Depresja młodzieńcza: objawy, leczenie
Adobe Stock
Zdrowie ucznia

Depresja młodzieńcza: objawy, rodzaje, leczenie

Depresja młodzieńcza jest najczęstszą chorobą psychiczną diagnozowaną wśród dzieci i młodzieży. Choruje na nią około 4% polskich nastolatków, a co piąty młody człowiek ma jej objawy. Niestety, stany depresyjne pojawiają się u coraz młodszych dzieci, a rodzice oznaki depresji mylą z „buntem nastolatka”. Czy wiesz, jak rozpoznać depresję młodzieńczą?

Z jednej strony słowo „depresja” bywa powszechnie nadużywane – niemal każde zaburzenie nastroju określane jest tym mianem, co sprawia, że choroba staje się bagatelizowana. Z drugiej jednak strony nadal istnieje stygmatyzacja osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi. Co zrobić, gdy rozpoznasz objawy depresji młodzieńczej u swojego dziecka?

Spis treści:

Depresja młodzieńcza – objawy

U dzieci i młodzieży znacznie trudniej rozpoznać depresję, ponieważ występujące także u dorosłych symptomy łączą się z tzw. skokami rozwojowymi lub burzą hormonalną wieku dorastania. Najczęściej pojawiające się objawy depresji u dzieci i młodzieży to:

  • zmienność nastrojowa – dominuje nastrój drażliwy, irytacja, złość, rzadziej smutek,
  • bóle: brzucha, głowy i inne dolegliwości somatyczne o nieznanym pochodzeniu,
  • problemy z koncentracją (a w konsekwencji słabsze wyniki w nauce),
  • wyraźne trudności ze snem: problem z zasypianiem lub wczesne wybudzanie,
  • zaburzenia apetytu: unikanie jedzenie lub objadanie,

a także:

  • anhedonia, czyli nieodczuwanie przyjemności z czynności, które do tej pory sprawiały radość,
  • zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej (spowolnienie lub pobudzenie),
  • poczucie braku nadziei i sensu życia,
  • niskie poczucie własnej wartości, poczucie bezwartościowości,
  • nadmierne poczucie winy,
  • poczucie bezradności,
  • nawracające myśli o śmierci i samobójstwie,
  • niepodejmowanie wyzwań, zadań,
  • problem z koncentracją,
  • skargi na nudę,
  • zaniedbania w wyglądzie i higienie osobistej,
  • nadmierna senność,
  • stałe poczucie zmęczenia,
  • uczucie ciężkości w kończynach,
  • nadwrażliwość na odrzucenie w kontaktach rówieśnikami,
  • urojenia depresyjne.

Jeżeli zauważasz kilka z wyżej wymienionych objawów u swojego dziecka, które występują dłużej niż 2 tygodnie, być może warto skonsultować się z psychoterapeutą lub lekarzem psychiatrą. W przypadku depresji młodzieńczej ryzyko próby samobójczej jest bardzo wysokie.

Rodzaje depresji młodzieńczej

Depresja ma niejedno oblicze, a w przypadku dzieci i młodzieży pojawiają się także zmiany rozwojowe i hormonalne charakterystyczne dla ich wieku, co może utrudnić diagnozę. W zależności od czynników wywołujących stan chorobowy, a także objawów wyróżnia się różne rodzaje depresji.

  • Depresja endogenna ma podłoże biologiczne. Przyczyną jest niski poziom neuroprzekaźników w mózgu takich jak: serotonina, noradrenalina i dopamina, które odpowiadają za dobre samopoczucie.
  • Depresja lękowa to stan, w którym dojmującym uczuciem jest lęk, strach, nieustanne poczucie zagrożenia, ale także drażliwość, wybuchowość. Depresja lękowa związana jest także z dużą aktywnością psychoruchową: osoba chora nie może usiedzieć w jednym miejscu, jest silnie pobudzona emocjonalnie, lecz jej działania najczęściej są bezproduktywne. Uwaga! W depresji lękowej występuje bardzo wysokie ryzyko podejmowania prób samobójczych.
  • Depresja reaktywna, określana także depresją agitowaną to depresja wywołana reakcją na stresogenne, wywołujące silne i trudne emocje wydarzenia takie jak śmierć bliskiej osoby lub nieszczęśliwa miłość.
  • Depresja nerwicowa (dystymia) charakteryzuje się przewlekłym obniżeniem nastroju, często mylona jest z usposobieniem melancholijnym. Występuje poczucie beznadziei, braku energii. Chociaż jej podłoże jest najczęściej endogenne (obniżony poziom serotoniny i noradrenaliny), ma ona łagodniejszy przebieg niż depresja endogenna.
  • Depresja sezonowa to cyklicznie pojawiające się dolegliwości psychosomatyczne, które są związane ze zmniejszonym dostępem do światła i wynikającymi z niego zaburzeniami neuroprzekaźników. Najczęściej pojawia się w okresie jesienno-zimowym, a znika z nadejściem wiosny.
  • Osłupienie depresyjne, czyli stupor to najcięższa forma depresji. Osoba doświadczająca osłupienia depresyjnego przestaje reagować na czynniki zewnętrzne: nie odzywa się, nie je, nie mówi, nie reaguje na dotyk, głos, zapach. Ten stan może być wywołany traumatycznym przeżyciem takim jak: gwałt lub wypadek samochodowy.

Depresja młodzieńcza – jak pomóc?

Jeżeli zauważyłaś u swojego dziecka objawy depresji lub niepokoi cię jego/jej zachowanie (np. okalecza się, spożywa substancje psychoaktywne), skorzystaj z porady specjalisty: psychologa, psychoterapeuty lub lekarza psychiatrii.

Depresji nie należy bagatelizować („Nie przesadzaj, wcale nie masz tak źle, jak ci się wydaje”), wyśmiewać („Co ty możesz wiedzieć o życiu!”), strofować („Weź się w garść i ciesz się życiem”), ponieważ jest to choroba i nie można jej wyleczyć słowami. Natomiast w przypadku szybko zdiagnozowanej i odpowiednio leczonej depresji młodzieńczej wzrasta prawdopodobieństwo braku nawrotów.

Depresja nie jest oznaką słabości lub winą!  To choroba, którą można skutecznie leczyć.

Depresja młodzieńcza – leczenie

Leczenie depresji u dzieci i młodzieży wygląda podobnie jak u osób dorosłych, czyli poprzez zastosowanie psychoterapii (depresja wywołana czynnikami psychospołecznymi) lub psychoterapii połączonej z leczeniem farmaceutycznym (depresja wywołana czynnikami genetycznymi, biochemicznymi i hormonalnymi), a w skrajnych przypadkach leczenie może wymagać hospitalizacji (np. osłupienie depresyjne).

Jednak ze względu na zróżnicowane objawy oraz nasilenie stanów depresyjnych leczenie, a także terapia dobierane są indywidualnie i mogą przebiegać inaczej w zależności od potrzeb osoby dotkniętej chorobą. Psychiatra podejmuje decyzję dotyczącą rodzaju przyjmowanych leków, ich dawkowania, jak i całego przebiegu leczenia. W przypadku przyjmowania leków antydepresyjnych nie można samodzielnie ich odstawiać (nawet w przypadku poprawy nastroju), a każdorazowo decyzja powinna być podejmowana w konsultacji z lekarzem lub lekarką prowadzącą.

W leczeniu depresji u dzieci i młodzieży ważne jest także tzw. leczenie domowe, które opiera się na pełnym wsparciu ze strony rodziców lub opiekunów prawnych. Pomocna w leczeniu i zapobieganiu nawrotom depresji dzieci i młodzieży może być terapia rodzinna oraz psychoedukacja lub trening umiejętności społecznych, które pomagają radzić sobie w trudnych sytuacjach.

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA