szczepienia noworodka
Adobe Stock
Zdrowie

Szczepienia noworodka – jakie szczepionki, kiedy się je podaje

Szczepienia noworodka przeprowadza się po narodzinach podczas pobytu dziecka w szpitalu. Pierwsze szczepienia obejmują podanie dwóch preparatów chroniących przed poważnymi chorobami zakaźnymi. Do końca okresu noworodkowego nie wykonuje się już żadnych innych szczepień.

Szczepienia noworodka są jedną z kilkunastu procedur medycznych, które dziecko przechodzi po narodzinach w szpitalu. Pozwalają one chronić dziecko przed poważnymi chorobami, które mogłyby zagrozić zdrowiu, a nawet życiu.

Szczepienia są najskuteczniejszą formą profilaktyki chorób zakaźnych, które niegdyś kończyły się zgonem lub ciężkimi powikłaniami, obciążającymi dzieci na całe życie – np. porażeniem mięśni czy głuchotą.

Dlaczego trzeba szczepić noworodka?

Płód w macicy jest chroniony przed chorobotwórczymi bakteriami i wirusami. W momencie narodzin noworodek traci barierę ochronną w postaci pęcherza płodowego i wód płodowych. Od tego momentu jest narażony na kontakt z chorobotwórczymi drobnoustrojami. Szczepienia to profilaktyka chorób zakaźnych, które mają ciężki przebieg lub grożą poważnymi powikłaniami, a nawet śmiercią.

Noworodek co prawda otrzymuje z mlekiem matki przeciwciała, nie chronią one jednak przed ciężkimi chorobami zakaźnymi. W dodatku ochrona w postaci przeciwciał  przestaje działać już po kilku tygodniach lub miesiącach od narodzin, a wtedy dziecko pozostaje zdane wyłącznie na własny układ odpornościowy, który może nie poradzić sobie z groźniejszymi wirusami i bakteriami.

Szczepienia noworodka pozwalają zmobilizować organizm dziecka do wytworzenia przeciwciał przeciwko konkretnemu chorobotwórczemu drobnoustrojowi, bez narażania dziecka na kontakt z prawdziwym wirusem lub bakterią. Dzięki temu organizm noworodka tworzy rodzaj tarczy ochronnej, która w sytuacji zetknięcia się dziecka z patogenem sprawi, że nie rozwinie się choroba, gdyż organizm potrafi zdusić zakażenie w zarodku. To z kolei pozwala uniknąć poważnych powikłań.

Szczepienia noworodka wykonuje się zgodnie z zaleceniami WHO, które bierze pod uwagę aktualną liczbę zachorowań występujących w danym kraju oraz ryzyko zakażenia się dziecka wkrótce po narodzinach.

Szczepienia noworodka – kiedy i jakie szczepienia dla noworodka

Pierwsze szczepienia noworodka wykonuje się przed opuszczeniem przez dziecko szpitala. W Polsce podaje się w tym czasie dwie szczepionki: przeciwko gruźlicy (BCG) oraz przeciwko wirusowemu zakażeniu wątroby typu B (WZW B).

Szczepienia noworodka na WZW B i gruźlicę należą do szczepień obowiązkowych. Kolejne szczepienia podaje się dziecku już po okresie noworodkowym – w drugim i kolejnych miesiącach i latach życia. Pełen kalendarz szczepień obejmuje zarówno szczepienia obowiązkowe jak i zalecane, które rodzice mogą sfinansować dzieciom we własnym zakresie. Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne.

Sczepienie noworodka – BCG

Decyzja o podaniu noworodkowi szczepionki przeciwko gruźlicy tak wcześnie wynika z faktu, że liczba wykrywanych w naszym kraju przypadków gruźlicy plasuje nas w grupie krajów o tzw. średniej endemiczności – co roku wykrywanych jest w Polsce ok. 25 przypadków gruźlicy na każde 100 tys. osób. W takiej sytuacji WHO zaleca podanie jednej dawki szczepionki na gruźlicę, którą należy zaaplikować noworodkowi w ciągu 12 godzin po narodzinach.

Sytuacja epidemiczna związana z gruźlicą w Polsce pozwoliła zmniejszyć liczbę dawek szczepionki do jednej, ale nie pozwala zrezygnować całkowicie ze szczepienia. Dzieciom najbardziej zagraża gruźlicze zapalenie opon mózgowo rdzeniowych oraz gruźlica rozsiana, która zagraża śmiercią dziecka. Szczepienie BCG noworodka wykonuje się podskórnie w lewe ramię.

Przeciwwskazaniem do  szczepienia BCG jest masa ciała dziecka poniżej 2000 g oraz wrodzone i nabyte zaburzenia odporności.

Jak goi się miejsce po szczepieniu BCG noworodka?

Po szczepieniu zostaje widoczny pęcherzyk o średnicy 7-10 mm, który szybko znika. Po 2-3 dniach tworzy się kolejny „bąbel” wypełniony mętnym płynem. Pęcherzyk wysycha  i powstaje strupek. Po 2-4 tygodniach dochodzi do powstania nacieku, który utrzymuje się kilka tygodni. Na jego szczycie tworzy się krosta, a później owrzodzenie o średnicy poniżej 10 mm, które w ciągu 2-3 miesięcy po szczepieniu ulega zagojeniu. Powstaje blizna o średnicy co najmniej 3 mm.

Na miejsce po szczepieniu nie stosuje się okładów ani maści. Dopóki się nie zagoi, należy chronić je przed nadmiernym moczeniem podczas kąpieli.

