Test oksytocynowy – przebieg badania, przeciwwskazania

Test oksytocynowy pozwala ocenić, czy dziecko prawidłowo reaguje na skurcze macicy i czy nie występuje podwyższone ryzyko komplikacji w trakcie porodu. Wykonuje się go zazwyczaj u kobiet po terminie porodu. Powszechnie bywa mylony z podaniem oksytocyny w celu wywołania porodu. Choć wykonanie testu nie służy przyspieszeniu akcji porodowej, może się zdarzyć, że wywoła poród.

Spis treści:

• Na czym polega test oksytocynowy
• Jak wygląda test oksytocynowy
• Co oznacza dodatni lub ujemny wynik testu oksytocynowego
• Przeciwwskazania do wykonania testu oksytocynowego
• Możliwe powikłania testu oksytocynowego

Na czym polega test oksytocynowy

Test oksytocynowy (test OCT, test stresowy) polega na podaniu ciężarnej małej dawki oksytocyny, w wyniku czego dochodzi do wywołania skurczów macicy. W tym czasie za pomocą aparatu KTG sprawdza się, jak serce dziecka reaguje na podanie oksytocyny. Pozwala to ograniczyć ryzyko niedotlenienia dziecka w czasie naturalnego porodu i w razie potrzeby podjąć decyzję o cesarskim cięciu.

Test OCT pozwala ocenić:

• stan dziecka,
• jego bezpieczeństwo podczas akcji porodowej,
• reakcję organizmu dziecka na skurcze macicy oraz na oksytocynę,
• stan łożyska.

Oksytocyna to hormon podwzgórza wydzielany m.in. w trakcie porodu i karmienia piersią. Pod jej wpływem dochodzi do skurczów mięśni macicy. Podawany w czasie testu oksytocynowego hormon jest syntetyczny (wytworzony w laboratorium). W ramach testu oksytocynowego podaje się go w celu oceny wydolności płodowo-łożyskowej. Badanie przeprowadza się w przypadkach donoszonych ciąż powikłanych (po 32 tygodniu ciąży) lub ciąż przenoszonych (gdy mijają 42 tygodnie ciąży).

Jak wygląda test oksytocynowy

Test oksytocynowy wykonuje się na czczo w szpitalu. Badanie wymaga założenia wenflonu i trwa do dwóch godzin.
Kobieta zostaje podłączona do aparatu KTG, który rejestruje czynność skurczową macicy i pracę serca dziecka. Jeżeli zapis jest w normie, po około 20 minutach podłączona zostaje kroplówka z oksytocyną, aby wywołać kilka skurczów. Początkowo podaje się 0,5 milijednostek oksytocyny na minutę. Jeśli skurcze nie wystąpią, dawkę podwaja się co 20 minut, aż do uzyskania skurczów.

Maksymalna dawka oksytocyny wynosi 20 milijendostek na minutę, ale zwykle do wywołania czynności skurczowej wystarcza podanie 5-6 milijednostek. Gdy skurcze wystąpią, odłącza się kroplówkę, a zapis KTG jest jeszcze kontynuowany przez 5-10 minut. Do zinterpretowania testu wystarczą 3-4 umiarkowane skurcze trwające 40-60 sekund każdy.

Co oznacza dodatni lub ujemny wynik testu oksytocynowego

Jeżeli zapis KTG przez cały czas trwania testu był prawidłowy (nie dochodziło do spadku rytmu serca dziecka) wynik testu oksytocynowego jest negatywny. Oznacza to, że nie ma przeciwwskazań do porodu naturalnego.

W przypadku nieprawidłowego zapisu KTG, czyli dodatniego wyniku testu, który potwierdza niewydolność maciczno-płodową, konieczne jest pilne zakończenie ciąży drogą cięcia cesarskiego lub wywołanie porodu. Dodatni wynik testu oksytocynowego wskazuje na to, że podczas skurczów macicy dziecko nie jest w wystarczającym stopniu zaopatrywane w tlen, co stanowi  przeciwwskazanie do porodu naturalnego (zbyt wysokie ryzyko niedotlenienienia  i zamartwicy dziecka).

Przeciwwskazania do testu oksytocynowego

Nie każda kobieta w ciąży może otrzymać testową dawkę oksytocyny. Jest to uzależnione m.in. od stanu dziecka i przebiegu ciąży.

Przeciwwskazania do wykonania testu oksytocynowego:

• nadmiernie napięta macica,
• niedostatecznie dojrzała szyjka macicy,
• wcześniejsze operacje mięśnia macicy, w tym cesarskie cięcie,
• za bardzo rozciągnięta macica – u wieloródek, w ciążach mnogich,
• problemy płodu, stanowiące zagrożenie dla niego podczas porodu naturalnego,
• łożysko przodujące,
• poprzeczne lub ukośne ułożenie płodu,
• znaczna dysproporcja między główką dziecka a miednicą ciężarnej,
• nadwrażliwość na składniki podawanego preparatu,
• zaburzenia pracy serca matki.

Możliwe powikłania testu oksytocynowego

Przy podaniu zbyt dużej dawki oksytycyny lub przy nadmiernej reaktywności macicy może dojść do wzmożonego napięcia macicy, jej kurczu, skurczu tężcowego lub pęknięcia macicy. W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do powstania krwiaka w miednicy mniejszej. Duże dawki oksytocyny mogą także wywołać zaburzenia pracy serca, spadek ciśnienia krwi z późniejszym jego nadmiernym wzrostem. U niektórych kobiet po teście oksytocynowym pojawiają się mdłości lub wymioty.

Źródło: prawapacjenta.org

Zobacz także: 

• Sposoby na wywoływanie porodu w szpitalu i w domu
• Ta mama wie, jak wywołać poród w 42. tygodniu ciąży! – film
• Gdy dziecko rodzi się po terminie