Szczepienia przeciwko rotawirusom: czy są skuteczne, kiedy podaje się je dzieciom?
Szczepienia przeciwko rotawirusom przyjmuje się w 2 lub 3 dawkach, w zależności od preparatu. Chronią one dziecko przed wirusami odpowiedzialnymi za biegunki i wymioty. Od 1 stycznia 2021 szczepionka na rotawirusy znajdzie się w kalendarzu szczepień obowiązkowych.
Szczepienia przeciwko rotawirusom do tej pory znajdowały się w kalendarzu szczepień zalecanych, co oznaczało, że trzeba było za nie zapłacić. Ministerstwo Zdrowia wprowadziło zmianę w tym zakresie. Wszystkie dzieci urodzone po 31 grudnia 2020 zostaną objęte obowiązkowymi szczepieniami na rotawirusy. Szczepienia mają odbywać się między 6. a 24. tygodniem życia (czyli tak jak jest to zalecane obecnie).
Szczepionka na rotawirusy:
Zakażenie przenosi się przez brudne ręce, przez zanieczyszczone przedmioty lub drogą kropelkową.
Biegunka i wymioty powodują utratę wody z organizmu, a to u bardzo małego dziecko może w błyskawicznym tempie doprowadzić do odwodnienia. Jeżeli dziecko nie zostanie na czas przewiezione do szpitala, może dojść do jego zgonu.
Szczepionka na rotawirusy chroni przed patogenami przez co najmniej 3 lata, czyli w czasie największego ryzyka zachorowania u dzieci na biegunkę rotawirusową. Nie chroni przed biegunką wywołaną przez inne wirusy lub bakterie.
Na rynku dostępne są szczepionki na rotawirusy, które podaje się w dwóch dawkach oraz takie, które podaje się w trzech dawkach. Oba preparaty są tak samo skuteczne.
W przypadku wystąpienia którychś z powyższych objawów szczepienia na rotawirusy należy skontaktować się z lekarzem.
Potencjalne ryzyko przeniesienia wirusa na inną osobę nie oznacza, że dziecko również może się nim zarazić, np. wkładając brudne rączki do buzi. Po szczepieniach na rotawirusy niemowlę nabywa na nie odporności (na minimum dwa lata), więc nie może zachorować. Zarażenia osoby z bliskiego otoczenia zaszczepionego dziecka, nawet po przeniesieniu wirusa, również nie należy się obawiać. „U osób z kontaktu nie obserwowano jakichkolwiek objawów klinicznych”, jak czytamy w charakterystyce szczepionki Rotarix.
Zobacz także:
Szczepionka na rotawirusy:
- Co to są rotawirusy?
- Do kiedy można szczepić na rotawirusa?
- Przeciwwskazania do szczepienia na rotawirusy
- Doustne szczepienie na rotawirusy
- Powikłania po szczepieniu na rotawirusy
- Higiena po szczepieniu na rotawirusy
Szczepienia przeciwko rotawirusom: przed czym chronią?
Rotawirusami nazywamy bardzo groźne patogeny odpowiedzialne za wywołanie u niemowląt i małych dzieci:- biegunki wodnistej (do kilkunastu dziennie),
- wymiotów (kilkanaście dziennie),
- bardzo wysokiej gorączki (do 40 stopni Celsjusza),
- utraty łaknienia,
- infekcji górnych dróg oddechowych.
Zakażenie przenosi się przez brudne ręce, przez zanieczyszczone przedmioty lub drogą kropelkową.
Biegunka i wymioty powodują utratę wody z organizmu, a to u bardzo małego dziecko może w błyskawicznym tempie doprowadzić do odwodnienia. Jeżeli dziecko nie zostanie na czas przewiezione do szpitala, może dojść do jego zgonu.
Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrych biegunek zakaźnych u dzieci do 5. roku życia.
Przyjęcie wymaganych dawek szczepionki gwarantuje:
- u 90–100 proc. dzieci ochronę przed zachorowaniem na ciężką biegunkę rotawirusową, co wiąże się z pobytem w szpitalu,
- u 70–90 proc. dzieci całkowite uniknięcie zachorowania na biegunkę rotawirusową.
Szczepionka na rotawirusy chroni przed patogenami przez co najmniej 3 lata, czyli w czasie największego ryzyka zachorowania u dzieci na biegunkę rotawirusową. Nie chroni przed biegunką wywołaną przez inne wirusy lub bakterie.
Czy po szczepieniu na rotawirusy można zachorować? Szczepienia nie chronią w pełni przed zakażeniem, ale są skuteczną barierą w zapobieganiu hospitalizacji z powodu ciężkiej biegunki rotawirusowej.
Do kiedy można szczepić na rotawirusa?
Szczepionkę powinny przyjąć niemowlęta między 6. a 24. tygodniem życia, przy czym:- podanie pierwszej dawki szczepionki powinno nastąpić do 12. tygodnia życia,
- pomiędzy kolejnymi dawkami powinien być zachowany odstęp 4 tygodni.
Szczepionkę na rotawirusy bezwzględnie powinny otrzymywać wcześniaki i dzieci przewlekle chore przebywające dłużej w szpitalach, ze względu na większe ryzyko zachorowania na biegunkę na oddziałach szpitalnych.
Przeciwwskazania do szczepienia na rotawirusy
Szczepionka nie jest przeznaczona dla niemowląt, które mają:- więcej niż 24. tygodnie życia
- wady przewodu pokarmowego
- niedrożność jelit
- niską odporność.
Doustne szczepienie na rotawirusy
Dużą zaletą szczepionki jest to, że jest ona bezbolesna. Ma formę kropli słodkich w smaku i podaje się ją doustnie. Zaleca się podanie szczepionki już na pierwszej wizycie szczepiennej, czyli ok. 6-8 tygodnia życia niemowlęcia. Szczepienia na rotawirusy można wykonać równolegle z innymi szczepionkami z kalendarza szczepień (z wyjątkiem szczepienia przeciw gruźlicy).Na rynku dostępne są szczepionki na rotawirusy, które podaje się w dwóch dawkach oraz takie, które podaje się w trzech dawkach. Oba preparaty są tak samo skuteczne.
Jeżeli dziecko zwymiotuje szczepionkę, trzeba skonsultować się z lekarzem, który oceni czy nie będzie konieczne powtórzenie szczepienia.
Powikłania po szczepieniu na rotawirusy
Szczepionka jest dobrze tolerowana przez niemowlęta. Rzadko po szczepieniu występują takie objawy, jak:- gorączka,
- zaburzenia żołądkowo–jelitowe,
- wymioty,
- utrata łaknienia,
- rozdrażnienie dziecka.
W przypadku wystąpienia którychś z powyższych objawów szczepienia na rotawirusy należy skontaktować się z lekarzem.
Higiena po szczepieniu na rotawirusy
Zachowanie szczególnej higieny przez osoby z bliskiego otoczenia dziecka, które zostało niedawno zaszczepione, jest bardzo ważne. Szczepionka na rotawirusa zawiera żywego (ale pozbawionego zjadliwości) ludzkiego rotawirusa RIX4414, który po iniekcji może być wydalany w stolcu (dotyczy to głównie szczepionki Rotarix. Po podaniu pierwszej dawki w 25 proc. przypadków dochodzi do wydalania wirusa. W przypadku szczepionki RotaTeq dotyczy to tylko 9 proc. dzieci. Po drugiej dawce zdarza się to rzadziej). Aby uniknąć przeniesienia wirusa, przez kilka dni po szczepieniu należy dokładnie myć ręce po każdej zmianie pieluszki dziecka.Potencjalne ryzyko przeniesienia wirusa na inną osobę nie oznacza, że dziecko również może się nim zarazić, np. wkładając brudne rączki do buzi. Po szczepieniach na rotawirusy niemowlę nabywa na nie odporności (na minimum dwa lata), więc nie może zachorować. Zarażenia osoby z bliskiego otoczenia zaszczepionego dziecka, nawet po przeniesieniu wirusa, również nie należy się obawiać. „U osób z kontaktu nie obserwowano jakichkolwiek objawów klinicznych”, jak czytamy w charakterystyce szczepionki Rotarix.
Zobacz także:
Nie zawsze konieczna jest wizyta u lekarza, czasem wystarczy herbata z cytryną czy ciepła kąpiel. Pediatra poleca domowe sposoby na przeziębienie.
