Transpłciowość u dzieci – na czym polega, jak się objawia?
Transpłciowość u dzieci zdarza się rzadko – tylko 1-2 proc. chłopców i 2-4 proc. dziewczynek wykazuje nietypowy rozwój, który może wskazywać na transpłciowość. Nie wszystkie dzieci z objawami transpłciowości wyrastają na transpłciowych dorosłych. Niemniej jednak wczesne wykrycie transpłciowości u dziecka i jej akceptacja są bardzo ważne. Funkcjonowanie niezgodnie ze swoją tożsamością płciową może wyrządzić wielkie szkody w psychice dziecka lub młodego człowieka.
Zanim powiemy o transpłciowości u dzieci, warto uświadomić sobie pewną rzecz: dzieci nie rodzą się z wiedzą, co to znaczy być chłopcem lub dziewczynką. Wiedzę tę nabywają od rodziców, rodzeństwa i osób, w towarzystwie których przebywają. Nauka ta zaczyna się od momentu, gdy podczas porodu pielęgniarka lub lekarz powiedzą „to chłopiec” lub „to dziewczynka” – rodzice i całe otoczenie zaczyna traktować narodzone dziecko zgodnie z jego płcią określoną na podstawie narządów płciowych. Dziecko jest ubierane w stroje w określonych kolorach, podsuwa mu się chłopięce lub dziewczyńskie zabawki. Tymczasem fizyczna płeć dziecka może różnić się od jego tożsamości płciowej (płci psychicznej), czyli od tego, kim się czuje.
Spis treści:
Obecnie już wiadomo, że tożsamość płciowa nie ogranicza się do dwóch płci – męskiej i żeńskiej, gdyż istnieje całe spektrum tożsamości płciowych, które składają się z różnego nasilenia cech przypisywanych płci męskiej i żeńskiej. Transpłciowe dziecko może identyfikować się z płcią przeciwną do tej, jaką ustalono podczas porodu, ale też z każdą inną ze spektrum tożsamości płciowych.
Transpłciowe dziecko nie akceptuje płci, z jaką się urodziło oraz zgodnie z którą zostało wychowane.
Za transpłciowe dzieci i dorosłych uważa się:
- osoby, których identyfikacja płciowa (płeć psychiczna) różni się od płci ustalonej podczas narodzin,
- osoby, których ekspresja płci – sposób ubierania się, zachowania, zainteresowania, sposób komunikowania się – różnią się od tych uznawanych za typowe dla płci, jaką ustalono przy narodzinach,
- osoby, które nie identyfikują się jednoznacznie z żadną płcią i odznaczają się niejednoznaczną ekspresją płci.
Wśród osób transpłciowych wyróżnia się:
- osoby transseksualne, czyli takie, które jednoznacznie identyfikują się z płcią przeciwną do ich płci ustalonej przy narodzeniu,
- niebinarne, czyli takie, które nie identyfikują się z żadną płcią, identyfikują się z więcej niż jedną płcią lub ich identyfikacja płciowa płynnie zmienia się w czasie życia.
Wśród transpłciowych dzieci wyróżnia się:
- transpłciowych chłopców – dzieci, które urodziły się genitaliami żeńskimi, ale nie utożsamiają się z płcią żeńską, czują się chłopcami i z tą płcią się identyfikują,
- transpłciowe dziewczynki – dzieci urodzone z męskimi genitaliami, które nie utożsamiają się z płcią męską, czują się dziewczynkami i z płcią żeńską się identyfikują.
Uwaga! Transpłciowość nie określa orientacji seksualnej. Oznacza to, że zarówno transpłciowy chłopiec, jak i transpłciowa dziewczynka może w przyszłości czuć pociąg do płci męskiej lub żeńskiej. Nie można zatem określić orientacji płciowej człowieka po jego identyfikacji płciowej.
Transpłciowość u dzieci ujawnia się we wczesnym dzieciństwie (do 3. roku życia) – takie wnioski płyną z badań. Tożsamość płciowa kończy się kształtować około 6. roku życia. Pierwsze objawy transpłciowości można zaobserwować już w wieku przedszkolnym.
Objawy transpłciowości u dzieci:
- dziecko chciałoby ubierać się niezgodnie z płcią nadaną przy urodzeniu – chłopiec chciałby nosić sukienki, spinać włosy spinkami itp., a dziewczynka wolałaby nosić spodnie;
- dziecko zachowuje się zgodnie z wzorcami zachowania dla płci przeciwnej do tej, jaką u niego określono przy narodzinach, np. chłopiec jest bardziej delikatny w zachowaniu, woli bawić się lalkami, a dziewczynka jest agresywna, woli bawić się samochodzikami, zabawkowymi pistoletami;
- obserwując siebie nago, dziecko może wyrażać niezadowolenie z posiadania genitaliów pasujących do płci ustalonej przy narodzeniu;
- dziecko chce, aby zwracać się do niego imieniem nadawanym zwyczajowo płci przeciwnej.
Często dzieje się tak, że łatwiej objawy transpłciowości zauważyć u dziecka w wieku przedszkolnym niż szkolnym. Dzieje się tak dlatego, że młodsze dziecko zachowuje się bardziej naturalnie, a starsze próbuje dopasować się do otoczenia, ukrywa więc swoją tożsamość płciową, gdyż szuka akceptacji.
Transpłciowość nie jest już uznawana za chorobę czy zaburzenie, w związku z czym nie leczy się jej. Leczy się za to jej skutki (zwane dysforią płciową). W dużej mierze są to skutki wynikające z braku akceptacji transpłciowości w otoczeniu transpłciowego dziecka czy dorosłego.
Obecne stanowisko specjalistów znajdzie odzwierciedlenie w nowej Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, która ma wejść w życie od 1 stycznia 2022 roku. Transseksualizm oraz inne zaburzenia tożsamości płciowej nie będą już wymieniane razem z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania. Wynikające z nich problemy psychiczne, zwane dysforią płciową, znajdą się w nowej sekcji dotyczącej zdrowia seksualnego.
Jak dotąd nie zidentyfikowano przyczyn, dlaczego niektóre dzieci rodzą się transpłciowe. Naukowcy podejrzewają, że rolę w powstawaniu transpłciowości mogą odgrywać:
- czynniki genetyczne
- czynniki hormonalne
- czynniki neurorozwojowe
- czynniki środowiskowe
- kombinacja powyższych czynników.
Transpłciowości u dzieci i dorosłych nie można potwierdzić żadnymi badaniami biochemicznymi ani obrazowymi, choć zauważono u osób transpłciowych zmiany w rozmiarach pewnych obszarów mózgu. Transpłciowość diagnozuje się na podstawie wywiadu oraz wykluczenia niektórych chorób, np. psychozy czy socjopatii.
Nie każde dziecko wykazujące zachowania, które mogą sugerować transpłciowość, wyrasta na transpłciowego dorosłego. Tylko 2-30 proc. chłopców, którzy zachowują się niestereotypowo, wyrasta na transpłciowe kobiety. Wśród dziewczynek zachowujących się niestereotypowo odsetek ten wynosi 12-50 proc.
Wczesne wykrycie traspłciowości dziecka i jej akceptacja są bardzo ważne. Dlatego po zauważeniu pierwszych objawów, które mogą sugerować, że dziecko jest transpłciowe, warto trzymać rękę na pulsie i dalej je obserwować, a w razie wątpliwości poradzić się specjalisty i otoczyć dziecko opieką psychologiczną.
Ukrywanie swojej tożsamości płciowej i funkcjonowanie niezgodnie z nią potrafią wyrządzić wielkie szkody w psychice dziecka lub młodego człowieka i doprowadzić do dysforii płciowej, która wymaga leczenia. Nieleczona dysforia płciowa zwiększa ryzyko depresji, uzależnień, samookaleczeń i samobójstwa.
Transpłciowość potrafi być szczególnie obciążająca dla transpłciowych dziewczynek, czyli chłopców wykazujących cechy transpłciowości, gdyż w społeczeństwie jest mniejsze przyzwolenie społeczne dla chłopców zachowujących się niestereotypowo niż dla niestereotypowo zachowujących się dziewczynek.
Źródło: hrc.org, mayoclinic.org, poradnia-synergia.pl
Zobacz także:
