Czy podawać dziecku tran - co na to pediatra?
Znienawidzony przez naszych dziadków, teraz przeżywa drugą młodość. Zanim jednak podasz go dziecku, sprawdź, jaki wybrać i od jakiego wieku stosować. Ustaliliśmy to razem z doktorem Markiem Pleskotem, pediatrą.
Konsultacja: Marek Pleskot, pediatra
Tran to nielubiany, zwłaszcza przez ludzi ze starszego pokolenia, suplement diety. Zawiera witaminę D oraz kwasy tłuszczowe omega-3, które między innymi poprawiają odporność i zapobiegają krzywicy. Nie bez powodu dawniej obowiązkowo podawano go w szkołach jako środek, który miał zapobiec szerzącej się wówczas krzywicy.
Redakcja poleca: Witamina D i kwasy omega: tego brakuje w diecie dzieci
Zobacz też: Jak podawać dziecku leki?
Zobacz też:
Co tran ma w sobie cennego?
Tran to olej produkowany oryginalnie z wątroby dorsza. Zawiera kwasy tłuszczowe omega-3 i to przede wszystkim ze względu na ich obecność warto podawać go dzieciom. Ale jest również cennym źródłem dwóch bardzo ważnych witamin – A i D. Jakie działanie ma tran?- Każdy z tych składników wpływa między innymi na zwiększenie odporności dziecka. Z tego powodu tran uchodzi za środek, który pomaga chronić się przed chorobami.
- Może także poprawiać pracę mózgu, sprzyjać rozwojowi kości (zapobiegać krzywicy) i prawidłowemu funkcjonowaniu narządu wzroku, a także obniżać ryzyko chorób serca (np. nadciśnienia tętniczego czy choroby niedokrwiennej).
- Warto pamiętać, że mimo wielu jego zdrowotnych właściwości porcja tranu dziennie nie jest cudownym środkiem zastępującym zdrowe jedzenie, które ma największe znaczenie dla dobrej formy dziecka. Tran można traktować jedynie jako dodatek, czyli suplement diety.
- Obecne w oleju rybim kwasy omega-3 oraz witaminy znajdują się również w rybach i to one muszą być podstawowym źródłem tych składników. Na talerzach dzieci (dorosłych również!) ryba powinna pojawiać się dwa razy w tygodniu. W Polsce, niestety, domy, w których dania rybne jada się choć raz w tygodniu, należą do rzadkości – stąd potrzeba podawania suplementów.
Dzieci nie powinny łykać dodatkowych witamin ani suplementów diety. Ale są dwa wyjątki: witamina D i kwasy omega3. Skąd je brać? Wyjaśnia gastrolog, prof. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska, „Profesor Zdrówko” z programu „Wiem co jem” w TVN Style.
Od kiedy można podawać tran dziecku?
Podawanie tranu jest rekomendowane dla dzieci, które skończyły drugi rok życia. Najlepiej jednak sięgnąć po ten suplement diety wtedy, gdy zdecyduje o tym lekarz. Na pewno warto podawać go maluchowi przez cały rok, a szczególnie w okresie między październikiem a kwietniem, gdy z powodu braku słońca przydadzą się większe dawki witaminy D.Skąd wiadomo, jak go dawkować?
Choć na każdym opakowaniu tranu znajduje się sposób dawkowania, podawanie dziecku dodatkowych preparatów witaminowo-mineralnych zawsze powinno być uzgadniane z pediatrą, najlepiej tym, który na co dzień ma pod opieką dziecko. Lekarz prowadzący wie, jakie suplementy przyjmuje jego mały pacjent, w jakiej jest formie (np. czy często łapie infekcje) oraz czy jest na coś uczulony (może mieć np. alergię na białko ryb). Być może witaminę D podajesz dziecku dodatkowo w kroplach albo maluch pije jeszcze mleko, które jest w nią wzbogacane – to wszystko może mieć zasadnicze znaczenie dla ustalenia odpowiedniej dawki tranu. Jeśli podajesz dziecku preparat pod nadzorem lekarza, w porcjach, które zalecił, nie musisz się obawiać, że go przedawkujesz.Zarówno witamina D, jak i A, których źródłem jest olej rybi, w nadmiarze mogą działać toksycznie. Dawkę tranu zawsze należy uzgodnić z pediatrą.
Jaki tran jest najlepszy – smakowy czy naturalny?
Producenci prześcigają się w sposobach, jak zamaskować przykry, ich zdaniem, rybi smak i zapach tranu. Czy im się to udaje? Z różnym skutkiem. Tran o smaku owocowym w większości przypadków i tak pozostanie tranem. Najlepiej więc jeśli dziecko od początku poznaje i próbuje oswoić się z jego naturalnym smakiem, a dopiero – gdy to się nie powiedzie – można rozpocząć eksperymentowanie z tranem cytrynowym lub miętowym.Jak poprawić smak tranu?
Niektóre dzieci łatwiej akceptują smak tranu, gdy podaje im się schłodzony preparat prosto z lodówki. Można również tuż po połknięciu jego dawki zaproponować dziecku kanapkę. Zjedzenie kromki chleba to dobry sposób, aby zapobiec przykremu odbijaniu się i odczuciu niesmaku w ustach, na które skarżą się niektóre osoby po przyjęciu tranu. Kilkulatkom można również kupować tran w miękkich kapsułkach. Choć jest to rozwiązanie dla dzieci, które skończyły minimum 3 lata, można je rozważyć dopiero wtedy, gdy maluch doskonale radzi sobie z połykaniem tabletek.Zobacz też: Jak podawać dziecku leki?
Skąd się bierze tran?
Tran to nic innego tylko płynny rybi tłuszcz, który produkowany jest z wątroby dorsza lub innych ryb dorszowatych. Czasem pod tą nazwą może kryć się również tłuszcz pochodzący z innych gatunków ryb lub ssaków (produkuje się go np. z wątroby i tkanki tłuszczowej wielorybów). Źródło pochodzenia sprawia jednak, że ma on inny skład i właściwości niż tran tradycyjny.Zobacz też:
Konsultacja:
Marek Pleskot, pediatra
Pediatra od 30 lat. Przez 14 lat uczył studentów oraz specjalizujących się lekarzy w Warszawskiej Akademii Medycznej, od 20 lat prowadzi gabinet pediatryczny w Podkowie Leśnej.
