Streszczenie Granica
Pixabay/fot. NWimagesbySabrinaEickhoff
Język polski

Granica – streszczenie, plan wydarzeń, problematyka

Chcesz szybko przypomnieć sobie i uporządkować wszystko to, co ważne w powieści „Granica” Zofii Nałkowskiej? Zerknij na streszczenie, które przygotowaliśmy w dwóch wersjach (jedno: krótkie, drugie: szczegółowe). Oprócz tego opracowaliśmy plan wydarzeń i informacje na temat genezy, miejsca i czasu akcji „Granicy”.

O czym jest „Granica” Zofii Nałkowskiej? Jaką problematykę porusza i dlaczego świetnie sprawdzi się w rozprawkach na takie tematy jak: miłość, zdrada, zemsta, cierpienie, śmierć, pozory, kłamstwo czy bohater– karierowicz? Przed egzaminem lub ważnym sprawdzianem polecamy streszczenie powieści.

Spis treści:

„Granica”: plan wydarzeń

  1. Opis dzieciństwa i lat szkolnych Zenona Ziembiewicza.
  2. Młodzieńcze uczucie do Elżbiety Bieckiej.
  3. Studia Zenona we Francji i powrót do Polski.
  4. Nawiązanie romansu z Justyną Bogutówną
  5. Odnowienie znajomości z Elżbietą Biecką.
  6. Początek pracy Zenona jako redaktora naczelnego.
  7. Zaręczyny z Elżbietą Biecką.
  8. Ciąża Justyny i aborcja za pieniądze od Ziembiewicza.
  9. Ślub Zenona Ziembiewicza z Elżbietą.
  10. Zenon Ziembiewicz prezydentem miasta.
  11. Oślepienie Zenona przez Justynę
  12. Samobójstwo Ziembiewicza

„Granica”: streszczenie krótkie

Zenon Ziembiewicz wyjeżdża z majątku Boleborze do miasta, aby się uczyć. Poznaje Elżbietę, dziewczynę z bogatej rodziny (ciotka, która ją wychowuje, jest właścicielką kamienicy). Zenon wyjeżdża na studia do Paryża, a po powrocie obejmuje stanowisko redaktora w czasopiśmie „Niwa”. Wtedy też nawiązuje romans z Justyną, ubogą dziewczyną, którą poznał podczas wakacji w Boleborzy. Nie przeszkadza mu to zaręczyć się z Elżbietą. Gdy kochanka zachodzi w ciążę, mówi o wszystkim narzeczonej, która wybacza mu zdradę. Justynie zaś wręcza pieniądze, co ona rozumie jako sugestię aborcji i usuwa ciążę.

Po spotkaniu z Justyną, Elżbieta zrywa zaręczyny, lecz w końcu po raz kolejny przebacza Zenonowi. Wkrótce po ślubie para spodziewa się dziecka. Ziembiewicz zostaje prezydentem miasta. W czasie jego kadencji dochodzi do buntu robotników, których sytuacja materialna i warunki pracy nie pozwalają na godne życie. Pewnego dnia w jego kancelarii pojawia się Justyna – oblewa mu twarz żrącą substancją, oślepiając go. Trafia za to do więzienia. Ziembiewicz popełnia samobójstwo.

„Granica”: streszczenie szczegółowe

Powieść „Granica” zaczyna się od skandalu, jaki wywołało samobójstwo Zenona Ziembiewicza i jego romansu. Prasa podaje informacje pełne domysłów, nikt bowiem nie zna szczegółów związku pozamałżeńskiego z Justyną Bogutówną.

Dalej akcja toczy się na zasadzie retrospekcji: poznajemy Zenona Ziembiewicza, który jeszcze w szkole, jako młody chłopak zakochuje się w Elżbiecie. Podczas wakacji w Boleborzy (nazwa majątku, którego dzierżawcą jest ojciec Zenona) poznaje 19-letnią Justynę Bogutównę.

Po ukończeniu szkoły, młody Ziembiewicz wyjeżdża na studia do Paryża. Tam postanawia, że nie będzie taki jak jego ojciec. Nie chce, podobnie jak Walerian Ziembiewicz, ulegać erotycznym żądzom i zdradzać żonę ze służącymi.

Gdy Zenon wraca do kraju, spotyka Justynę Bogutównę, która zostaje jego kochanką. W tym czasie Ziembiewicz otrzymuje posadę redaktora naczelnego w czasopiśmie „Niwa”. Staje się coraz bardziej wpływowym człowiekiem w mieście. Jednocześnie decyduje się na związek ze swoją młodzieńczą miłością, Elżbietą. Pewnego dnia Zenon wyznaje jej, że ma kochankę, która spodziewa się dziecka. Elżbieta uważa, że postępowanie Zenona jest karygodne, ale mu wybacza.

Do spotkania obu kobiet dochodzi, gdy Justyna zamieszkuje w kamienicy należącej do ciotki Elżbiety Bieckiej. Justyna odrzuca pomoc Elżbiety, jest zdziwiona, że ktoś wie o jej związku z Ziembiewiczem. Elżbieta daje słowo Justynie, że nie zostanie żoną Zenona.

Ziembiewicz dowiaduje się od Justyny o spotkaniu z Elżbietą. Proponuje kochance pieniądze na usunięcie ciąży.

Niedługo potem Elżbieta zrywa listownie zaręczyny i wyjeżdża do matki, do Warszawy. W stolicy po dwóch miesiącach spotyka Zenona. Wie już wtedy, że bardzo jej na nim zależy. On daje słowo, że nic nie przeszkodzi ich małżeństwu. Elżbieta przedstawia przyszłego męża matce.

Tuż przed ślubem Zenon zabiera Elżbietę do Boleborzy. Jego rodzice (podobnie jak matka Elżbiety) bardzo cieszą się z powodu małżeństwa syna. Pojawiają się kolejne dobre wiadomości: Zenon ma zostać prezydentem miasta, a Elżbieta spodziewa się dziecka.

Tymczasem Justyna dostaje wymarzoną pracę w sklepie i zamieszkuje na przedmieściach. Ale nie wszystko układa się dobrze… Umiera jej koleżanka Jasia, u której mieszkała w kamienicy Kolichowskiej, ciotki Elżbiety (przedtem umiera matka Jasi i jej córeczka). Śmierć koleżanki sprawia, że Justyna zamyka się w czterech ścianach domu. Porzuca nawet pracę.

Na świat przychodzi Walerian, synek Zenona i Elżbiety. Dziecko dostaje imię po dziadku ze strony ojca. Ojciec Zenona nie żyje. Matka przeprowadziła się do miasta i wspomina męża z największym szacunkiem (mimo że ją zdradzał i nie wykazał się niczym szczególnym, jeśli chodzi o obowiązki dzierżawcy).

Zenon na wieść o tym, że Justyna nie ma pracy – prosi żonę, by pomogła załatwić jej posadę w cukierni. Elżbieta waha się, lecz zgadza się pomóc byłej kochance męża.

Wkrótce potem o wstawiennictwo prosi Elżbietę również Marian Chąśba. Chodzi o Franka Borbockiego, który trafił do więzienia. Jak cień pojawia się znów postać Justyny, która była znajomą Franka.

Ziembiewicz spotyka się z księdzem Czerlonem, z którym rozmawiają o sensie cierpienia i ludzkiego życia. Ksiądz od dawna imponuje Zenonowi swoją siłą fizyczną i duchową.

Jako prezydent Zenon Ziembiewicz zyskuje coraz większy szacunek mieszkańców miasta. Za jego kadencji powstają nowe inwestycje (np. ośrodek wypoczynkowy nad rzeką i osiedle robotnicze – niestety domy dla robotników nie zostają zbudowane do końca, bo rząd cofa dotację).

Mimo to w domu Zenon staje się coraz bardziej milczący. Dowiaduje się, że Justyna znów jest bezrobotna. Podczas spotkania widzi, że była kochanka zachowuje się niepokojąco. Razem z Elżbietą ustalają, że Justyna potrzebuje pomocy medycznej. Lekarz stwierdza, że fizycznie Justyna jest zdrowa, ale stan jej emocji wymaga wsparcia ze strony bliskich.

Stan Justyny się pogarsza. Kobieta coraz częściej wraca myślami do przerwanej ciąży, obwinia się, że zabiła dziecko, dla którego była jedyną osobą na świecie. Podczas wizyt Zenona milczy.

Po jednej z wizyt Ziembiewicz postanawia zajrzeć do swojego gabinetu. Przed urzędem zastaje jednak tłum robotników blokujących wejście. Prezydent do swojej kancelarii dostaje się bocznym wejściem. Na miejscu pojawia się policja i strzela w kierunku protestujących robotników, dochodzi do aresztowań. W wyniku zamieszek ginie Franek Borbocki, a Marian Chąśba trafia do aresztu.

To nie jest dobry czas dla Ziembiewicza. Wkrótce dociera do niego wiadomość o próbie samobójczej Justyny. Podczas spotkania słyszy od byłej kochanki, że to jego wina, bo przez niego przerwała ciążę. Justyna oznajmia, że chce go zabić.

Zenon mówi o wszystkim żonie. Uważa, że sporą część odpowiedzialności za stan Justyny ponosi właśnie Elżbieta.

Niedługo potem Justyna przychodzi do kancelarii byłego kochanka. Ma ze sobą żrący kwas, którym oblewa twarz Zenona. Mimo szybkiej pomocy lekarzy, Ziembiewicz traci wzrok. Justyna zostaje aresztowana. Wszyscy myślą, że jej atak na prezydenta ma związek z protestami robotniczymi.

Po wyjściu ze szpitala Ziembiewicz popełnia samobójstwo, strzelając sobie w usta. Po śmierci męża Elżbieta wyjeżdża za granicę. Syna zostawia teściowej. Babcia z wnukiem zamieszkują w kamienicy, w mieszkaniu zmarłej Kolichowskiej.

Geneza utworu „Granica” i znaczenie tytułu powieści (problematyka)

„Granica” jest przykładem powieści społeczno-obyczajowej. Zofia Nałkowska pisała „Granicę” w latach 1932-1935 i poruszyła w niej wiele aktualnych wówczas zagadnień. Był to czas kryzysu, zarówno w sferze politycznej jak i społecznej. Wśród twórców popularne było poruszanie problematyki złej sytuacji robotników. Nałkowska w swej twórczości nie stroniła również od ukazywania problemów dotyczących kobiet.

Tytuł powieści ma znaczenie symboliczne. Jego wielowymiarowość odwołuje się do:

  • Granic społecznych – wyraźne rozgraniczenie warstw społecznych na biednych i bogatych w kamienicy Kolichowskiej, co dla jednych jest podłogą, dla innych jest sufitem
  • Granic moralnych – przekraczanych w trudnych sytuacjach życiowych (jak w przypadku Zenona Ziembiewicza, który posuwa się do coraz bardziej nieetycznych zachowań)
  • Granic psychologicznych – gdzie jest granica, do której może posunąć się człowiek?
  • Granic filozoficznych – gdzie zaczyna się i kończy rzeczywistość postrzegana subiektywnie na rzecz obiektywnego oglądu świata? Gdzie kończy się myślenie o sobie, a zaczyna myślenie o ludziach, za których jest się odpowiedzialnym?
  • Granic odporności emocjonalnej – ile jest w stanie znieść człowiek, zanim zacznie się zatracać i gubić w skutkach swego postępowania, jak długo może kłamać, stwarzać pozory etycznego postępowania, itp.

Warto również zwrócić uwagę na problem niewierności mężczyzn oraz zdradzanych przez nie kobiet. W powieści zdradza swoją partnerkę zarówno ojciec Zenona, jak i sam Zenon. Mówi się również o romansach księdza Czerlona, który jako duchowny zobowiązał się do życia w celibacie. 

Czas i miejsce akcji w „Granicy”

Miejsca, w których toczy się akcja „Granicy” to: majątek Boleborza, Warszawa, Paryż i miasto, którego nazwa nie pada (co może znaczyć, że historia ta mogła wydarzyć się w każdym z polskich miasteczek). Czas akcji to dwudziestolecie międzywojenne – opisane wydarzenia miały miejsce w ciągu kilkunastu lat.

Powieść Zofii Nałkowskiej ma kompozycję klamrową – zaczyna się i kończy śmiercią Zenona Ziembiewicza. Narracja ma układ retrospektywny, tzn. że przywoływane są zdarzenia z przeszłości.

Zobacz także:

18-25 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
do -30% na wybrany asortyment
do -30% na wybrany asortyment
Rabat do 30% na meble i dodatk... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
do -30% na wybrany asortyment
Online

Rabat do 30% na meble i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na sfmeble.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
Wybrane marki nawet do -40%
Wybrane marki nawet do -40%
Twoje ulubione produkty w wyją... więcej»
Zobacz
+
Wybrane marki nawet do -40%
Online

Twoje ulubione produkty w wyjątkowych cenach. Rabat do -40% na wybrany asortyment dostępny na cocolita.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Zobacz
Promocja do -20%
Promocja do -20%
Rabat na wszystkie produkty Ph... więcej»
Kod rabatowy:wiosna24
Zobacz
+
Promocja do -20%
Online

Rabat na wszystkie produkty Pharmaceris dostępne na www.pharmaceris.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u Partnera.



Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:wiosna24
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
-40% przy zakupach za min. 50 zł
-40% przy zakupach za min. 50 zł
Skorzystaj z kodu WIOSNA40 i o... więcej»
Kod rabatowy:WIOSNA40
Zobacz
+
-40% przy zakupach za min. 50 zł
Online

Skorzystaj z kodu WIOSNA40 i otrzymaj 40% zniżki na produkty nieprzecenione, oznaczone tym kodem na eveline.pl/skorzystaj-z-promocji przy zakupach za min. 50 zł. Oferta ważna tylko na eveline.pl w dniach 18-24.04.2024. Kody rabatowe nie łączą się. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:WIOSNA40
Zobacz
Tylko teraz! -30% na nową kolekcję
Tylko teraz! -30% na nową kolekcję
Skorzystaj z promocji -30% na... więcej»
Kod rabatowy:ZAKUPY2024
Zobacz
+
Tylko teraz! -30% na nową kolekcję
Online
Stacjonarnie

Skorzystaj z promocji -30% na nową kolekcję przy zakupie minimum 2 sztuk w salonach i na www.esotiq.com. Promocja nie dotyczy produktów bazowych i kosmetyków. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:ZAKUPY2024
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA