Orzeczenie to najważniejsza część zdania. Najczęściej wyraża się czasownikiem (częścią mowy odpowiadającą na pytania: co robi/zrobi/zrobił/robił?, co się z nią/nim/nami/nimi dzieje?), np. Tata poszedł do pracy. Ale takie orzeczenie czasownikowe to nie jedyny rodzaj orzeczenia, z jakim możesz się spotkać. Sprawdźmy, co trzeba wiedzieć, by bezbłędnie wskazać w zdaniu orzeczenie imienne.
Spis treści:
Orzeczenie imienne (inaczej: orzeczenie złożone) to rodzaj orzeczenia. W odróżnieniu od orzeczenia czasownikowego nie odpowiada na pytania czasownika a na takie pytania jak:
Z orzeczeniem imiennym mamy też do czynienia zawsze w zdaniach z czasownikiem w stronie biernej. Przykłady to:
Skarb został schowany pod ziemią.
Sukienka została uszyta w Polsce.
Złodziejaszek został złapany przez policję.
Orzeczenie imienne to orzeczenie składające się z dwóch części.
Tworzy je:
Zerknij na przykłady orzeczeń imiennych w zdaniach, gdzie podkreśliliśmy orzeczenie imienne i wskazaliśmy łącznik i orzecznik.
Ćwiczenie 1
Wskaż, w których ze zdań występuje orzeczenie czasownikowe, a w których orzeczenie imienne.
Ostatnie lato było wyjątkowo upalne.
Lipiec minął bardzo szybko.
Jeszcze ciepła chałka z powidłami domowej roboty smakowała wyśmienicie.
Wczoraj zakwitły wszystkie grusze.
Jaśmina wspięła się najwyżej.
Nauczycielka dziś była bardzo surowa.
Kiedyś zostanę słynną alpinistką.
Franek stłukł ulubioną filiżankę siostry.
Filiżanka siostry Franka była pamiątką z podróży do Indonezji.
Objawem przeziębienia jest gorączka.
Ćwiczenie 2
W poniższych zdaniach podkreśl orzeczenie imienne.
Na wycieczce będzie miło.
Te drzewa są dla niego ważne.
Pies został bohaterem dnia.
Kopernik był wybitnym astronomem.
To zadanie jest proste jak drut.
Jego pradziadek był wyjątkową osobistością Cieszyna.
On jest tylko mocny w gębie.
Ćwiczenie 3
W podkreślonych w ćwiczeniu 2 orzeczeniach imiennych wskaż łącznik i orzecznik.
Odpowiedzi
Ćwicz.1
Zdania z orzeczeniami czasownikowymi:
Lipiec minął bardzo szybko.
Jeszcze ciepła chałka z powidłami domowej roboty smakowała wyśmienicie.
Wczoraj zakwitły wszystkie grusze.
Jaśmina wspięła się najwyżej.
Franek stłukł ulubioną filiżankę siostry.
Zdania z orzeczeniami imiennymi:
Ostatnie lato było wyjątkowo upalne.
Nauczycielka dziś była bardzo surowa.
Kiedyś zostanę słynną alpinistką.
Filiżanka siostry Franka była pamiątką z podróży do Indonezji.
Objawem przeziębienia jest gorączka.
Ćwicz. 2
Na wycieczce będzie miło.
Te drzewa są dla niego ważne.
Pies został bohaterem dnia.
Kopernik był wybitnym astronomem.
To zadanie jest proste.
Jego pradziadek był wyjątkową osobistością Cieszyna.
On jest tylko mocny w gębie.
Ćwicz. 3
łącznik: będzie, orzecznik: miło
łącznik: są, orzecznik: ważne
łącznik: został, orzecznik: bohaterem
łącznik: był, orzecznik: astronomem
łącznik: jest, orzecznik: proste
łącznik: był, orzecznik: osobistością
łącznik: jest, orzecznik: mocny
Zobacz także:
Do -20% na wybrane, designerskie marki mebli, lamp i dywanów! Rabat obowiązuje na 9design.pl oraz w salonie stacjonarnym (Warszawa, ul. Lucerny 25). Promocja nie łączy się z innymi rabatami i nie obejmuje produktów przecenionych. Szczegóły u Partnera.
Rabat 25% na całą ofertę MEFEMI w cenie regularnej. Promocje na stronie www nie łączą się. Szczegóły na stronie.
Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.
Darmowa dostawa oraz próbki i prezenty w każdym zamówieniu. Nie wiesz jaki kosmetyk wybrać dla swojej skóry? W Topestetic możesz skorzystać z bezpłatnej porady kosmetologów przez czat, mailowo lub telefonicznie — a także w gabinecie na warszawskim Wilanowie. Sprawdź na topestetic.pl
Rabat -30% na całą ofertę kosmetyków marek Bielenda Professional i Supremelab, obowiązuje na www.bielenda.com. Szczegóły na stronie.
Moda ORSAY oferuje każdej kobiecie możliwość poczucia się sobą niezależnie od sytuacji, nastroju czy rozmiaru ubrania. Skorzystaj z dodatkowej 20% zniżki na wszystko w sklepach stacjonarnych i na orsay.pl. Zniżka nie dotyczy bonów podarunkowych. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.
Jeśli wiesz już, co to jest podmiot , z pewnością orientujesz się też, że ta część zdania może mieć różne rodzaje. Sprawdź, jak bezbłędnie je rozpoznawać. Spis treści: Jakie są rodzaje podmiotów Rodzaje podmiotów: przykłady Ćwiczenia utrwalające wiedzę o rodzajach podmiotów Jakie są rodzaje podmiotów? Wyróżniamy następujące rodzajów podmiotów: podmiot gramatyczny, podmiot logiczny, podmiot domyślny, podmiot szeregowy. Czasem wyróżniane są też dwa kolejne rodzaje podmiotów: podmiot towarzyszący. podmiot zbiorowy. Jak rozpoznać poszczególne rodzaje podmiotów? Podmiot gramatyczny : jest bardzo popularny, występuje w formie rzeczownika w mianowniku, np. Wojtek został strażakiem. Podmiot logiczny : występuje w dopełniaczu (przypadek odpowiadający na pytania: kogo?, czego?), ten rodzaj podmiotu wskazuje często na brak, przybywanie lub ubywanie czegoś, np. Zabrakło jednej szklanki . Podmiot domyślny : jak wskazuje nazwa, możemy się jedynie domyślać co (lub kto) pełni funkcję podmiotu, wskazówek dotyczących podmiotu domyślnego dostarcza nam orzeczenie, np. Wziął nogi za pas ( on ) Podmiot szeregowy : wyrażony za pomocą kilku rzeczowników (występujących w szeregu), np. Kasia, Zosia i Bartek wyszli ze szkoły uśmiechnięci. Podmiot towarzyszący : występuje jako rzeczownik w mianowniku (pyt. kto?, co?) wraz z rzeczownikiem w narzędniku (pyt. kim?, czym?), np. Kwoka z kurczętami ukryła się w drugim końcu podwórka. Podmiot zbiorowy : występuje w formie rzeczownika w liczbie pojedynczej, ale oznacza zbiorowość, np. Społeczeństwo zaprotestowało przeciw jawnej niesprawiedliwości. Gdy rozpoznajemy rodzaj podmiotu, dobrze jest wykluczyć, że nie należy on do grupy innych rodzajów podmiotów....
Zarówno podmiot, jak i orzeczenie to części zdania , które razem tworzą związek główny w zdaniu. Próbując zrozumieć, czym jest podmiot, a czym orzeczenie, warto wyobrazić sobie części zdania w formie… rodziny. Na pierwszym miejscu będzie orzeczenie, zaraz po nim podmiot – stanowią one parę, są niczym rodzice. Jedno jest zależne od drugiego. Tłumaczymy, czym jest podmiot, a czym orzeczenie i jak umiejętnie rozróżnić je w zdaniu. Co to jest orzeczenie: typy orzeczeń, zdania z orzeczeniem [PRZYKŁADY] Orzeczenie to część zdania, która opisuje podmiot – dokładnie: orzeczenie informuje, co robi podmiot. Orzeczenie jest wyrażone czasownikiem w formie osobowej. Szukanie orzeczenia w zdaniu to tak naprawdę szukanie czasownika w formie osobowej. W języku polskim występują zdania bez podmiotu, jednak nie ma zdań bez orzeczenia. Na jakie pytanie odpowiada orzeczenie? Co robi/co robią, jaką czynność wykonuje/wykonują, np. śpi, myślą, śpiewam. W zdaniach, w których występuje podmiot i orzeczenie, orzeczenie zawsze musi być dopasowane do formy podmiotu. Przykłady orzeczenia w zdaniu Ania zjadła pomidora (orzeczenie: zjadła) Mama wyjrzała przez okno (orzeczenie: wyjrzała) Tata pracował przy komputerze (orzeczenie: pracował) Babcia zbierała maliny do koszyczka (orzeczenie: zbierała) Typy orzeczeń Orzeczenia dzielą się na dwa typy: orzeczenie proste (czasownikowe), które najczęściej określa się czasownikiem w formie osobowej orzeczenie złożone (inaczej imienne) , które składa się z dwóch członów, nazywanych łącznikiem (np. być, zostać, stać się, wydawać się, stanowić, wyglądać, brzmieć) i orzecznikiem (najczęściej jest wyrażony rzeczownikiem, przymiotnikiem, przysłówkiem, zaimkiem, np. jest lekarzem, był głośno). Po łączniku zawsze musi występować orzecznik. Przykłady zdań, w których...
Według wielu uczniów przydawka to jedna z części zdania, która sprawia najmniej kłopotów. Dużo łatwiej jednak zaprzyjaźnić się z przydawką, gdy znamy części mowy . Zwłaszcza jeśli chodzi o rzeczownik, przymiotnik, wyrażenie przyimkowe, liczebnik, zaimek czy imiesłowy przymiotnikowe. Spis treści: Przydawka: co to jest, na jakie pytania odpowiada? Jakie części mowy mogą być przydawką w zdaniu? Rodzaje przydawek Przydawka: ćwiczenia (z odpowiedziami) Przydawka: co to jest, na jakie pytania odpowiada? Jak już wiesz, przydawka to jedna z części zdania . Rozpoznasz ją po tym, że zawsze określa rzeczownik . Przydawka odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? z czego? ile? Jakie części mowy mogą być przydawką w zdaniu? Przydawka może być wyrażona: przymiotnikiem, zaimkiem przymiotnym, rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym, liczebnikiem, zaimkiem, imiesłowem przymiotnikowym czynnym, imiesłowem przymiotnikowym biernym, Spójrz na poniższe przykłady zdań, w których występuje przydawka wyrażona różnymi częściami mowy: Radosne dziecko bawiło się w piaskownicy. (przydawka wyrażona przymiotnikiem: radosne) Ten hałas denerwował sąsiadów. (przydawka wyrażona zaimkiem przymiotnym: ten) Szarlotka cioci smakowała wszystkim. (przydawka wyrażona rzeczownikiem: cioci) Napis wzdłuż muru szpecił ulicę. (przydawka wyrażona wyrażeniem przyimkowym: wzdłuż muru) Marysia wygrała już trzeci konkurs. (przydawka wyrażona liczebnikiem: trzeci) Nasz kot wyzdrowiał bardzo szybko (przydawka wyrażona zaimkiem: nasz) Pachnące fiołki kwitły na samym skraju lasu....
