Wskaźnik urbanizacji wyraża stopień rozwoju miast. Określenie jego poziomu jest niezbędne dla prawidłowego zarządzania przestrzenią poprzez projektowanie układów metropolitarnych i aglomeracji miejskich.
Spis treści:
Wskaźnik urbanizacji znany jest także jako współczynnik urbanizacji. Określa on procentowy odsetek udziału ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności.
Uwzględniając współczynnik urbanizacji państwa można podzielić na:
państwa o niskim wskaźniku urbanizacji do 40%
państwa o średnim współczynniku urbanizacji od 40 do 60 %
państwa o wskaźniku urbanizacji od 60%
Najwyższy ogólny poziom urbanizacji wśród wszystkich kontynentów jest w Ameryce Północnej. Drugie miejsce zajmują obszary Ameryki Południowej, natomiast trzecie miejsce ma średni poziom urbanizacji w Europie. Do najmniej zurbanizowanych kontynentów należy Azja i Afryka.
Do najsłabiej zurbanizowanych państw na świecie należą:
Najwyższe współczynniki urbanizacji zostały odnotowane w:
Polski współczynnik urbanizacji jest niższy niż średnia Europy Zachodniej (61% vs 80%). Najwyższy wskaźnik urbanizacji odnotowany jest w województwie śląskim, gdzie 76% ludności mieszka w miastach.
Na urbanizację składa się szereg procesów nie tylko przestrzennych, lecz także istotne procesy ekonomiczne, społeczne i kulturowe.
urbanizacja demograficzna – demograficzne płaszczyzny urbanizacji obejmują m.in. zwiększony odsetek ludności miejskiej, przekształcanie wsi w tereny miejskie.
urbanizacja ekonomiczna – wzrost liczby ludności pracującej w pozarolniczych obszarach,
urbanizacja przestrzenna – widoczny rozwój miast, tworzenie nowych miast na danym obszarze.
urbanizacja społeczna – ludność wiejska, która na skutek urbanizacji przeniosła się do miast, porzuca swoje wiejskie zwyczaje i dopasowuje się do miejskiego stylu życia.
Jak widać, urbanizacja to dość skomplikowany proces, który nie polega tylko na przekształcaniu terenów wiejskich w miasta. Urbanizacja działa na wielu płaszczyznach, które w mniejszym bądź większym stopniu regulują społeczeństwo.
Fazy urbanizacji w bardzo wyraźny sposób kształtują warunki przestrzenne i geograficzne. Przy dobrej znajomości wszystkich faz urbanizacji można ocenić prawdopodobny poziom rozwoju terenów miejskich, patrząc wyłącznie na zagęszczenie ludności i rozmieszczenie miast.
Pierwsza faza urbanizacji, która polega na gwałtownym wzroście liczby mieszkańców miast. Ludność wiejska wprowadza się do centrum miasta, gdzie podejmuje prace usługowe, które nie mają związku z ich dotychczasowym zajęciem (rolnictwem).
Ta faza urbanizacji następuje w skutek intensywnej industrializacji.
Przykłady: Niektóre państwa Afryki i Azji (np. Uganda, Etiopia, Wietnam czy Laos), w których wciąż przebiega intensywna urbanizacja.
Podczas tej fazy urbanizacji nowi mieszkańcy miast mieszczą się głównie w centrum. Większość ludności zatrudniania jest w sektorze usługowy i bardzo prężnie kwitnie przemysł.
W końcowym okresie suburbanizacji występuje przeludnienie centrum miasta. W wyniku czego mieszkańcy miast zaczynają przenosić się na tzw. suburbia, czyli peryferyjne osiedla na obrzeżach miast i otaczających wsi.
Przeludnienie centrum miast powoduje pogorszenie warunków życia mieszkańców. Pojawia się problem przeludnienia czy też smogu. Wiele z nich zaczyna odchodzić od miejskiego stylu życia i przenosi się na tereny okolicznych wsi, a nawet innych mniejszych miast.
Podczas tej fazy urbanizacji dochodzi do zmniejszenia całości zaludnienia na terenach miejskich.
Ze względu na tendencję spadkową w liczbie ludności miejskiej powstaje coraz więcej pustostanów i zwiększa się przestępczość i akty wandalizmu.
Przykłady: Łódź w Polsce
Faza urbanizacji, która jest inicjowana przez władze w miastach. W tym etapie można dostrzec gwałtowną rewitalizację terenów miejskich, a także intensywne tworzenie komunikacyjnej sieci miejskiej i pozamiejskiej, która ma ułatwić mieszkańcom wsi i mniejszych miast dostęp do centrów miast. Peryferia dużych miast łączą się, co prowadzi do powstania megalopolis.
Podczas tej fazy urbanizacji centra handlowe i instytucje finansowe zajmują miejsce starych fabryk. Stare bloki zastępują apartamentowce, co prowadzi do tego, że ludność miejska znów się powiększa.
Przykłady: Wrocław czy Warszawa w Polsce
lepsze perspektywy wynagrodzeń,
łatwy dostęp do rozrywki (kina, teatry, kluby i bary),
zachęcanie mieszkańców wsi wizją nowoczesnego życia w mieście poprzez reklamy w mediach masowych,
duża liczba miejsc pracy,
lepszy poziom edukacji,
korzyści wynikające z miejskiego stylu życia (przedsiębiorcy mają dostęp do większej i bardziej różnorodnej grupy klientów).
Wpływ urbanizacji zarówno na proces rozwoju miast, jak i terenów miejskich może mieć negatywny i pozytywny wpływ.
lepszy poziom życia dla ludności wiejskiej,
łatwiejszy dostęp do taniej siły roboczej,
wzrost poziomu wykształcenia ludności,
rozwój miast (napływ ludności wiejskiej wymusza na miastach nowe inwestycje mieszkaniowe oraz przestrzenne),
większe tempo rozwoju gospodarczego w państwie,
łatwy dostęp do opieki medycznej.
przeludnienie,
wzrost przestępczości,
większa konkurencja na rynku pracy może prowadzić do zmniejszenia wynagrodzeń,
wzrost zanieczyszczeń miejskich,
zjawisko smogu,
szybsze rozprzestrzenianie się wszelkich epidemii ze względu na gęste zaludnienie.
W Polsce przemysł jest szczególnie ważnym segmentem gospodarki, gdyż odgrywa ogromną rolę w tworzeniu naszego krajowego produktu brutto (PKB). Przemysł odpowiada za aż 20% polskiego PKB, dlatego w znaczący sposób wpływa na kondycję finansową naszego państwa. Spis treści: Przemysł – definicja Sekcje przemysłu Rodzaje przemysłu Grupy przemysłu Gałęzie przemysłu Funkcje przemysłu Czynniki lokalizacji przemysłu Fazy rozwoju przemysłu w Polsce Polski przemysł – najważniejsze okręgi przemysłowe Przemysł – definicja Przemysł to dział gospodarki narodowej zajmujący się pozarolniczą produkcją materialną, która obejmuje wydobywanie zasobów przyrody i ich przetwarzanie w celu zaspokojenia potrzeb ludzi . Wytwarza on produkty w celach konsumpcyjnych i produkcyjnych. Co ważne, przemysł ma charakter masowy. Sekcje przemysłu Europejska kwalifikacja działalności wyróżnia 4 sekcje przemysłu. Wśród nich można wyszczególnić: przetwórstwo przemysłowe (np. produkcja odzieży, maszyn górniczych, wyrobów metalowych czy artykułów spożywczych), górnictwo i wydobywanie (np. wydobycie węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego czy torfu), wytwarzanie i zapatrywanie w energię , dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami . Każda z sekcji może zostać kolejno podzielona na: działy, grupy, klasy i podklasy. Rodzaje przemysłu Ze względu na charakter działalności można wyszczególnić 2 rodzaje przemysłu: przemysł wydobywczy – zajmuje się pozyskiwaniem zasobów przyrody, przemysł przetwórczy – zajmuje się przetwarzaniem i uszlachetnieniem surowców. Rodzaje przemysłów ze względu na typ produkcji: przemysł ciężki –...
