16 tydzień ciąży
Fotolia

16 tydzień ciąży – co się dzieje u mamy i dziecka?

Dziecko w 16 tygodniu ciąży jest wielkości awokado, słyszy głosy i jest wrażliwe na dotyk. Przyszła mama może teraz odczuwać twardnienie brzucha i mieć kłopoty z koncentracją. Co jeszcze zmienia się w organizmie mamy i dziecka? Jak wygląda dziecko i ciążowy brzuch? Jakie rady na 16 tydzień ciąży?
dr n. med. Mariusz Sadowski
Konsultacja merytoryczna

Spis treści


16 tydzień ciąży: który to miesiąc?

16 tydzień ciąży to czwarty miesiąc i drugi trymestr oczekiwania na dziecko. Zaczyna się właśnie najlepszy okres ciąży. Przykre dolegliwości charakterystyczne dla pierwszych miesięcy minęły i przyszła mama czuje w sobie niezwykłą energię i może odczuwać bardzo silny popęd seksualny. Jej brzuch się zaokrągla, a już wkrótce uda się sprawdzić płeć dziecka. To okres bardzo szybkiego wzrostu dziecka.

16 tydzień ciąży – rozwój dziecka

W 16 tygodniu płód jest już tylko trochę mniejszy od ludzkiej dłoni. Waży od 85 do 140 g, a mierzy (od czubka głowy po pośladki) od 10 do 13 cm. Jego wielkość można porównać do sporego awokado.

Twarz dziecka ma już piękną oprawę − rzęsy i brwi. Powieki są na razie zamknięte, ale oczy już funkcjonują i nieznacznie się poruszają (płód reaguje na światło). Uszy znajdują tam, gdzie powinny, czyli po bokach głowy. Płód jest już w stanie usłyszeć głos matki. 

Gdy dziecko nie śpi, stale jest w ruchu. Jego mięśnie są coraz silniejsze. Płód otwiera usta i marszczy buzię − w ten sposób ćwiczy mięśnie twarzy; systematycznie prostuje ciało (wzmacniają się mięśnie jego pleców); bezustannie kopie, rozciąga się i porusza kończynami. Dziecko jest też wrażliwe na dotyk, a pod skórą lada moment utworzy się tkanka tłuszczowa

Już niedługo przyszła mama poczuje pierwsze ruchy dziecka. 16 tydzień ciąży to jednak za wcześnie na pierwsze wyczuwalne ruchy płodu. Początkowo są one bardzo delikatne i mogą przypominać łaskotanie. Kobiety w kolejnej ciąży szybciej odczuwają ruchy dziecka. W pierwszej ciąży trzeba poczekać do ok. 20 tygodnia ciąży.

16 tydzień ciąży – płeć dziecka

Od 16 tygodnia ciąży zewnętrzne narządy płciowe płodu są już dobrze widoczne na monitorze podczas badania USG. Na tym etapie ciąży łatwiej rozpoznać na USG dziewczynkę, trudniej zaś męski płód (bo można pępowinę pomylić z penisem). Jeżeli dziecko ułoży się tak, że nie będzie widać jego narządów płciowych, ginekolog nie rozpozna płci.

Aby mieć pewność co do płci, lepiej wstrzymać się z badaniem do ok. 20 tygodnia ciąży.

Ważne! Czasem lekarz może się pomylić, określając płeć dziecka, zwłaszcza jeśli badanie wykonuje się we wczesnej ciąży. Badanie powinien przeprowadzać doświadczony lekarz korzystający z nowoczesnego ultrasonografu. 

Badania w 16 tygodniu ciąży

16 tydzień ciąży to czas, kiedy można zrobić kolejne badania – powinny być wykonane między 15 a 20 tygodniem ciąży. W ramach badań obowiązkowych na tym etapie ciąży wykonuje się:
  • morfologię krwi
  • badanie ogólne moczu.
  • przeciwciała anty-Rh.
W ramach badań zalecanych do 20 tygodnia ciąży warto wykonać także badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie (test potrójny – βHCG, Estriol, AFP). Jest ono szczególnie ważne, jeśli wcześniej w rodzinie pojawiały się wrodzone choroby genetyczne.

