Skala Apgar: co oznaczają punkty w skali Apgar

Skali Apgar umożliwia szybką diagnozę stanu noworodka tuż po jego przyjściu na świat. Badanie przeprowadza lekarz lub położna. Polega ono na obserwacji pięciu parametrów życiowych. Noworodek otrzymuje punkty w skali od 0 do 10 (10 pkt to ocena najlepsza). Za każdą z wymienionych niżej kategorii, dziecko może dostać maksymalnie 2 punkty:
 

• kolor skóry – noworodki mogą przyjść na świat z lekkim zasinieniem kończyn lub blade. Dwa punkty otrzymują dzieci, gdy ich skóra jest różowa.
• czynność serca – idealnie, jeśli puls noworodka wynosi powyżej 100 uderzeń na minutę (serce dziecka pracuje szybciej niż osoby dorosłej). Przy pulsie poniżej 60 uderzeń na minutę konieczne jest przeprowadzenie resuscytacji.
• oddychanie – 2 punkty przyznawane są, jeśli noworodek oddycha regularnie i pewnie. W niektórych sytuacjach dziecku trzeba podać tlen. problemy z oddychaniem często pojawiają się u dzieci urodzonych przedwcześnie (wcześniak ma zwykle gorzej rozwinięte płuca).
• napięcie mięśniowe – najwyżej punktuje się pełną ruchliwość i zgięcie kończyn noworodka. Obniżone napięcie mięśniowe może świadczyć o niedotlenieniu, którego skutkiem bywają problemy neurologiczne.
• reakcje na bodźce (wprowadzenie do nosa cewnika) – dziecko dostaje dwa punkty, jeśli głośno płacze.

Za co przyznawane są punkty?

Jeśli noworodek otrzymuje 8–10 punktów w skali Apgar, to znaczy, że urodził się w stanie dobrym. W takiej sytuacji badania nie trzeba powtarzać. Jeśli dostaje mniej punktów, kolejną obserwację przeprowadza się w 3, 5 i ewentualnie 10 minucie po narodzinach. Poniższa tabela pokazuje, co ocenia skala Apgar, za co są przyznawane i odejmowane punkty:
 

Badany objaw	2 punkty	1 punkt	0 punktów
Czynność serca	100/minutę	Mniej niż 100/minutę	Niewykrywalna
Oddech	Regularny, pewny, głośny krzyk	Wolny, nieregularny	Brak oddechu
Napięcie mięśni	Pełna ruchliwość, zgięcie kończyn	Słabe ruchy kończyn, słabsze napięcie mięśni	Wiotkie (dziecko leci przez ręce)
Reakcja na bodźce	Głośny płacz	Grymas	Brak reakcji
Kolor skóry	Różowy	Różowy, lekkie zasinienie kończyn	Sine lub blade

O czym świadczy niższy wynik w skali Apgar?

Mniejsza liczba punktów jest przyznawana, jeśli jeden lub kilka parametrów życiowych dziecka budzą zastrzeżenia. Nie przejmuj się, jeżeli okaże się, że np. podczas pierwszego badania noworodek ma sinawą skórę na paluszkach u nóg lub lekko wiotkie mięśnie i dwa lub trzy punkty zostaną odjęte. Zazwyczaj oznacza to jedynie tyle, że dziecko jest zmęczone porodem.

• 8–10 punktów – noworodek przyszedł na świat w stanie dobrym i nie wymaga zabiegów leczniczych.
• 4–7 punktów – dziecko jest w średnim stanie, najprawdopodobniej konieczne jest podanie leków i umieszczenie go w inkubatorze.
• 4 lub mniej punktów – oznacza, że dziecko przyszło na świat w stanie złym, zagrażającym jego życiu, określanym jako zamartwica urodzeniowej. Niezwłocznie podejmuje się działania mające na celu ratowanie dziecka.

Jeśli dziecko otrzymuje mniej niż 8 punktów, ocena w skali Apgar jest powtarzana. Duże znaczenie ma to, czy w kolejnych badaniach punktów przybywa. Jeśli tak się dzieje, to znak, że stan dziecka szybko się poprawia. Noworodki, które miały mało punktów, ale w krótkim czasie odzyskały formę, często mogą normalnie funkcjonować i w przyszłości nie widać żadnych śladów kłopotów, które pojawiły się tuż po narodzinach.

Obejrzyj video: Pediatra neonatolog wyjaśnia, co to jest skala Apgar

Czy skala Apgar jest wiarygodna?

Badanie noworodka wg skali Apgar ma na celu przede wszystkim wykryć niedotlenienie noworodka. Temu właśnie służy ocena pięciu obserwowanych parametrów. Nawet bardzo dobra ocena – czyli otrzymanie od 8 do 10 punktów nie daje gwarancji, że dziecko urodziło się zdrowe. Z tego względu po narodzinach wykonuje się jeszcze dodatkowe badania noworodka, tzw. badania przesiewowe noworodków w kierunku chorób metabolicznych, wad serca, słuchu.

Każdy noworodek jest również dokładnie badany przez lekarza neonatologa. Nawet tak dokładna diagnostyka nie daje gwarancji, że w pierwszych tygodniach życia u dziecka nie ujawni się choroba. Dlatego ważna jest czujność rodziców, uważna obserwacja dziecka w domu i pilnowanie terminów wizyt kontrolnych.

Skala Apgar dla wcześniaków

Dzieci urodzone przed terminem również są oceniane według skali Apgar. Zwykle otrzymują mniej punktów, bo ich organizm nie jest jeszcze w pełni rozwinięty w chwili, gdy przychodzą na świat. Wcześniaki często mają problemy oddechowe, ze względu na słabszy rozwój płuc i gorsze napięcie mięśniowe. Punktacja wcześniaka wg skali Apgar nie jest zatem miarodajna. 

Zobacz też:

• Skąd wiadomo, że wracamy do domu ze zdrowym noworodkiem?
• Kim jest noworodek i jak długo dziecko nazywa się w ten sposób?
• Witaminy K i D dla noworodka – kiedy i w jakiej dawce?