Szczepienie noworodka – WZW B

Szczepienie WZW B ma chronić noworodka przed ciężką chorobą, jaką jest wirusowe zapalenie wątroby typu B, które grozi marskością wątroby lub rozwojem raka tego narządu. Wirus WZW B może zostać przekazany dziecku przez matkę w ciągu pierwszych minut po narodzinach. Szczepienie zapobiega rozwojowi choroby.

Wprowadzenie szczepień noworodków na WZW B tuż po narodzinach w szpitalu pozwoliło w latach 1985-2008 zmniejszyć liczbę nowych przypadków choroby z 45 do ok. 3 na każde 100 tys.

Obecnie najwięcej zachorowań na WZW B obserwuje się u osób w wieku rozrodczym, które nie były szczepione. Stąd konieczność zapobiegania zakażeniom wirusowym zapaleniem wątroby przekazywanym z rodziców na noworodki. Szczepienie WZW B należy jeszcze później powtórzyć.

U wcześniaków z masą urodzeniową poniżej 2000 g pierwszą dawkę szczepionki WZW B podaje się w pierwszej dobie, ale nie zalicza się jej do szczepienia podstawowego. Wcześniaki te powinny przyjąć jeszcze trzy dawki szczepionki przeciwko WZW B – po ukończeniu 1 miesiąca życia, po miesiącu od pierwszej, po sześciu miesiącach od drugiej.

Szczepienia noworodka – jakie opcje wybrać?

Rodzice mogą decydować o wyborze szczepionek refundowanych lub płatnych w przypadku szczepień podawanych od 2 miesiąca życia. Zarówno preparaty refundowane jak i wieloskładnikowe uodparniają na te same choroby i na tak samo długo. Poniżej tabela pokazująca możliwości, czyli 3 programy szczepień.

szczepienia noworodka kalendarz
Adobe Stock

Szczepienia obowiązkowe i darmowe – zalety i wady

Szczepienia obowiązkowe są dostępne i darmowe, co pozwala zainteresowanym rodzicom przeznaczyć pieniądze na szczepienia zalecane (np. chroniące przed meningokokami czy ospą wietrzną).

Preparat DTP z pełnokomórkowym krztuścem, który podaje się bezpłatnie w ramach szczepień obowiązkowych chroni zarówno przed zachorowaniem, jak i nosicielstwem, dzięki temu hamuje mutowanie się pałeczki krztuśca.

Podawanie każdego preparatu oddzielnie może pomóc w ustaleniu, który preparat spowodował ewentualny odczyn poszczepienny. Wiadomo też, że większa liczba wkłuć nie wywołuje większej liczby działań niepożądanych. Wkłucia wykonywane podczas jednej wizyty robi się w różne kończyny lub zachowując minimum 3-5 cm odstępu.

Szczepienia płatne – zalety i wady

Szczepionki 5w1 i 6w1 zawierają wyizolowane białka krztuśca, a nie całe komórki, które znajdują się w szczepionce refundowanej. To sprawia, że szczepionka jest lepiej tolerowana, co oznacza, że rzadko występują odczyny poważniejsze niż obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia. Preparat chroni przed zachorowaniem na krztusiec, ale niestety nie chroni przed nosicielstwem.

Ogromnym plusem szczepień wysoko skojarzonych jest mniejsza liczba substancji pomocniczych zawartych w preparatach.

Dużą wadą takich szczepionek jest ich wysoki koszt oraz to, że czasami brakuje ich na rynku.

Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
25% na wszystkie produkty
25% na wszystkie produkty
Aż 25% zniżki na wszystkie pro... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY25
Zobacz
+
25% na wszystkie produkty
Online

Aż 25% zniżki na wszystkie produkty kosmetyczne cenionej marki RevitaLash oferującą m.in. najlepszą na rynku odżywkę do rzęs. Oferta i szczegóły dostępne na revitalash.pl. 

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY25
Zobacz
-30% na wszystko
-30% na wszystko
Rabat -30% na cały asortyment,... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
+
-30% na wszystko
Online

Rabat -30% na cały asortyment, również produkty przecenione. Kupuj na www.gap.pl. Szczegóły na stronie.  

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 239 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 167,30 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO30
Zobacz
-25% na wszystko
-25% na wszystko
Rabat 25% na całą ofertę MEFEM... więcej»
Kod rabatowy:SZ25
Zobacz
+
-25% na wszystko
Online
Stacjonarnie

Rabat 25% na całą ofertę MEFEMI w cenie regularnej. Promocje na stronie www nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ25
Zobacz
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Rabat -20% przy zakupach produ... więcej»
Kod rabatowy:CLARINS2024
Zobacz
+
Rabat do -25% na produkty Clarins!
Online

Rabat -20% przy zakupach produktów za min. 99 zł. Rabat -25% przy zakupach za min. 299 zł. Rabat nalicza się po wpisaniu kodu promocyjnego: CLARINS2024. Rabat nie dotyczy produktów z linii Precious. Kod promocyjny działa do 25.04.2024 do godz. 7:00. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:CLARINS2024
Zobacz
-20% na zakupy powyżej 100 zł
-20% na zakupy powyżej 100 zł
Rabat -20% na zakupy powyżej 1... więcej»
Kod rabatowy:SZ2024
Zobacz
+
-20% na zakupy powyżej 100 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat -20% na zakupy powyżej 100 zł. Promocje nie łączą się. Oferta i szczegóły promocji dostępne w drogeriach stacjonarnych i na zikodermo.pl.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ2024
Zobacz
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
Wprowadź kod online lub pokaż... więcej»
Kod rabatowy:GPSZ25
Zobacz
+
25% przy zakupach za min. 199,99 zł
Online
Stacjonarnie

Wprowadź kod online lub pokaż go w jednym z ponad 230 sklepów stacjonarnych i skorzystaj z oferty. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:GPSZ25
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA