szczepienie covid ciąża
Adobe Stock
Aktualności

Szczepienie na COVID w ciąży – aktualne zalecenia

Szczepienia przeciwko COVID są bezpieczne dla kobiet w ciąży. Co więcej, eksperci wręcz zalecają to szczepienie ciężarnym. Opierają się na badaniach, które nie wykazały powikłań po szczepieniu ani u kobiet, ani u ich dzieci.

Szczepienie przeciwko COVID w ciąży to temat często poruszany w dyskusjach i budzący dużo wątpliwości. Z drugiej strony ciężarne mogą ciężej przechodzić COVID-19 niż inni, zdarzają się też przypadki śmiertelne wśród ciężarnych zakażonych koronawirusem. Eksperci mają mocne naukowe podstawy, z których wynika, że ryzyko związane z podaniem szczepionki jest o wiele niższe niż to związane z ciężkim przebiegiem COVID-19 u ciężarnych. I na tym opierają swoje rekomendacje.

Spis treści:

Czy w ciąży należy szczepić się przeciwko COVID?

Szczepienie na COVID-19 wzbudza kontrowersje wśród ciężarnych i ich rodzin, ale nie wśród większości lekarzy. Specjaliści w różnych krajach zalecają to szczepienie ciężarnym. 

Szczepienia na COVID w ciąży zalecają przede wszystkim WHO, a u nas w kraju Eksperci z Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiN). W Stanach Zjednoczonych szczepienie jest zdecydowanie polecane przez
 aż trzy instytucje medyczne – Centers for Disease Control and Prevention (CDC), American College of Obstetricians and Gynaecologists (AGOG) i Society for Maternal-Fetal Medicine.

Aktualne stanowisko amerykańskiego CDC opiera się na wynikach obszernych badań nad bezpieczeństwem i skutecznością preparatów Pfizer i Moderna u ciężarnych. Badania prowadzono w USA przez 11 tygodni (od 14 grudnia 2020 roku do 28 lutego 2021 roku). Przeanalizowano w nim stan zdrowia prawie 36 tysięcy zaszczepionych ciężarnych kobiet w wieku 16-54 lata. Nie stwierdzono żadnych poważnych skutków ubocznych po podaniu szczepionki, poza miejscowym bólem w miejscu wkłucia i rzadziej – krótkotrwałym bólem mięśni, głowy, gorączką i dreszczami. Nie wzrosła również liczba poronień.

W trakcie prowadzenia badań część zaszczepionych kobiet urodziła dzieci. Ciążowe i okołoporodowe powikłania występowały u nich z podobną częstotliwością, jak u kobiet przed pandemią koronawirusa. „Niekorzystne skutki dla noworodków obejmowały poród przedwczesny (9,4 proc.) i niską masę urodzeniową (3,2 proc.); nie odnotowano żadnych zgonów noworodków” – czytamy w raporcie „The New England Journal of Medicine”.

W Wielkiej Brytanii natomiast wytyczne dotyczące szczepień ciężarnych zmieniały się w czasie pandemii. Na początku kobiety w ciąży i karmiące piersią były wykluczone z programu szczepień. Teraz Brytyjski Komitet ds. Szczepień rekomenduje podawanie im szczepionek (zwłaszcza preparatów Pfizer lub Moderna).

Szczepienie ciężarnych, które są w drugim lub trzecim trymestrze ciąży oraz kobiet karmiących piersią rekomenduje również ministerstwo zdrowia Izraela (źródło: szczepienia.pzh.gov.pl).

Szczepionka mRNA na COVID-19 nie zawiera żywego ani osłabionego wirusa, a jedynie fragment jego kodu genetycznego. Lekarze są zgodni, że taki typ szczepionki stwarza znacznie mniejsze ryzyko skutków ubocznych.

Szczepienie na COVID w ciąży – zalecenia

Specjaliści są zgodni, że ostateczna decyzja o przyjęciu szczepionki na COVID-19 przez ciężarną powinna zapaść po tym, gdy kobieta wraz ze swoim lekarzem rozważy:

  • skuteczność i bezpieczeństwo dostępnych szczepionek,
  • indywidualne czynniki ryzyka, które sprzyjają zakażeniu się koronawirusem SARS-CoV-2 przez ciężarną,
  • możliwe szkodliwe skutki zdrowotne choroby COVID-19 dla ciężarnej i jej dziecka,
  • ewentualne możliwe odczyny poszczepienne i ryzyko ich wystąpienia u konkretnej ciężarnej.
Choć nie ma dowodów na to, że koronawirus SARS CoV-2 w ciąży mógłby zaburzać rozwój płodu, to badania sugerują, że choroba COVID-19 może zwiększać ryzyko porodu przedwczesnego oraz urodzenia martwego dziecka (źródło: cdc.gov).


Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w sprawie szczepień ciężarnych przeciwko COVID:

  • wskazanie do szczepienia stanowi fakt, że kobiety w ciąży należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19,
  • decyzję o szczepieniu przeciwko COVID-19 należy podejmować indywidualnie dla każdej ciężarnej i skonsultować ją z lekarzem położnikiem prowadzącym ciążę,
  • jeżeli nie ma wskazań do pilnego szczepienia, sugeruje się, aby szczepienie wykonać po okresie organogenezy (po 10 tygodniu ciąży – przypis redakcji)
  • lekarze położnicy powinni przedstawić kobietom w ciąży wszystkie dane naukowe na temat dostępnych szczepionek szczepień przeciwko COVID-19 – dwóch szczepionek mRNA (firmy Pfizer oraz firmy Moderna) oraz dwóch szczepionek wektorowych (firmy AstraZeneca oraz Janssen/Johnson&Johnson)
  • preferowanymi preparatami do szczepienia przeciwko COVID-19 kobiet w ciąży są preparaty mRNA (firmy Pfizer oraz firmy Moderna).

Korzyści ze szczepień ciężarnych na COVID-19

Szczepionka chroni przede wszystkim ciężarną, która jest o wiele bardziej narażona na ciężki przebieg COVID niż kobiety niebędące w ciąży. U zaszczepionych ciężarnych ryzyko konieczności hospitalizacji i leczenia na oddziale intensywnej terapii oraz zgonu z powodu zakażenia koronawirusem jest znacznie niższe.

Specjaliści twierdzą, że szczepiąc się na COVID-19, ciężarna zapewnia dziecku tzw. ochronę kokonową. Pojęcie to oznacza szczepienie osób w najbliższym otoczeniu noworodka, co zmniejsza ryzyko, że przeniosą one wirusa na nowo narodzone dziecko. Poza tym przeciwciała wytworzone w organizmie matki na skutek działania szczepionki mogą przedostawać się z łożyska do płodu, co sprawia, że w momencie porodu dziecko jest już pewnym stopniu zabezpieczone przed ciężkim przebiegiem zakażenia.

Kiedy się szczepić w ciąży na COVID i jaką szczepionką?

Eksperci nie mają wątpliwości, że jeśli ciężarna nie jest w podwyższonym stopniu narażona na zakażenie koronawirusem, ze szczepieniem lepiej poczekać ukończenia 10 tygodnia ciąży. Wtedy zakończony jest etap tworzenia się narządów płodu. Jeśli jednak ciężarna z lekarzem stwierdzą, że ryzyko zakażenia jest duże, szczepionka może być podana na wcześniejszym etapie ciąży, gdyż eksperci podkreślają, że ryzyko związane z podaniem szczepionki we wczesnej ciąży jest znacznie mniejsze od ryzyka ciężkiego przebiegu COVID.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca podawanie szczepionki mRNA, czyli preparatów Pfizer i Moderny. Stanowisko to uzasadnia badaniami, które przeprowadzono na podstawie populacyjnego nadzoru nad bezpieczeństwem szczepienia przeciwko COVID-19 u ciężarnych w USA, którym podawano głównie szczepionki mRNA.
Specjaliści podkreślają, że zarówno szczepionki mRNA jak i wektorowe są bezpieczne dla kobiet w ciąży. Jednak więcej danych naukowych istnieje na temat dla szczepionek mRNA i dlatego to ten rodzaj preparatu jest preferowany do zastosowania w pierwszej kolejności do szczepienia ciężarnych.

Karmienie piersią a szczepionka na COVID-19

Polskie Towarzystwo Neonatologiczne opublikowało stanowisko, że żadna z dostępnych w Polsce szczepionek na COVID-19 nie wywołuje skutków ubocznych, które uniemożliwiałyby karmienie piersią lub stanowiły przeciwwskazanie do karmienia piersią. Szczepionkę na koronawirusa można przyjąć w okresie karmienia piersią – każda kobieta ma prawo podjąć decyzję o szczepieniu. Szczepionka na COVID-19 marki Pfizer i BioNTech nie była testowana na kobietach karmiących piersią, bo w tej grupie nie prowadzi się badań klinicznych – eksperci podkreślają jednak, że okres karmienia nie jest wymieniony jako przeciwwskazanie w Charakterystyce Produktu Leczniczego tej szczepionki.

Co więcej, przeciwciała wytworzone po szczepieniu mogą przedostawać się wraz z mlekiem do organizmu dziecka i chronić je w ten sposób przed zakażeniem. Specjaliści zaznaczają, że ryzyko wystąpienia działań niepożądanych u dziecka jest wtedy czysto teoretyczne. Wielu lekarzy podkreśla, że ciężki przebieg COVID-19 w grupie wysokiego ryzyka stanowi znacznie większe zagrożenie dla mamy i dziecka niż szczepionka.
 

Źródło: Hopkins Bloomberg Public Health Magazine, The New England Journal of Medicine, cdc.gov, szczepienia.pzh.gov.pl

Zobacz także: 

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA