Szczepienie WZW B – zalecenia, przeciwwskazania, możliwe powikłania
Szczepienie WZW B chroni przed wirusem zapalenia wątroby typu B, którym można się zakazić 100 razy łatwiej niż wirusem HIV. WZW B to poważna choroba zakaźna, mogąca prowadzić do niewydolności i marskości wątroby, nowotworu tego narządu, a nawet do śmierci. Aby do tego nie dopuścić, w Polsce szczepienie przeciwko WZW typu B rozpoczyna się już u noworodków w pierwszej dobie życia. Opisujemy, jak wygląda cykl szczepień, jak długo szczepienie jest ważne oraz jakie reakcje niepożądane mogą wystąpić.
Konsultacja: dr Paweł Grzesiowski
Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) może przeżyć poza organizmem nawet przez kilka miesięcy, a zamrożony jest praktycznie nieśmiertelny, dlatego tak łatwo się nim zarazić. WZW B rozwijając się w organizmie, może prowadzić do wielu powikłań, m.in. do marskości wątroby, niewydolności wątroby, nowotworu wątroby i śmierci. Zakażenie WZW B może przebiegać pod postacią ostrą lub przewlekłą – bezobjawową. Aby mu zapobiec, należy poddać się szczepieniu WZW B. W Polsce przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B szczepi się już noworodki.
Spis treści:
Konieczne są 3 dawki szczepionki:
Bardzo rzadko występują:
Do zakażenia może dojść także podczas:
Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B zwykle wymaga pobytu w szpitalu, zastosowania specjalistycznych leków, ale najczęściej kończy się całkowitym, samoistnym wyleczeniem. Bardzo poważne są przypadki przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby. Objawami mogą być:
Przewlekłe WZW typu B może prowadzić do marskości wątroby, niewydolności wątroby, nowotworu wątroby, a także do śmierci.
Zobacz także:
Spis treści:
- Szczepienie WZW B: kto powinien się zaszczepić?
- Szczepienie przypominające WZW B
- Szczepienie WZW B: przeciwwskazania
- Szczepionka przeciw WZW B: powikłania
- Jak można zarazić się wirusem WZW typu B?
- Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B
Szczepienie WZW B: kto powinien się zaszczepić?
Szczepionka na WZW B znajduje się w kalendarzu szczepień obowiązkowych – według Programu Szczepień Ochronnych na 2021 rok szczepieniami obowiązkowymi są objęte wszystkie niemowlęta od urodzenia do ukończenia pierwszego roku życia.Konieczne są 3 dawki szczepionki:
- pierwszą podaje się po urodzeniu (szczepienie noworodka przeciw WZW B),
- drugą – w odstępie miesiąca od pierwszego szczepienia,
- trzecią – 6 miesięcy po pierwszej dawce.
Szczepienie WZW B jest ważne przez minimum 20 lat, ale prawdopodobnie odporność nabywana jest na całe życie (przy zastosowaniu pełnego cyklu szczepienia).
Szczepienie przypominające WZW B
U osób zdrowych nie przewiduje się szczepień przypominających. W wyjątkowych sytuacjach (przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub w przypadku nagłego wyjazdu do stref endemicznych) można stosować schemat przyśpieszony (0-7-21 dzień i dawka uzupełniająca po 12 miesiącach).Szczepienie WZW B: przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do szczepienia przeciw WZW B są:- nadwrażliwość na składniki szczepionki, w tym na białka drożdży, używane w procesie produkcji,
- ostra choroba o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu z gorączką lub bez.
Szczepionka przeciw WZW B: powikłania
Szczepionki przeciw WZW B uznaje się za bardzo bezpieczne. Niepożądane odczyny poszczepienne są wymienione w każdej ulotce dołączonej do szczepionki: przed szczepieniem należy ją przeczytać. Najczęstszymi, miejscowymi odczynami po szczepieniach są:- przejściowy ból
- stwardnienie w miejscu ukłucia
- zaczerwienienie
- niewielkie podwyższenie temperatury ciała.
Bardzo rzadko występują:
- powiększenie węzłów chłonnych
- choroba posurowicza i objawy anafilaksji (wstrząs anafilaktyczny)
- zaburzenia ze strony układu nerwowego
- obniżenie ciśnienia krwi, skurcz oskrzeli
- wymioty u dziecka, biegunka, nudności
- podwyższenie enzymów wątrobowych.
Uwaga: Jeśli dziecko źle się czuje po podaniu szczepionki, ma gorączkę lub inne poważnie niepożądane odczyny poszczepienne, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
Jak można zarazić się wirusem WZW typu B?
Do zakażenia WZW B najczęściej dochodzi w wyniku naruszenia ciągłości skóry lub błon śluzowych oraz podczas kontaktu z zakażoną krwią: wystarczy kropla krwi zakażonej wirusem HBV, by doszło do zakażenia. Do ponad 60 proc. wszystkich zakażeń WZW typu B w Polsce dochodzi w placówkach służby zdrowia: częściej na oddziałach niezabiegowych niż zabiegowych. Przyczyną jest zwykle nieprzestrzeganie higieny (źle wysterylizowany sprzęt, niezakładanie jednorazowych rękawiczek).Do zakażenia może dojść także podczas:
- kontaktów seksualnych
- porodu dzieci przez zakażone wcześniej matki
- zabiegów w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych, stomatologicznych, salonach tatuażu.
Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B
Najczęstsze objawy HBV to... brak objawów. Większość chorych nie wie, że przeszła zakażenie HBV, w 90 proc. przypadków u dorosłych zakażenie kończy się samoistnym wyleczeniem, ale niestety aż 90 proc. dzieci zakażonych w pierwszym roku życia kończy się przewlekłym zapaleniem wątroby. U części osób może dojść do piorunującego ostrego zapalenia wątroby. Pojawiają się wówczas objawy takie, jak:- złe samopoczucie
- pobolewanie pod żebrami
- żółtaczka typu B (do 20% przypadków)
- zła tolerancja wysiłku
- niektórych pokarmów
- bóle stawów i mięśni
- ciemne zabarwienie moczu
- jasne zabarwienie stolca
- osłabienie.
Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B zwykle wymaga pobytu w szpitalu, zastosowania specjalistycznych leków, ale najczęściej kończy się całkowitym, samoistnym wyleczeniem. Bardzo poważne są przypadki przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby. Objawami mogą być:
- chudnięcie
- osłabienie
- bóle stawów
- zmniejszenie tolerancji wysiłku
- nietolerancja niektórych potraw
- częste rozwolnienia
- wzdęcia.
Przewlekłe WZW typu B może prowadzić do marskości wątroby, niewydolności wątroby, nowotworu wątroby, a także do śmierci.
Zobacz także:
Coraz więcej rodziców odmawia szczepienia dziecka w Niemczech, Francji, także w Polsce. Za to w Norwegii jest odwrotnie: tam rodzice chcą szczepić, choć nie jest to obowiązkowe. Jak to możliwe? I kto ma rację?
Konsultacja:
dr Paweł Grzesiowski
Pediatra, immunolog, prezes Fundacji „Instytut Profilaktyki Zakażeń”, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej, autor wielu publikacji na temat profilaktyki, immunologii i szczepień.
