Niemowlę postrzega świat jako plątaninę chaotycznych zdarzeń, gdzie przyczyna i skutek nigdy nie idą w parze. Dopiero w trakcie rozwoju dostrzeże istniejące między związki między akcją a reakcją i uwierzy, że wszystko, co go otacza, to misterna układanka.
Już dwumiesięczne niemowlę odkrywa zależność: „Gdy płaczę, przychodzi mama i nagradza mnie jedzeniem albo czułym uściskiem”. Od tej pory donośny głosik staje się jego ulubionym narzędziem komunikacji. Nie wierz jednak opiniom, że niemowlę umie coś „wymusić” płaczem. To niemożliwe, bo małe dziecko jest niezdolne do manipulacji. Nigdy nie udawaj, że nie słyszysz jego krzyku. Zawsze reaguj na płacz i „wołanie” dziecka, bo w ten sposób dasz mu do zrozumienia, że może zawsze na ciebie liczyć.
Czytaj także: Moc dotyku i przytulania – jak budować więź z dzieckiem
Zrzucanie zabawek i łyżeczki przy karmieniu, a następnie głośne domaganie się, by ktoś (czytaj: mama) jak najszybciej podał mu je z powrotem, to jedna z ulubionych zabaw półrocznego dziecka. I choć po 50. przysiadzie możesz czuć się zirytowana pomysłami dziecka, zdobądź się na cierpliwość. Poprzez nieustanne eksperymentowanie dziecko uczy się nowych rzeczy („Ciekawe, czy następnym razem łyżeczka znowu spadnie na podłogę, czy może dla odmiany wzniesie się w górę?”). A do tego przekonuje się o własnych możliwościach.
Poznaj: Zabawy rozwijające dla niemowląt
Z kolei już 9-miesięczne dziecko widzi, że zabawa w rzucanie może pełnić inną funkcję. Maluch odkrywa dzięki niej, że ma wpływ na zachowanie się innych ludzi, których reakcja jest przewidywalna: „Rzucam piłeczkę, mama ją podaje”.
Niemowlę uważnie obserwuje twoje reakcje i stopniowo wiąże je z własnym zachowaniem. Już między 3. a 4. miesiącem życia podejmuje próby zwrócenia na siebie uwagi dorosłych, a ok. 7. miesiąca życia pojawia się zachowanie, które znany badacz, prof. Colwyn Trevarthen, nazywa „błaznowaniem” lub „popisywaniem się”. Właśnie w tym okresie rozwoju niemowlę odkrywa, że potrafi wywoływać u innych określone emocje. Umie świadomie rozśmieszyć mamę albo skłonić ją do zabawy czy przytulenia. Kiedy wreszcie ta sztuka mu się uda, czuje wielką satysfakcję.
W drugim półroczu życia maluch odkrywa nowe zachowania, które czasem mogą doprowadzić jego rodziców na skraj załamania nerwowego. Bo jak inaczej można zareagować na widok niemowlęcia, który z upodobaniem wkłada paluszki do gniazdka, szarpie się z całej siły za uszko albo uderza główką w ścianę? Na szczęście najczęściej takie postępowanie nie jest spowodowane chorobą lub czymś niepokojącym, a tylko ciekawością i chęcią zwrócenia na siebie uwagi rodziców. Dziecko eksperymentuje z własnym ciałem, aby przekonać się, jaki efekt przyniosą jego działania. Może więc zaciskać oczka, wstrzymywać oddech, wywoływać kaszel, a nawet... wymioty.
Czytaj także: 5 niepokojących zachowań niemowlaka – co jest groźne, a co nie?
Konsultacja: Eliza Kiepura, psycholog dziecięcy, pracuje w Zakładzie Wczesnej Interwencji Psychologicznej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Dziecko od dnia narodzin dokłada wszelkich starań, by nawiązać z tobą kontakt. Płacze, śmieje się, eksperymentuje z głosem – poznaje twoje reakcje i swoje możliwości. Dlaczego płaczę ? Bo jestem zmęczony, głodny, stęskniony. Już trzymiesięczne niemowlę umie dostrzec czarodziejską zależność: płaczę, więc pojawia się mama, nie płaczę – mama ucieka do kuchni. I umie wykorzystać tę wiedzę. Kiedy zwabiona rozpaczliwymi krzykami podejdziesz do łóżeczka, widząc cię, radośnie się uśmiechnie. Jak możesz pomóc? Zawsze reaguj na łzy i krzyk swojego maleństwa. Nie czekaj, „aż się wypłacze”. Niemowlę, który nie uzyskuje „odpowiedzi”, gdy wzywa najbliższych, czuje się porzucone i bezradne. Czekam na oklaski Kilkumiesięczny bobas odkrywa, że może wydobywać dźwięki z zabawek. Od tej pory nie spocznie, dopóki nie zbada, jak wielki hałas może uczynić każdy przedmiot, który znajduje się w zasięgu jego rączek. Twoje maleństwo będzie niezmordowanie potrząsać, stukać, pociągać, a przy okazji przekona się o skuteczności swego działania. O wiele łatwiej będzie ci podziwiać pierwsze śpiewy malca. Cztero-, pięciomiesięczne niemowlę urozmaica sobie dzień, piszcząc radośnie albo trąbiąc co sił na wywiniętych wargach. Wydawanie pierwszych świadomych dźwięków to dla maluszka fascynująca (i dająca wiele satysfakcji) zabawa. Jak możesz pomóc? Pokazuj malcowi przedmioty, jakie was otaczają i nazywaj je. Jeśli dziecko umie już siedzieć, wielką przyjemność sprawi mu drewniana łyżka i odwrócony do góry dnem garnek w roli bębenka. Ta zabawa (choć czasem może być ponad twoje siły) pozwala malcowi zobaczyć efekty swojego działania, a to daje wiele radości. Uczę się mówić Choć już dwumiesięczne niemowlę wydaje gardłowe dźwięki (g, gli, k), nie robi tego jeszcze świadomie. Ten etap, nazywany...
Od kiedy urodziłam drugie dziecko, mój 4-letni Adaś dziwnie się zachowuje. Chce jeździć w wózku, ssie palec, śpi z wieloma pluszakami, czasem nawet gaworzy jak niemowlę. Zdarza mu się nawet doprowadzić do płaczu młodszego brata, np. ciągnąc go za ucho lub szarpiąc za rękę. Staram się poświęcać mu czas, ale młodszy synek bardziej mnie przecież potrzebuje. Co mam zrobić? Anna z Sandomierza MO: Anna chyba nie do końca daje sobie radę. Czy naprawdę jest tak, że młodsze dziecko potrzebuje mamy bardziej niż starsze? To przecież starszemu świat wywrócił się do góry nogami i jemu jest trudniej. Niemowlę potrzebuje mamy, ale pewien czas może też spędzać z inną troskliwą osobą. Starsze dziecko zaś czuje się... No właśnie, jak? AB: ...porzucone, odsunięte. Gdy widzi, że mama spędza więcej czasu z rodzeństwem, często słyszy, że „ma się bawić samo”, „ma nie przeszkadzać”, „ma zrozumieć”, może czuć się nieszczęśliwe. Będzie wtedy starało się wszelkimi sposobami zwrócić na siebie uwagę rodziców. To, co robi synek Anny, świadczy o tym, jak rozsądnie myśli: skoro częściej zajmują się bezradnym maleństwem, to może i ja spróbuję taki być? MO: Ssąc palec czy jeżdżąc w wózku, Adaś chce być znów w centrum uwagi dorosłych. Udając malutkie dziecko, ma nadzieję, że odzyska troskę rodziców. Ale co się dzieje, gdy nie przynosi to efektu? Gdy rodzice nie dają się na to nabrać lub karcą starsze dziecko? AB: To znak, że nie rozumieją sensu tych zachowań. Choć nie ma w tym nic złego, że chcą, by ich dziecko zachowywało się dojrzale i rozumiało sytuację. Tymczasem starsza pociecha zaskakuje ich agresywnymi zachowaniami czy drobnymi złośliwościami wobec młodszego dziecka. Mimo wszystko, jest to racjonalne zachowanie: skoro poprzednie sposoby zwrócenia uwagi i odzyskania rodziców zawiodły, maluch poszukuje nowych. I zwykle jest to...
Małe dziecko rozwija się bardzo dynamicznie, ale jednak nie w stałym tempie. Dlatego właśnie mówi się o skokach rozwojowych. Pojawienie się skoku rozwojowego zapowiadają zmiany w zachowaniu dziecka. Gdy niemowlę nagle i bez przyczyny zaczyna gorzej spać, ciągle chce być na rękach lub dużo płacze, można podejrzewać, że wkrótce nastąpi ważna zmiana w jego rozwoju. W jej wyniku dziecko zdobędzie nowe umiejętności. Skoki rozwojowe – ważne informacje: Skoki rozwojowe – co to takiego? Kiedy pojawiają się skoki rozwojowe u niemowlęcia? Objawy skoku rozwojowego u niemowlęcia Skoki rozwojowe – jak sobie radzić? Skoki rozwojowe w pierwszym roku życia: Pierwszy skok rozwojowy – 5 tydzień życia Drugi rozwojowy – 7-9 tydzień życia Trzeci rozwojowy – 11-12 tydzień życia Czwarty skok rozwojowy – 14-19 tydzień życia Piąty skok rozwojowy – 22-26 tydzień życia Szósty skok rozwojowy – 33-37 tydzień życia Siódmy skok rozwojowy – 41-46 tydzień życia Skoki rozwojowe – co to takiego? Skoki rozwojowe to określenie okresów w rozwoju dziecka, w którym nabywa ono ważne umiejętności. Skoki rozwojowe są efektem intensywnego rozwoju układu nerwowego – u niemowlęcia i małego dziecka tworzy się w mózgu najwięcej połączeń nerwowych. W czasie trwania skoku rozwojowego nagle, z dnia na dzień, dziecko nabywa nowe umiejętności. W dodatku – kilka naraz! Przedtem jednak bywa wyjątkowo marudne – zmiana zachowania niemowlęcia w okresie skoku rozwojowego jest typowa dla tego okresu. Skok rozwojowy nie jest tym samym co faza intensywnego wzrostu niemowląt. Dokonywanie się skoku rozwojowego następuje niezależnie od tempa wzrostu dziecka. Spa - „Akademia Młodych Rodziców” Kiedy pojawiają się skoki...