Brzuch w 16 tygodniu ciąży

W 16 tygodniu ciąży brzuch jest już zauważalny. Na tym etapie ciąży wiele kobiet chętnie ogląda zdjęcia ciążowych brzchów i porównuje je ze swoim. Trzeba jednak pamiętać, że tak jak różne są kobiety, tak i różną mają wysokość macicy, a ich brzuchy mają rozmaite wielkości i kształty.

Przed upływem 16 tygodnia ciąży macica osiąga wielkość piłki baseballowej. Gdzie znajduje się teraz dziecko? Na razie jest wraz z macicą tuż nad spojeniem łonowym, więc pierwsze zaokrąglenie brzucha pojawi się właśnie w tym miejscu, a nie w środkowej części brzucha.

Na tym etapie ciąży zwiększa się waga matki – w drugim trymestrze ciężarna może przytyć nawet 2 kg miesięcznie, co jest spowodowane intensywnym wzrostem dziecka. 

Brak brzucha w 16 tygodniu ciąży

A co jeśli pomimo upływającego czasu brzuch się nie powiększa? Zazwyczaj nie ma się czym martwić. Jeśli kobieta ma silne mięśnie, brzuch może wydawać się mniejszy. Albo odwrotnie – dodatkowe kilogramy, jeśli nawet jest ich sporo, mogą nie być aż tak widoczne.

16 tydzień ciąży – objawy i odczucia

Samopoczucie kobiety w 16 tygodniu ciąży nie ulega większym zmianom. Najbardziej charakterystyczne dla tego etapu ciąży są:

  • większa ochota na seks (można z niej korzystać do woli, jeśli lekarz nie widzi przeciwwskazań);
  • problemy z koncentracją (upuszczanie przedmiotów, zapominanie, co się chciało powiedzieć itp.).

Ból brzucha w 16 tygodniu ciąży

Bóle brzucha w ciąży niekoniecznie mogą oznaczać coś groźnego. Mogą być wynikiem przeciążenia oraz przemęczenia. Gdy się pojawią, warto położyć się i odpocząć. Ważne, aby leżeć na lewym boku, ponieważ nie ma wtedy ucisku na żyłę główną dolną.
 
W 16 tygodniu ciąży można odczuwać także ból jajników. Może być to skutek rozrastającej się macicy, która naciska na inne narządy wewnętrzne (co może powodować ból, który przypomina ból jajnika). Nie należy jednak tego lekceważyć, ponieważ ból jajnika może być także sygnałem ostrzegającym przed poronieniem lub oznaczać ciążę pozamaciczną. Pojawia się także w przypadkach torbieli na jajnikach. 

Twardy brzuch w 16 tygodniu ciąży

Twardnienie brzucha pojawiające się na tym etapie ciąży zwykle nie jest powodem do niepokoju. Jego przyczyną najczęściej są:

  • podrażnienie szyki macicy w czasie stosunku seksualnego,
  • problemy żołądkowe,
  • skurcze Braxtona-Hicksa (wyraźniej zaczniesz je odczuwać ok. 20 tygodnia ciąży),
  • ruchy dziecka.

Do lekarza trzeba się zgłosić, jeśli ból i twardnienie brzucha występuje razem z następującymi objawami:

  • krwawieniem lub plamieniem z dróg rodnych (brązowe plamienie w ciąży może być niebezpiecznym objawem!)
  • silnym, długotrwałym bólem w podbrzuszu
  • bólem pleców.

Ryzyko poronienia w 16 tygodniu ciąży

Po 16 tygodniu ciąży strata dziecka praktycznie się już nie zdarza.

Sporo przyszłych mam (i ojców) zastanawia się, czy można uprawiać seks w ciąży. Ich wątpliwości spowodowane są obawą o utratę ciąży. Odpowiedź jest prosta i brzmi: tak. Gdy ciąża przebiega normalnie, a w poprzednich ciążach nie występowało zagrożenie poronieniem lub przedwczesnym porodem, nie ma podstaw do ograniczenia współżycia seksualnego.

Rady na najbliższy czas

1. W ciąży mogą pojawić się żylaki i pajączki na nogach, zwłaszcza jeśli występowały wcześniej u kobiet w rodzinie. Na szczęście można im zapobiegać już we wczesnej ciąży. Co może pomóc:

  • Specjalne rajstopy. Jeżeli badanie wykaże, że zastawki żył nie są tak wydolne jak powinny (a tym bardziej wówczas, gdy kobieta ma już żylaki), powinna nosić przeciwżylakowe rajstopy o stopniowanym ucisku (największym w okolicach stopy i kostki, najsłabszym w okolicy ud), które pomagają krwi wracać w kierunku serca; Rajstopy przeciwżylakowe trzeba kupować w specjalistycznych sklepach z przeszkolonym personelem, który pomoże dobrać odpowiedni rozmiar i stopień ucisku. Uwaga! Rajstopy z bazaru czy internetu mogą przynieść więcej szkody niż pożytku.
  • Leki wpierające krążenie. Leki flebotropowe nie likwidują żylaków, ale wzmacniają żyły, usprawniają krążenie i zmniejszają obrzęki. Choć na ogół można je zażywać podczas ciąży i karmienia piersią, ich przyjmowanie warto uzgodnić z lekarzem prowadzącym ciążę.
  • Aktywność fizyczna. Tylko mięśnie, które regularnie i intensywnie pracują, są w stanie wypychać krew w kierunku serca. Spacery i pływanie są wyjątkowo korzystne.
  • Dbałość o siebie.  Przyszłym mamom zaleca się pilnowanie swojej wagi, noszenie skarpet z luźnym ściągaczem, leżenie z nogami uniesionymi ponad poziom tułowia, noszenie butów z szerokimi noskami  i... unikanie upałów.

2. Jak się wyspać w ciąży? Zdrowy sen jest bardzo ważny dla ciężarnej, ponieważ ma wpływ zarówno na płód, jak i na przebieg porodu. Czy można coś zrobić, by polepszyć jakość snu w ciąży? Oto lista rzeczy, które warto wdrożyć, oraz rzeczy absolutnie zakazanych:

jak dobrze się wyspać w ciąży - porady - infografika do druku
WZ/Alicja Rotfeld

Ważne! Dwa najczęstsze ułożenia do snu – na plecach i na brzuchu – nie są zbyt wygodne, mogą również powodować problemy zdrowotne. Dlatego warto wypróbować zwijanie się w kłębek oraz prostowanie w pozycji na boku (najlepiej lewym) z założeniem jednej nogi na drugą; między nogi można włożyć poduszkę. Taka pozycja do spania w ciąży jest najzdrowsza i dla matki, i dla płodu, ułatwia przepływ krwi, wspomaga pracę nerek. 

16 tydzień ciąży mnogiej

W 16 tygodniu ciąży dzieci rosną jak na drożdżach. Ale uwaga, im są większe, tym mniejsze i częstsze powinny się stawać posiłki przyszłej mamy. Nawet w ciąży bliźniaczej nie trzeba jeść dwa razy więcej – zapotrzebowanie kaloryczne jest raptem ok. 300 kalorii większe niż przed ciążą. Powinny one pochodzić z wartościowych produktów. Zalecenia dla ciąży bliźniaczej na tym etapie obejmują:

  • 25 g więcej białka w codziennej diecie,
  • 20 mg więcej żelaza,
  • dodatkowa porcja kwasu foliowego.

Prawidłowy przyrost wagi w ciąży w przypadku mamy bliźniąt to ok. 15-20 kg i 22-25 kg, jeśli ciąża jest trojacza.


Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA