dziewczynka 6 miesięczna u mamy na rękach
AdobeStock

23. tydzień życia niemowlaka: czy już powinien siedzieć?

Rozszerzanie diety niemowlęcia możesz zacząć mniej więcej po skończeniu 6. miesiąca życia. Jeśli nadal karmisz piersią, nie przestawaj. Sprawdź, co dokładnie potrafi i jak się rozwija twoje dziecko, gdy ma 23. tygodnie.

Spis treści:

Rozwój niemowlaka w 23. tygodniu

23-tygodniowy niemowlak chce już wyruszać w swoje pierwsze samodzielne podróże. Zaczyna się przemieszczać i pokonywać spore odległości. Jest coraz silniejszy i coraz bardziej ruchliwy. O wiele więcej i chętniej gaworzy, a nawet śpiewa. 

Co nowego w rozwoju fizycznym?

Po ukończeniu 23. tygodnia życia dziecko najczęściej potrafi:

  • podciągane do siedzenia przez lekarza na kontroli, utrzymywać głowę w jednej linii z ciałem,
  • wzmóc napięcie mięśni grzbietu,
  • dobrze pełzać i turlać się,
  • położone na brzuszku swobodnie unieść już tułów do góry, opierając się na dłoniach i kolanach.
Ważne! Nie wolno samodzielnie podciągać dziecka za rączki do siedzenia. To może zrobić tylko specjalista, żeby sprawdzić, czy rozwój przebiega prawidłowo. Maluszek może chwycić rodzica za palce i sam usiłować się podciągać. My obserwujmy tylko i dbamy o to, by nie przechylił się i nie upadł na twarde podłoże.

Być może maluch będzie też już umiał obrócić się w kierunku dochodzącego głosu.

Niektóre dzieci mogą też nawet już:

  • utrzymać się na nogach, podtrzymując się w pozycji pionowej,
  • posadzone – kilka sekund samodzielnie siedzieć bez oparcia (nigdy nie sadzamy dziecka na siłę i nie podpieramy go np. poduszkami),
  • przekładać małe przedmioty z jednej ręki do drugiej,
  • chwycić rączką mały przedmiot, np. rodzynkę.
Każde dziecko osiąga kolejny etap rozwoju we własnym tempie. Jeśli twoje dziecko jeszcze nie wykonuje którejś z tych czynności, na pewno niedługo się nauczy. Normalne tempo rozwoju to takie, w którym dziecko się rozwija.

Co potrafi dziecko?

U prawie 6. miesięcznego malucha zaczynają pojawiać się ważne umiejętności, takie jak:

  • pamięć – pamięta już przedmioty i doświadczenia sprzed kilku dni, a nawet 2 tygodni,
  • rozumienie zależności przyczynowo-skutkowych, np. jeśli odkryje, że grzechotka grzechocze, będzie tego próbował z inną zabawką,
  • protestowanie, np. przed zabraniem mu zabawki,
  • może już śmiać się lub wydawać dźwięki przypominające śmiech, 
  • odkrywanie tożsamości (rozumie, że ty to ty, a ono to ono, np. wkłada ci paluszki do nosa, oka itp.),
  • odpychający odruch obronny – jeśli nie chce przytulania, może odepchnąć rodzica,
  • potrafi rozpoznawać osoby – ich płeć, dźwięki, ich ton (i cieszy się na widok bliskich).
Mózg dziecka osiąga już połowę średniej wagi mózgu dorosłego człowieka, za czym idzie bardzo szybki rozwój jego możliwości poznawczych. 

Jak wspomagać rozwój dziecka?

Ćwiczenia i zabawy z niemowlakiem

Z 23-tygodniowym dzieckiem można już się bawić w zabawy wspierające rozwój. Warto wybrać teraz zabawy pamięciowe, które rozwijają w nim umiejętność odtwarzania wcześniejszych doświadczeń i obrazów. Kiedy maluch znuży się jakąś zabawką, odłóż ją na kilka dni. Następnie daj mu ją znowu i obserwuj, czy bawi się nią w taki sam sposób jak poprzednio.

Wybieraj też zabawy, dzięki którym dziecko nauczy się rozpoznawać przyczynę i skutek, np. w wannie napełnij kubek wodą i pozwól maluchowi ją wylać.

Możesz też rozwijać tzw. motorykę dużą dziecka i koordynację, dzięki przekładaniu malucha z brzuszka na plecy, z łóżeczka na podłogę. To i tylko to przyspieszy także naukę siadania.

Uwaga! Jeśli maluch jeszcze samodzielnie nie siedzi, absolutnie nie należy dziecka sadzać na kolanach opartego pleckami o nasz brzuch, ani wsadzać, do krzesełek, bujaków itp. wymuszających pozycję siedzącą.

Warto jak najczęściej kłaść dziecko na brzuszku, rozkładając zabawki wokoło i proponować dziecku zabawę w turlanie się. Koniecznie na płaskiej powierzchni.

Zabawki edukacyjne

Najlepsze na tym etapie zabawki dla malucha to:

  • zabawki, którymi można manipulować i kręcić (np. tablice manipulacyjne, można je zrobić samemu w domu),
  • tzw. uderzanki, np. drewniany młoteczek i kołki,
  • klocki z bezpiecznych materiałów i bez ostrych krawędzi,
  • szmaciane lalki,
  • pluszaki, które można za coś złapać, nacisnąć, o różnych fakturach, 
  • idealne w czasie ząbkowania będą też drewniane gryzaki.

W rozwoju mowy na pewno pomoże teraz czytanie książeczek, najlepiej, żeby to były wierszyki z wyraźnymi obrazkami.

Pielęgnacja i zdrowie niemowlaka

Szczepienia

Na tym etapie dziecko czekają aż 4 szczepienia. Między 5-6 miesiącem życia maluszek powinien zostać zaszczepiony na hib, błonnicę, tężec i krztusiec (3w1), polio i rotawirusy. Więcej o szczepieniach niemowlaka przeczytasz w naszym kalendarzu szczepień.

Bezpieczny spacer

Spacer jest ważny dla rozwoju dziecka nie tylko ze względu na radość, ale i witaminę D. Jeśli tylko nie ma smogu, warto spacerować codziennie. Jeśli wasze wspólne wędrówki przypadają na ciepłe i upalne dni, nie możesz zapomnieć o ochronie przeciwsłonecznej. Każde poparzenie słoneczne może zwiększyć ryzyko późniejszego zachorowania na nowotwór. Skóra malucha jest znacznie cieńsza, a jej mechanizmy obronne jeszcze nie funkcjonują, tak jak u dorosłych. 

Ochrona przeciwsłoneczna

  • Latem najlepiej nie wychodzić na spacer w godzinach między 10. a 16.
  • Dziecka poniżej 1. roku życia nigdy nie wolno wystawiać na bezpośrednie działanie promieni słonecznych!
  • Pierwszy kontakt dziecka ze słońcem powinien trwać nie więcej niż 1-2 minuty, po czym może być stopniowo przedłużany, do 20 minut maksymalnie.
  • Kosmetyki z filtrem ochronnym (najlepiej mineralnym) należy smarować grubą warstwą i 30 minut przed wyjściem.
  • Na głowie – zawsze czapeczka!

Mycie ząbków

Nawet jeśli maluch jeszcze nie ma ani jednego zęba, należy dbać o czystość jego jamy ustnej. Resztki pokarmu osadzają się podobnie jak na zębach. Jak dbać o higienę? Przecieraj wyjałowionym gazikiem nasączonym przegotowaną wodą lub naparem z rumianku tzw. wały dziąsłowe. Przy okazji przyzwyczaisz dziecko do codziennej rutyny związanej z higieną.

Gdy tylko pojawią się pierwsze ząbki (nawet pół, nawet jeden) przy pomocy gazika, potem szczoteczki codziennie je czyśćcie. Początkowo najlepiej przy użyciu miękkiej szczotki lub silikonowej nakładanej na palec. Wybierz dopasowaną do wieku malucha. Warto to robić delikatnie, ząbki są bardziej miękkie.

Można też szczoteczką wycierać leciutko język, ale tylko jego przednią część, inaczej możesz wywołać wymioty. Po pierwszych urodzinach możesz wprowadzić pastę przeznaczoną dla niemowląt bez fluoru, po ok. 2 latkach – pastę z fluorem.

Karmienie niemowlaka

Karmienie piersią

Nadal możesz karmić piersią i to najnormalniejsza rzecz na świecie. Dziecko może jeszcze nie być gotowe na intensywne rozszerzanie diety. Może to nastąpić równie dobrze np. w 7. miesiącu życia. Po czym to poznasz? Po tym, że będzie żywo zainteresowane tym, co mu podajesz na talerzu lub będzie często i gwałtownie wyciągać rączki po to, co ty jesz. Powinno też już samodzielnie siedzieć w krzesełku lub na kolanach osoby dorosłej.

Karmienie butelką/mieszane

U dzieci karmionych butelką to już najczęściej odpowiedni czas na wprowadzanie nowych smaków, stałych pokarmów. Zaczynaj od jednej lub dwóch łyżeczek nowego dania innego niż mleko. Czy słoiczki to dobry wybór? Tak, nic nie stoi na przeszkodzie, by je podawać. Chyba, że maluch zdecydowanie nie będzie ich lubił. To się często zdarza. Najlepsze są te gotowe dania z prostym i krótkim składem, bez niepotrzebnych dodatków. Bez cukru. A inne zwyczajne proste produkty z naszej kuchni, będą dla niego bardziej atrakcyjne.

Możesz też podawać dziecku do rączki dostosowane do jego wieku i bezpieczne proste grupy produktów i dania, by samodzielnie jadło. Na początek możesz podać zupkę składającą się z jednego, dwóch składników, np. marchewki, ziemniaka, z dodatkiem masła lub oliwy z oliwek. Bez soli i innych przypraw!

Wykorzystaj nasz gotowy jadłospis dla 6-miesięcznego dziecka (wraz z przepisami!).

Pokarm może być zupełnie gładki lub właśnie zawierać grudki. Bezglutenowe kaszki i kleiki to zwykle dobry wybór (lepiej wybierać te zwykłe, wcale nie przeznaczone dla dzieci, bez żadnych dodatków w składzie) oraz np. naturalny jogurt.

Rozszerzanie diety niemowlaka

Rozszerzanie diety niemowlęcia możesz zacząć mniej więcej po skończeniu 6. miesiąca życia. Jeśli nadal karmisz piersią, nie przestawaj. To powinna być nadal podstawa diety twojego dziecka. Maluch może zacząć testować i smakować różne konsystencje oraz smaki i najlepiej, żeby to robił właśnie pomimo karmienia piersią. To chroni przed alergiami. Karmienie piersią według WHO jest zalecane do 2. roku życia i dłużej, jeśli tylko ty i twoje dziecko będzie tego potrzebować.

Możesz spróbować polecanej przez specjalistów i chwalonej przez rodziców metody BLW, czyli Baby Led Weaning, po polsku: Bobas Lubi Wybór. Warto pamiętać, że to zwykle rodzice stają się najczęściej zajadłymi zwolennikami jednej z metod. Niektórzy lekarze i specjaliści zalecają po prostu rozsądek, uważając, że karmienie dziecka to nie religia. Można podawać i zmiksowane zupki, i kawałki idealne do samodzielnego zjedzenia rączkami.

Co może niepokoić?

  • Bezpieczeństwo w domu – maluch staje się bardzo aktywny, ale jest jeszcze nieporadny i może obijać się o meble lub ściany. Nie umie precyzyjnie ocenić odległości. Dlatego to ostatni moment, by zabezpieczyć dom. Zwróć uwagę zagrażające dziecku przedmioty, zwłaszcza na nisko zwisające obrusy, kable, gniazdka i dolne szafki.
  • Jak dobrze rozpoznać ząbkowanie? Najczęściej teraz właśnie zaczyna się ząbkowanie, choć bywa, że już i w 3. miesiącu życia dziecko zaczynają swędzieć dziąsła. To może być bardzo nieprzyjemne dla malucha. Jak rozpoznać, że zaczęło się ząbkowanie, a nie np. infekcja?

Najczęstsze i bardzo charakterystyczne objawy ząbkowania to:

  • obfite ślinienie się,
  • wysypka na brodzie (podrażnienie od śliny),
  • wkładanie rączek i wszystkiego do buzi,
  • biegunka,
  • gorączka (spadek odporności),
  • dziecko może być płaczliwe,
  • bardzo często domagać się piersi,
  • źle sypiać,
  • stracić apetyt.

Warto już wcześniej zapoznać się z kalendarzem ząbkowania. 4 dolne siekacze zazwyczaj pojawiają się jako pierwsze między 4. a 12. miesiącem życia.

Uwaga! Obfite wydzielanie śliny może odwodnić organizm malucha. Trzeba mu podawać w tym czasie więcej płynów. Jeśli karmisz piersią, przystawiaj go częściej. Jeśli butelką, podawaj mu przegotowaną wodę. 

Jak długo dziecko można nosić w nosidełku?

Nosidło musi być dostosowane przede wszystkim do rozmiarów niemowlęcia i zapewniać główce naturalne podparcie – jeśli te warunki są spełnione, można malucha nosić ok. godziny. Nosidełko nadaje się dla dzieci pięciomiesięcznych lub starszych, które już dobrze trzymają główkę. Choć na rynku są też nosidełka dla noworodków, to raczej zaleca się dla takich maluchów noszenie w chuście. Najlepiej zawsze indywidualnie skonsultować się z ortopedą, np. podczas pierwszej wizyty i USG bioderek ok. 6 tygodnia życia dziecka.

Wybierając nosidełko, trzeba sprawdzić, czy ma ono atest, czy nie jest tzw. wisiadłem, a więc czy jest odpowiednie dla kręgosłupa i stawów malucha oraz od którego miesiąca życia dziecka można je stosować. Powinno być odpowiednio miękkie, by zapewnić swobodę ruchów, szerokie by wspierać prawidłowy rozwój bioderek, ale i na tyle stabilne, by było bezpieczne.

Na rynku jest dostępnych dużo różnych nosideł. Nie wszystkie są bezpieczne dla malucha! Warto zwrócić uwagę na cenę, im taniej, tym bardziej ostrożni powinniśmy być.

Sprawdzone marki to, m.in.:

  • Tula,
  • Bondolino,
  • LennyLamb,
  • Manduca,
  • My Owl Town,
  • Boba.

Więcej informacji o 23. tygodniu życia dziecka: