzić i jak możesz to zrobić: Smoczek zamień na przytulankę Smoczek uspokaja, pociesza, pomaga zasnąć... – w pierwszych miesiącach życia dziecka to prawdziwy przyjaciel. Jednak przedłużające się ssanie smoczka może źle wpływać na rozwój ząbków i zgryzu malca, a także opóźnić prawidłowy rozwój mowy. Dobry moment na „zgubienie” smoczka nadchodzi, gdy niemowlę ma pół roku. W tym czasie potrzeba ssania nieco słabnie. Aby zniechęcić smyka do ssania, odetnij kawałek gumowej końcówki. Ze starszakiem zorganizuj pożegnanie smoczka połączone z wyprawą na ciastka i kupnem nowej przytulanki. Butelkę zamień na kubek Choć picie z butelki jest wygodne, lepiej zrezygnować z tego już w połowie 1. roku życia. Butelkowy nałóg nie jest jeszcze tak silnie ugruntowany u kilkumiesięcznego maluszka, jak w przypadku starszego dziecka, dlatego rozstanie będzie przebiegać łagodniej. 6–7-miesięczny bobas po kilku dniach nauki na pewno poradzi sobie z jedzeniem z łyżeczki i piciem z kubka. Naukę zacznij wtedy, gdy dziecko umie już siedzieć – podawanie picia leżącemu dziecku może się skończyć jego zachłyśnięciem. Na początek wybierz plastikowy kubek treningowy z miękkim, profilowanym dzióbkiem – to ułatwi malcowi odzwyczajenie od butelki. Wlej do środka mleko lub sok i przystaw ustnik pod lekkim kątem do buzi maluszka. Po kilku próbach powinno się udać! Kiedy twoja pociecha nauczy się pić z kubka treningowego, zamień go na niekapek . Ale zanim podasz ten kubek, sprawdź, czy posiada on system, który uniemożliwia wypływanie płynu w chwilach, gdy maluch nie ssie. Dzięki temu niemowlę nie...
