dziecko, skarżypyta
Fotolia
Wychowanie

Mały skarżypyta – jak z nim postępować?

„Mamo, a Julka zabrała mi wiaderko", „Bo Krzysiek ciągle mnie bije", „To on znowu zaczął!". Każdemu dziecku zdarza się czasem przybiec do rodzica ze skargą. Dlaczego tak się dzieje i co robić, gdy kilkulatek zaczyna donosić na wszystkich?

Nie chcesz, by twoje dziecko stało się małym skarżypytą. Boisz się, że z tego powodu nie będzie lubiane, nikt nie zechce się z nim zaprzyjaźnić, zostanie wykluczone z grupy. Taka ogromna niechęć do donosicielstwa ma w Polsce swoje uwarunkowania historycznie – tłumaczy psycholog Beata Chrzanowska-Pietraszak z Uniwersytetu dla Rodziców. Najpierw czasy zaborów, potem komunizm sprawiły, że do tej pory niemal każde opowiadanie (nawet dziecka) w formie skargi uważa się za przejaw nielojalności albo zdrady. Tymczasem na Zachodzie jest zupełnie inaczej. Skarżenie się jest traktowane bardziej naturalnie. I nikt nie uważa go za naganne. Co nie znaczy, że dziecko może przybiegać do rodziców z każdym głupstwem.

Dziecko skarży się, bo czuje się bezradne

Jacek mówi z płaczem mamie, że jego młodszy brat Adaś go uderzył. Takie poskarżenie się na rodzeństwo nie jest przejawem donosicielstwa, a jedynie sygnałem, że dziecko czuje się w danym momencie bezradne. – Właśnie bezradność, nieumiejętność znalezienia się w sytuacji to najczęstsze powody skarżenia – wyjaśnia psycholog. Dziecko w obliczu agresji często nie wie, co robić. No bo z jednej strony, chętnie oddałoby delikwentowi, z drugiej od rodziców wie, że nie powinno używać wobec nikogo siły. A wtedy zaczyna szukać wsparcia, kogoś, kto je poprze w konflikcie z drugim dzieckiem i dlatego biegnie do rodzica lub innej dorosłej osoby.

Czytaj też: 7 sposobów na kłótliwe rodzeństwo

Skarżypyta chce zwrócić na siebie uwagę

Czasem jednak skarga dziecka nie wynika z bezradności. Bywa, że w ten sposób dziecko chce jedynie zwrócić na siebie uwagę. Stwierdzając „Jasiek ciągle mnie bije", chce powiedzieć: „On jest ode mnie gorszy, bo ja umiem się zachować i jestem grzeczny, a on – nie" albo: „Zobacz mamusiu, jaki jestem biedny". Może się też zdarzyć, że tak naprawdę winę ponosi nie ten, na którego poskarżono, a ten, kto się poskarżył. Bo to on najpierw sprowokował do bicia. Taki sposób donoszenia na innych na pewno nie jest godny pochwały i powinno się z nim walczyć.

Sprawdź, dlaczego skarży

Kiedy dziecko przybiega ze skargą, najpierw zbadaj sprawę. Czyli wysonduj, czy to, co dziecko mówi, jest zgodne z prawdą. Nie jest to proste, bo każdy brzdąc ma pewnie swoją wersję wydarzeń. Warto jednak spokojnie porozmawiać z dziećmi, wyjaśnić ich emocje, pokazać im, co mogła czuć druga strona konfliktu. Lepiej też nie rozwiązywać sporu za dzieci i nie wyznaczać kary Adasiowi, bo uderzył brata, czy Jasiowi, bo kłamie i prowokuje do bójki (chyba, że ich przewinienie jest duże i ewidentne). W ten sposób jedynie arbitralnie kończysz sprawę, a dziecko nie przekona się, że mogłoby spróbować poradzić sobie bez twojej pomocy.  

Czy wiesz: Dlaczego dzieci kłamią?

Nie zachęcaj do skarżenia się

Jeśli nie chcesz, by twoje dziecko ciągle skarżyło, nie mów: „Jak Kasia zabierze ci lalkę, to nie wyszarpuj jej, tylko przyjdź do mnie i mi o wszystkim powiedz". W ten sposób sama podpowiadasz dziecku, żeby przybiegało do ciebie z każdym problemem. A wtedy z dużym prawdopodobieństwem wychowasz małego skarżypytę, który szybko nabierze przekonania, że sam nie da sobie rady i w każdej konfliktowej sytuacji zacznie zwracać się do kogoś starszego (rodzica, dziadków czy pani w przedszkolu). Bo dla niego jedyną pewną obroną stanie się oskarżanie innych.

Zachęcaj do samodzielnego rozwiązania problemu

Najlepszym rozwiązaniem jest podpowiedzenie dziecku, co samo mogłoby zrobić w danej sytuacji – radzi pani psycholog. Kilkulatek może np. nie reagować na zaczepki, uprzedzić kolegę, że jeśli ten go uderzy, to o wszystkim powie rodzicom czy wreszcie zagrozić, że odpłaci pięknym za nadobne („Jeśli zabierzesz mi lalkę, to ja ci wezmę klocki"). W ten sposób dziecko przestanie się czuć bezbronne i rzadziej będzie szukać w tobie oparcia. A wtedy z pewnością poskarży się tobie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Wtedy jednak przyczyną na pewno nie będzie chęć doniesienia na kolegę, tylko poczucie bezradności i potrzeba uzyskania pomocy w rozwiązaniu konfliktu.

Sprawdź: 5 zabaw, by dziecko przestało bić innych

Jeśli dziecko ciągle donosi

Zdarza się, że dziecko co chwila przychodzi, by poskarżyć się na zachowanie innych. Z czego wynika taka postawa?

  • Dziecko chce wejść w koalicję z dorosłym. Dzieje się tak najczęściej w przypadku rodzeństwa, kiedy jedno dziecko jest zazdrosne o drugie. Trzeba wtedy przyjrzeć się swoim relacjom z dziećmi. Może jedno z nich rzeczywiście ma powody do zazdrości?
  • Konflikt z kolegą trwa dłużej. Jeśli np. kolega z przedszkola za każdym razem zaczepia czy dokucza twojemu dziecku, koniecznie powinnaś zainterweniować (porozmawiać z wychowawczynią, a nawet jego rodzicami). Kilkulatek sam nie potrafi rozwiązać tak dużego problemu.

Czytaj też: Dziecko nielubiane w przedszkolu – jak możesz mu pomóc?

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA