Zdrowie
Dostępne szczepionki przeciw pneumokokom
20 lutego 2020
Szczepienia przeciw pneumokokom są od 2017 r. w obowiązkowym kalendarzu szczepień. W Polsce dostępna jest 10-walentna i 13-walentna. Sprawdź, która lepiej ochroni twoje dziecko.
Szczepienie przeciwko pneumokokom znajduje się na liście szczepień obowiązkowych (od 1 stycznia 2017 roku). Podanie szczepionki w ponad 90 proc. eliminuje zachorowania wywołane serotypami zawartymi w szczepionce.
Szczepionka na pneumokoki: cena
Ministerstwo Zdrowia wybrało szczepionkę 10-walentną. Obydwie szczepionki znacznie różnią się ceną i przetargu, przy wyborze szczepionki decydowała w 60 proc. własnie cena szczepionki, a w 40 proc. jakość. Szczepionka 10-walentna jest stosowana m.in. Islandii, Belgii, Holandii, Finlandii, Austrii. Szczepionka 13-walentna: jest stosowana m.in. we Francji, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Norwegii. W Hiszpanii, Niemczech, Czechach, Słowacji – są stosowane obydwie.
Szczepionka wybrana przez Ministerstwo Zdrowia (Synflorix) jest bezpłatna, natomiast za szczepionkę 13-walętną (Prevenar 13) należy zapłacić ok. 220 zł za dawkę.
Szczepionki przeciw pneumokokom: Synfilorix czy Prevenar 13
Na rynku są dwie szczepionki poliwalentne przeciw pneumokokom, które można podać najmłodszym dzieciom. Czym się różnią oprócz ceny?
- Szczepionka 10-walentna: w jej skład wchodzą polisacharydy otoczkowe 10 serotypów pneumokoków (1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F),
- Szczepionka 13-walentna: w skład wchodzą polisacharydy otoczkowe 13 serotypów pneumokoków: wszystkie obecne w szczepionce 10-walentnej plus dodatkowe trzy: 3, 6A, 19A.
Na pierwszy rzut oka widać różnicę: druga szczepionka zawiera o 3 serotypy więcej, co wydaje się istotne zwłaszcza z tego powodu, że w dodatkowych trzech zawarty jest serotyp 19A, który jest jednym z najczęściej odpowiedzialnych za zakażenia inwazyjną chorobą pneumokokową serotypów pneumokoków. Tylko że biologia nie jest prostą matematyką: okazuje się, że jeden z obecnych w szczepionce "10" serotypów - serotyp 19 F zapewnia odporność krzyżową przeciw serotypowi 19 A. Najważniejsze jest to, że nie pojawiają się żadne wątpliwości co do bezpieczeństwa obydwu szczepionek – eksperci uważają, że obydwie są bezpieczne i można je podawać dzieciom.
Która jednak jest skuteczna? Badania wykonane w wielu krajach (Brazylia, Kanada, USA, Niemcy) pokazują podobną skuteczność obydwu szczepionek w zapobieganiu inwazyjnej chorobie pneumokokowej. Jak jednak wskazuje prof. Jacek Wysocki, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Wakcynologii: "Skuteczność dwóch różnych szczepionek można porównywać jedynie na podstawie oceny bezpośredniej w tym samym badaniu. Niestety, aktualnie nie dysponujemy takimi danymi".
Kiedy zaszczepić dziecko przeciw pneumokokom?
Dzieci urodzone od 1 stycznia 2017 dostają szczepionkę przeciwko pneumokokom w schemacie 2+1:
• pierwszą w 2. miesiącu życia,
• drugą w 4. miesiącu życia,
• trzecią (dawkę przypominającą) w 13 miesiącu życia.
Kiedy nie szczepić przeciwko pneumokokom?
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do szczepień przeciwko pneumokokom jest natychmiastowa reakcja anafilaktyczna, która wystąpiła po wcześniejszej dawce szczepionki oraz nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki.
Szczepienie należy odłożyć, jeśli dziecko ma ostre zakażenie lub chorobę przebiegającą z gorączką.
NOP po szczepionce przeciwko pneumokokom
Po każdej szczepionce mogą pojawić się niepożądane odczyny poszczepienne, o każdym takim przypadku trzeba jak najszybciej powiedzieć lekarzowi. Do najczęstszych NOP po szczepieniu przeciw pneumokokom zalicza się odczyny miejscowe:
- zaczerwienienie,
- obrzęk,
- wrażliwość na dotyk,
- ból w miejscu wstrzyknięcia.
Mogą też wystąpić odczyny ogólne, najczęściej gorączka, rozdrażnienie, niespokojny sen, obniżenie łaknienia, wymioty, biegunka i wysypka.
Choć obecne badania pokazują, że obydwie szczepionki przeciw pneumokokom mają podobną skuteczność, może to się zmienić. Pneumokoki są bardzo "sprytnymi" bakteriami – potrafią "mutować". Wkrótce może się więc okazać, że za inwazyjną chorobę pneumokokową odpowiada już nie serotyp 19A, ale zupełnie inny, nowy. Problemem jest też to, że niektóre z serotypów pneumokoków są oporne na stosowane antybiotyki: gdy dziecko zachoruje na inwazyjną chorobę pneumokokową, nie jest łatwo je leczyć. Dlatego tak ważne jest monitorowanie, jakie serotypy pneumokoków powodują inwazyjną chorobę pneumokokową i wybieranie do szczepienia tych szczepionek, które najlepiej przed nią chronią.
