Niemałe zamieszanie w świecie geografii wprowadzają zmiany w klasyfikacji oceanów ustanowione przez IHO (Międzynarodową Organizację Hydrograficzną). W tym artykule odpowiemy, na pytania ile jest oceanów i jak się nazywają, a także podamy wam kilka ciekawostek o oceanicznym świecie.
Spis treści:
Według aktualnej międzynarodowej kwalifikacji IHO na świecie wyróżniamy pięć oceanów.
Oceany na powierzchni kuli ziemskiej według oficjalnej klasyfikacji IHO:
Ocean Spokojny (Pacyfik, Ocean Wielki),
Ocean Atlantycki (Atlantyk),
Ocean Indyjski,
Ocean Arktyczny (zawierający Morze Arktyczne i Ocean Lodowaty Północny),
Ocean Południowy.
| Jeden ocean | Wszechocean (Ocean Światowy) |
| Trzy oceany | Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki, Ocean Indyjski |
| Cztery oceany | Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki, Ocean Indyjski, Ocean Arktyczny |
| Pięć oceanów | Ocean Spokojny Ocean Atlantycki, Ocean Indyjski, Ocean Arktyczny, Ocean Południowy |
Dlaczego więc odpowiedź na pytanie, ile mamy oceanów, przysparza tak wielu problemów? Sporne jest uznanie piątego oceanu, którym jest Ocean Południowy.
Do 2000 roku bezsprzecznie większość źródeł podawała, że na kuli ziemskiej mamy trzy oceany: Ocean Spokojny, Ocean Atlantycki i Ocean Indyjski. Po wprowadzeniu nowej klasyfikacji, która obejmowała dodatkowo Ocean Arktyczny i Ocean Południowy, wiele naukowców nie uznawało istnienia Oceanu Południowego.
Dopiero 8 czerwca 2021 roku Narodowa Administracja Oceaniczna i Atmosferyczna i National Geographic Society uznały Ocean Południowy za piąty ocean. Skąd wynikał spór dotyczący tego, czy wody otaczające Antarktydę można uznać za piąty ocean? Z definicji terminu.
Oceany to największe obszary wodne, które mają charakterystyczne zaznaczenie dna oceanicznego. Wyodrębniają je także specyficzne prądy morskie, a ich granice są najczęściej wyznaczane prze linie podmorskich grzbietów lub kontynentów.
Powierzchnie oceanów są rozdzielane według wytycznych IHO, które uwzględniają m.in.:
występowanie określonych ekosystemów,
wybrzeża
naturalnie występujące cieśniny.
Wody Oceanu Południowego mają o wiele niższą temperaturę od oceanów sąsiadujących, a co ważniejsze charakteryzują je bardzo silne prądy, które zapobiegają mieszaniu się zimnych wód Oceanu Południowego z innymi oceanami. Co ważne charakteryzuje je także odmienny ekosystem, co jest zgodne z definicją IHO dotyczącą tego, co można nazwać oceanami.
Według definicji IHO Ocean Południowy wyznaczana jest od brzegów Antarktydy do 60 stopnia szerokości południowej.
Wody oceanów różnią się od mórz głównie pod względem właściwości fizycznych. Przede wszystkim morza są o wiele mniejsze niż oceany. Większość mórz ma także charakter zamknięty i występują pomiędzy oceanami a lądem, natomiast wody oceanów najczęściej są otwarte.
Oceany są także głębsze od mórz, dlatego ich wody mają niższe temperatury.
Morza są jednak bardziej różnorodne biologicznie. Ich zbiorniki są położone bliżej powierzchni Ziemi, więc wszelkie organizmy otrzymują większą ilość promieniowania słonecznego, co sprzyja występowaniu większej ilości zwierząt wodnych.
najstarszy ocean na Ziemi,
najgłębszy zbiornik wodny na Ziemi – średnia głębokość w Oceanie Spokojnym to 4 280 m p.p.m.,
największy ocean na powierzchni kuli ziemskiej – jego powierzchnia wynosi 155,6 mln km2,
na Oceanie Spokojnym występuje największe odkryte zagłębienie dna oceanicznego – Rów Mariański o głębokości około 11 km w głąb Ziemi,
znajduje się na nim najdłuższa rafa na świecie, tzw. Wielka Rafa Koralowa,
ze względu na swoją powierzchnię znany jest także jako Ocean Wielki.
drugi największy ocean na świecie – jego powierzchnia 91 mln km2 obejmuje około 20% naszej planety,
średnia głębokość wody wynosi 3 595 m, a najgłębszym punktem jest Puerto Rico – 9 219 m,
leży on między kontynentami Afryki, Europy, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Antarktydy.
jeden z najmłodszych oceanów,
trzeci pod kątem wielkości wodny zbiornik na Ziemi – jego powierzchni (wliczając Morze Czerwone i Zatokę Perską) wynosi 73 mln km2,
jego średnia głębokość wynosi 3890 m, a najgłębszy punkt to Rów Sundajski, który osiąga 7258 m p.p.m.,
jego północna część cechuje się stosunkowo wysoką temperaturą wody, której średnia wynosi 17 °C,
granice oceanu Indyjskiego wyznaczają południki 20° i 147° E,
sąsiaduje od z:
północ – Azja,
zachód – Półwysep Arabski i Afryka,
wschód – Australia, Półwysep Malajski i wyspy Sundajskie,
południe – Antarktyda.
najmłodszy ocean na powierzchni kuli ziemskiej,
najmniejszy ocean na Ziemi – jego powierzchnia to zaledwie 14 mln km2, dlatego niegdyś uważany był za część Oceanu Atlantyckiego,
najpłytszy ocean, którego średnia głębokość wynosi zaledwie 1 225 m,
rozciąga się wokół bieguna północnego i ze wszystkich stron otoczony jest masami lodowymi,
znajduje się na półkuli północnej.
jego powierzchnia wynosi 20 mln km2,
średnia głębokość Oceanu Południowego to 4500 m,
jego granicę wyznacza tzw. Strefa Konwergencji Arktycznej, czyli wąski pas wód powierzchniowych, gdzie zimne wody z Arktyki zbliżają się do ciepłych wód z północy,
łączy się z oceanami: Atlantyckim, Indyjskim i Spokojnym.
Jakie oceany oblewają Afrykę?
Na południowym zachodzie Afrykę oblewa Ocean Atlantycki, a od południowego wschodu Ocean Indyjski.
Jakie oceany oblewają Azję?
Od wschodu Azję oblewa Ocean Spokojny, od południa Indyjski, północnego zachodu Atlantyk, a od północy Ocean Arktyczny.
Jakie oceany oblewają Australię?
Australię oblewają wody Oceanu Indyjskiego (od południowego wschodu) oraz Oceanu Atlantyckiego (od południowego zachodu).
Jakie oceany oblewają Amerykę Południową?
Ameryka Południowa graniczy od wschodu z Atlantyckim Oceanem, a od zachodu ze Oceanem Spokojnym.
Jakie oceany oblewają Amerykę Północną?
Amerykę Północną oblewa od wschodu Ocean Atlantycki, od zachodu Pacyfik, a od północy Ocean Arktyczny.
Jaki procent Ziemi pokrywają oceany?
Wody słone pokrywają aż 70,8% powierzchni kuli ziemskiej.
Ile procent oceanu jest odkryte / zbadane?
Według naukowców zaledwie 5% wód oceanów zostało zbadanych.
Który ocean jest największy?
Największy ocean na kuli ziemskiej to Ocean Spokojny. Obszar powierzchni Oceanu Spokojnego wynosi 155,6 mln km2. Pacyfik zajmuje aż 30% całej powierzchni naszej planety.
Jak głęboki jest ocean?
Średnia głębokość wód oceanów wynosi około 3,7 km.
Który ocean jest najgłębszy?
Pacyfik to najgłębszy ocean na naszej planecie. Jego średnia głębokość to 4,2 km, a jego najgłębszym rejonem jest Rów Mariański. Jego głębokość sięga 11 km w głąb ziemi.
Czy morze jest częścią oceanu?
Tak. Morza uważane są za część oceanów, które oddzielone są progiem morskim, brzegami kontynentów bądź wyspami.
Do jakiego oceanu przynależy Morze Bałtyckie?
Morze Bałtyckie jest częścią Oceanu Atlantyckiego. Jest to stosunkowo nowy zbiornik wodny na Atlantyku, gdyż ma zaledwie 12 tysięcy lat.
Wody płodowe wokół zarodka pojawiają się już ok. 38. dnia ciąży, czyli na początku 6. tygodnia ciąży. Są one produkowane przez komórki nabłonka owodni (stąd nazwa płyn owodniowy), zarówno matczyne, jak i zarodkowe. Wody płodowe podlegają stałej wymianie. Część płynu owodniowego ulega wchłonięciu, a w to miejsce wytwarzany jest nowe, i tak przez całą ciążę. Dzięki temu płód aż do porodu przebywa w zdrowym dla niego środowisku. Spis treści: Czym są wody płodowe? Skład wód płodowych Jak wyglądają wody płodowe? Do czego służą wody płodowe? Funkcje Prawidłowa ilość wód płodowych Badanie wód płodowych w ciąży Odejście wód płodowych Czym są wody płodowe? Mniej więcej miesiąc po zapłodnieniu wokół zarodka zamyka się pęcherz płodowy. Szczelny woreczek zbudowany jest z dwóch warstw: wewnętrznej błony płodowej (zwanej inaczej owodnią) i z zewnętrznej błony płodowej (zwanej też kosmówką). Komórki zewnętrzne owodni wydzielają specjalny płyn, zwany wodami płodowymi lub płynem owodniowym. Wody płodowe są zamknięte w przestrzeni pomiędzy błonami płodowymi. Niewielka ilość produkowana jest też przez sam organizm płodu. Skład wód płodowych Płyn owodniowy nie ma identycznego składu w trakcie całej ciąży. Zmienia się on w zależności od tego, jak rozwija się płód i na jakim etapie jest ciąża. Wody płodowe zawierają (w różnych proporcjach): witaminy, tłuszcze, sole organiczne i nieorganiczne, albuminy, enzymy, hormony, meszek pokrywający skórę dziecka na późniejszym etapie ciąży, maź płodową. Jak wyglądają wody płodowe? Wiele ciężarnych zastanawia się, jak wyglądają wody płodowe – chcą mieć pewność, że na pewno je rozpoznają. Prawidłowe wody płodowe są bezbarwne i bezwonne. Czasami są leciutko...
Żelazo w ciąży odgrywa ważną rolę. Tymczasem jak wynika z badań Instytutu Matki i Dziecka, niedobór żelaza występuje u 20 proc. kobiet w wieku rozrodczym. Z kolei przyjęte przez WHO kryteria wskazują na to, że w Polsce na niedokrwistość cierpi ponad 25 proc. ciężarnych. Przyczyną takiego stanu rzeczy są złe warunki socjoekonomiczne, niedostateczna podaż żelaza w diecie i jego niska wchłanialność, duża aktywność rozrodcza kobiet i obfite miesiączkowanie. Spis treści: Niedobór żelaza w ciąży Normy żelaza w ciąży Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży Niski poziom żelaza w ciąży Suplementacja żelaza w ciąży Produkty bogate w żelazo: ciąża Niedobór żelaza w ciąży Anemia w ciąży jest częstym zjawiskiem. Co trzecia kobieta w Polsce ma zbyt niski poziom żelaza. Niedokrwistość objawia się ogólnym pogorszeniem funkcjonowania organizmu. Niedobór żelaza w ciąży najlepiej wykazują wyniki comiesięcznych badań krwi, a najczęstsze widoczne i odczuwalne anemii w ciąży to: szybkie męczenie się, ogólne osłabienie organizmu, nienaturalna bladość, suchość skóry – na całym ciele, przyspieszona praca serca , uczucie „walenia serca”. Jednak to tylko niektóre z objawów niedoboru żelaza w ciąży. Jak wykazały badania, u polskich kobiet (podobnie jak i u kobiet w innych krajach rozwiniętych) często dochodzi do niedoborów żelaza. Ze względu na duże zapotrzebowanie na ten pierwiastek nadmiar żelaza w ciąży raczej się nie zdarza. Normy żelaza w ciąży Każda kobieta w ciąży ma badaną krew, jednak braki żelaza nie zawsze ujawniają się w zwykłej morfologii (prawidłowy poziom hemoglobiny nie musi świadczyć o właściwym stężeniu żelaza). Jeśli lekarz podejrzewa u ciebie niedostatek żelaza, może zlecić dodatkowe badanie – oznaczenie jego...
Oczywiście w każdych polskich górach jest mnóstwo szlaków nadających się dla rodzin z dziećmi, więc nasz wybór jest bardzo subiektywny. Większość tu polecanych tras przeszłam z własnymi dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – więc wiem, że da się to zrobić. Wiem też, że dzieciaki często marudzą, idąc pod górę, na szczycie są dumne i szczęśliwe (chwalcie je, ile wlezie!), w drodze powrotnej nie widać po nich wielkiego zmęczenia i sporo potrafią z takich górskich wypraw zapamiętać. Mogą to być jedne z ich najlepszych wakacyjnych wspomnień. Wszystko w waszych, rodziców, rękach! Gdzie w góry z dziećmi: Pieniny Tatry Bieszczady Góry Świętokrzyskie Gdzie w góry z dziećmi – Pieniny dla każdego Trzy Korony. fot. Ewa Janczak-Cwil Wąwóz Homole – wieś Jaworki koło Szczawnicy. Na dnie wąwozu płynie potok, który tworzy malownicze kaskady. Zielony szlak prowadzi turystów łatwą ścieżką, która czasem przekracza potok – idzie się wtedy zbudowanymi tu metalowymi mostkami. Ściany wąwozu tworzą biały i czerwony wapień, a nad nimi górują fantazyjne turnie. Warto zwrócić uwagę dzieci na kolorowe różnorodne porosty, których w wąwozie jest mnóstwo. Czas wycieczki z dziećmi: 2-2,5 h wraz z odpoczynkami. Dolina Białej Wody. Także położona w okolicy wsi Jaworki. Doliną wiedzie żółty szlak z Jaworek do Litmanowej. Ścieżki są łagodne i dość szerokie, a nad potokami zawieszono kładki z barierkami. Droga jest łatwa i przyjemna. Idąc nią, można podziwiać liczne formacje skalne – Czubatą, Bazaltową Skałę, Czerwoną Skałę, zwaną też Sfinksem i mnóstwo innych. Na trasie są ławeczki i miejsca odpoczynku. Czas wycieczki z dziećmi: ok. 2 h z odpoczynkami. Zobacz także: Wakacje z dzieckiem pod namiotem – gdzie jechać, co zabrać? Spływ Dunajcem....
