Tokofobia – objawy, konsekwencje i leczenie strachu przed porodem
Objawy tokofobii, czyli panicznego lęku przed porodem, mogą ograniczać się wyłącznie do sfery psychicznej lub obejmować także reakcje fizjologiczne. W skrajnych przypadkach objawów tokofobii u ciężarnych wykonuje się cesarskie cięcie.
Konsultacja: Patrycja Satkiewicz
Tokofobia, czyli paniczny lęk przed porodem, dotyczy od 6-10 proc. kobiet w ciąży. W ostatnich latach obserwujemy jednak wzrost liczby kobiet z objawami tokofobii i liczby wydawanych zaświadczeń o tym zaburzeniu. Tokofobia jest realnym problemem, a nie – jak uważają niektórzy komentatorzy doniesień o wzroście liczby cesarskich cięć z jej powodu – tylko wymysłem kobiet, które nie chcą rodzić naturalnie. O tokofobię pytamy psychologa, Patrycję Satkiewicz.
Spis treści:
Do innych objawów tokofobii możemy zaliczyć:
Objawy tokofobii mogą też być somatyczne, czyli dawać symptomy fizjologiczne:
Poza nimi kobieta panicznie bojąca się porodu może mieć napady paniki i problemy z codziennym funkcjonowaniem i wypełnianiem codziennych obowiązków (jest po prostu „sparaliżowana’’ strachem).
Redakcja poleca: Jeannette Kalyta: „Plan porodu robi więcej złego niż dobrego” [WIDEO]
Lęk przed porodem w przebiegu tokofobii może nawet powstrzymywać kobietę przed zajściem w ciążę i sprawiać, że rezygnuje ona z macierzyństwa. Strach przed zajściem w ciążę może z kolei prowadzić do zaburzeń na tle seksualnym i problemów w związku.
Czego boi się kobieta cierpiąca na tokofobię? – Przede wszystkim odczuwa olbrzymi lęk przed bólem podczas porodu, ale jest również przekonana o złej opiece ze strony personelu szpitala – wyjaśnia psycholog. Kobieta boi się także utraty kontroli nad swoim zachowaniem w trakcie porodu, jak i tego, że urodzi upośledzone dziecko albo że umrze ono podczas porodu.
Niektóre kobiety w następstwie tokofobii decydują się na adopcję, podczas stosunków seksualnych stosują kilka metod antykoncepcji, a w przypadku ciąży zdarzają się nawet aborcje powodowane lękiem. – Kobieta z tokofobią, jeśli zdecyduje się urodzić dziecko, już w pierwszym trymestrze ciąży chce wiedzieć niemalże wszystko o porodzie i przebiegu ciąży, często niestety skupia się na tych negatywnych aspektach porodu, co prowadzi do wyolbrzymiania możliwych powikłań i tworzenia katastroficznych scenariuszy, które nie służą ani dobru przyszłej matki, ani nienarodzonemu dziecku, ani związkowi, w którym jest kobieta.
Zalecane w leczeniu tokofobii jest nauczenie kobiety odpowiednich technik oddechowych i relaksacyjnych, znalezienie godnej zaufania położnej, przyjaznego szpitala i lekarza ginekologa, dobre przygotowanie się do porodu np. w szkole rodzenia. Krótkoterminowa terapia także jest skuteczna, jeśli kobieta chce współpracować z psychoterapeutą. Niezwykle ważne jest również wsparcie partnera – nie powinien on bagatelizować problemu, powinien pomagać i wspierać swoją partnerkę.
Zobacz też:
Spis treści:
Objawy tokofobii
– Poród oczywiście zawsze łączy się z pewnym rodzajem lęku, ale nie każdy lęk jest patologiczny – tłumaczy psycholog. – O tokofobii można mówić na pewno wtedy, kiedy kobieta w ogóle rezygnuje z macierzyństwa, bo jej strach przed porodem jest tak wielki, że woli nigdy nie być matką, niż męczyć się (w jej rozumieniu) podczas ciąży i porodu.Do innych objawów tokofobii możemy zaliczyć:
- nawracający niepokój,
- myśli katastroficzne,
- koszmary senne,
- bezsenność,
- ogólne pogorszenie samopoczucia i jakości życia.
Objawy tokofobii mogą też być somatyczne, czyli dawać symptomy fizjologiczne:
- bóle głowy i brzucha,
- kołatanie serca,
- uczucie duszności,
- zaburzenia koncentracji.
Poza nimi kobieta panicznie bojąca się porodu może mieć napady paniki i problemy z codziennym funkcjonowaniem i wypełnianiem codziennych obowiązków (jest po prostu „sparaliżowana’’ strachem).
Kobiety boją się porodu. Chciałyby dokładnie zaplanować jego przebieg, by uniknąć komplikacji podczas narodzin dziecka. Tymczasem plan porodu nie zawsze oznacza lepszą komunikację z położną i lekarzem. Zobacz nasz film i dowiedz się, co o planie porodu i łagodzeniu strachu na porodówce mówi Jeannette Kalyta.
Tokofobia – co to jest?
Tokofobia, czyli patologiczny i paniczny strach przed porodem, zaliczana jest do fobii specyficznych, czyli wywoływanych przez konkretny czynnik. Możemy rozróżnić tokofobię pierwotną, o podłożu nerwicowym, która występuje w pierwszej ciąży u kobiet, które już wcześniej miały jakiś rodzaj zaburzeń lękowych lub tokofobię wtórną – dotyczącą kobiet w kolejnej ciąży. – Tokofobia wtórna może być następstwem wcześniejszego, traumatycznego porodu (spowodowanego np. ułożeniem pośladkowym dziecka, bardzo długim czasem porodu dużego dziecka itp) – wyjaśnia Satkiewicz.Lęk przed porodem w przebiegu tokofobii może nawet powstrzymywać kobietę przed zajściem w ciążę i sprawiać, że rezygnuje ona z macierzyństwa. Strach przed zajściem w ciążę może z kolei prowadzić do zaburzeń na tle seksualnym i problemów w związku.
Czego boi się kobieta cierpiąca na tokofobię? – Przede wszystkim odczuwa olbrzymi lęk przed bólem podczas porodu, ale jest również przekonana o złej opiece ze strony personelu szpitala – wyjaśnia psycholog. Kobieta boi się także utraty kontroli nad swoim zachowaniem w trakcie porodu, jak i tego, że urodzi upośledzone dziecko albo że umrze ono podczas porodu.
Niektóre kobiety w następstwie tokofobii decydują się na adopcję, podczas stosunków seksualnych stosują kilka metod antykoncepcji, a w przypadku ciąży zdarzają się nawet aborcje powodowane lękiem. – Kobieta z tokofobią, jeśli zdecyduje się urodzić dziecko, już w pierwszym trymestrze ciąży chce wiedzieć niemalże wszystko o porodzie i przebiegu ciąży, często niestety skupia się na tych negatywnych aspektach porodu, co prowadzi do wyolbrzymiania możliwych powikłań i tworzenia katastroficznych scenariuszy, które nie służą ani dobru przyszłej matki, ani nienarodzonemu dziecku, ani związkowi, w którym jest kobieta.
Przyczyny tokofobii
Powodów wystąpienia tokofobii jest wiele i każdy przypadek należy traktować indywidualnie. Zdaniem Patrycji Satkiewicz, do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia tokofobii, można zaliczyć:- wcześniejsze traumy (np. wykorzystywanie seksualne i gwałt),
- doświadczenie przemocy,
- ciężkie porody w rodzinie lub wśród znajomych i przyjaciółek,
- traumatyczny wcześniejszy poród.
Leczenie tokofobii
Kobiety cierpiące na tokofobię nie zawsze podejmują leczenie, częściej idą do psychiatry po zaświadczenie o tokofobii, które daje im prawo do porodu poprzez cesarskie cięcie. Uważa się jednak, że lek przed porodem związany z tokofobią można zmniejszyć m.in. poprzez udział w psychoterapii i rozmowy o swoich wątpliwościach z ginekologiem. – Najczęściej na psychoterapię trafiają jednak kobiety, które w ogóle boją się współżyć ze względu na lęk przed ciążą i porodem, a nie te już w ciąży – uważa Satkiewicz.Zalecane w leczeniu tokofobii jest nauczenie kobiety odpowiednich technik oddechowych i relaksacyjnych, znalezienie godnej zaufania położnej, przyjaznego szpitala i lekarza ginekologa, dobre przygotowanie się do porodu np. w szkole rodzenia. Krótkoterminowa terapia także jest skuteczna, jeśli kobieta chce współpracować z psychoterapeutą. Niezwykle ważne jest również wsparcie partnera – nie powinien on bagatelizować problemu, powinien pomagać i wspierać swoją partnerkę.
Poród przy tokofobii
Kobiety cierpiące na tokofobię najczęściej rodzą poprzez cesarskie cięcie: – To jednak też nie załatwia wszystkiego – twierdzi psycholog. – Nawet jeśli kobieta zdecyduje się na cesarskie cięcie, przedstawiając zaświadczenie o tokofobii, to i tak przez całą ciążę towarzyszy jej olbrzymi niepokój, z którym nie może sobie poradzić. Zdarzają się również przypadki, w których nawet zaświadczenie o tokofobii nie jest potrzebne, ponieważ ciężarna jest w tak silnym stresie i wykazuje tak wielkie objawy paniki, że żaden lekarz nie jest w stanie inaczej rozwiązać ciąży niż przez cesarskie cięcie, ponieważ kobieta zwyczajnie nie chce współpracować.Czy przy tokofobii można urodzić naturalnie?
Poród naturalny w przypadku tokofobii jest możliwy, o ile wcześniej kobieta odpowiednio się przygotuje: kluczowe jest, aby podczas porodu czuła się bezpiecznie. Jeśli wybierze szpital, do którego ma zaufanie, lekarza, położną, przygotuje się do porodu, pójdzie na terapię – ma szansę zapanować nad swoim lękiem. Ważne jest także, aby kobieta z tokofobią przygotowywała się do porodu przez całą ciążę.Zobacz też:
