Urlop ojcowski
Adobe Stock
Prawo i finanse

Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca

Urlop ojcowski to płatny urlop, z którego może skorzystać ojciec spełniający wymienione w przepisach warunki. Przysługuje on tylko w określonym czasie, potem przepada. Można wykorzystać go w całości lub podzielić na części. Podpowiadamy, jakie dokumenty są potrzebne i kiedy złożyć wniosek o urlop ojcowski.

Urlop ojcowski to urlop, jaki przysługuje każdemu mężczyźnie, który został ojcem i który jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Otrzyma go tata pracujący na umowę o pracę (choćby na niepełnym etacie), a także tata prowadzący własną działalność gospodarczą. 

Wyjaśniamy, jakie warunki trzeba spełnić, żeby ubiegać się o przyznanie urlopu ojcowskiego w 2024, jak złożyć wniosek, na ile dni można wziąć urlop ojcowski oraz ile jest płatny. 

Spis treści:

Urlop ojcowski 2024 – zasady przyznawania

Zgodnie z art. 1823 § 1 Kodeksu pracy urlop ojcowski przysługuje świeżo upieczonemu tacie, który:

  • pracuje na podstawie umowy o pracę i posiadaj obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe,
  • prowadzi działalność gospodarczą i opłacaj dobrowolne składki na ubezpieczenie chorobowe.

Urlop ojcowski jest przyznawany niezależnie od urlopu macierzyńskiego. Można z niego korzystać także w sytuacji, gdy matka dziecka nie jest nigdzie zatrudniona. Nie ma też znaczenia, czy związek ojca i matki dziecka jest sformalizowany – urlop ojcowski przysługuje mężczyźnie, który jest faktycznym opiekunem dziecka.

Ile trwa urlop ojcowski: przepisy 2024

Kiedy można wykorzystać urlop ojcowski?

  • do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy (a nie jak wcześniej — do ukończenia 24 miesięcy),
  • w ciągu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego adopcję dziecka i nie później niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

A ile trwa urlop ojcowski? 14 dni kalendarzowych, co oznacza 10 dni roboczych. 

W 2024 roku każdy tata dziecka, które nie ukończyło 1. roku życia, może wykorzystać urlop ojcowski:

  • nieprzerwanie w całości,
  • w dwóch turach (trwających po min. 7 dni).
Ojciec dziecka może przebywać na urlopie ojcowskim w tym samym czasie, w którym matka dziecka wykorzystuje urlop macierzyński.
 
Planując urlop ojcowski, warto też pamiętać o możliwości urlopu w ramach opieki nad żoną (partnerką) po porodzie. To rodzaj urlopu, który również trwa 14 dni kalendarzowych. 

Urlop ojcowski: ile płatny?

Tata przebywający na urlopie ojcowskim ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Wynosi on 100 proc. podstawy wynagrodzenia. Kto płaci za urlop ojcowski? Co do zasady zasiłek opiekuńczy jest finansowany ze składek chorobowych i wypłacany przez ZUS. Jednak, jeśli pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób, które są zgłoszone do systemu ubezpieczeń społecznych, to ma obowiązek wypłacić pracownikowi świadczenie, które następnie zostanie refundowane przez ZUS. 

Wniosek o urlop ojcowski

Urlop ojcowski przyznawany jest na pisemną prośbę pracownika. Wniosek o urlop ojcowski należy złożyć w dziale kadr nie później niż 7 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. Jeśli dotrzymamy wymaganego terminu, pracodawca nie ma prawa odrzucić wniosku. Odmowa udzielenia urlopu ojcowskiego jest równoznaczna z łamaniem praw pracowniczych.

Pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu, jeśli między datą złożenia wniosku a wskazanym terminem rozpoczęcia urlopu ojcowskiego nie zostanie zachowany okres 7 dni.

Jakie dokumenty będą potrzebne?

Wraz z wnioskiem o urlop ojcowski należy przedłożyć u pracodawcy: 

  • skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (mogą być kopie);
  • kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka (w przypadku dziecka przysposobionego lub adoptowanego);
  • oświadczenie pracownika z informacją, czy korzystał wcześniej z urlopu ojcowskiego lub z jego części;
  • kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego (jeśli wniosek dotyczy przysposobionego dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję).

Warto pamiętać, że pracownik wracający do pracy z urlopu ojcowskiego powinien zostać skierowany na wcześniej zajmowane stanowisko (lub na takie, które odpowiada jego zawodowym kwalifikacjom). Jego wynagrodzenie także powinno pozostać bez zmian.

Ważne! Ojca przebywającego na urlopie ojcowskim nie można zwolnić z pracy.

Urlop ojcowski a urlop tacierzyński i rodzicielski

Urlop ojcowski bywa mylony z urlopem tacierzyńskim lub urlopem rodzicielskim. Są to jednak trzy odrębne urlopy i nie należy mylić tych pojęć.

  • Urlop ojcowski to 14 dni wolnego możliwe do wykorzystania do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
  • Urlop tacierzyński to (zgodnie z unijną dyrektywą work-life balance) 9 tygodni urlopu, z którego ojciec może skorzystać do ukończenia przez dziecko 6. roku życia. Jeśli tego nie zrobi, jego część przepadnie. Co ważne, od stycznia 2023 nie można zrzec się swojej części urlopu na rzecz matki dziecka (to zmiana związana z wejściem w życie dyrektywy work-life balance).
  • Urlop rodzicielski można wykorzystać dopiero po urlopie macierzyńskim, nie później jednak niż do 6. roku życia dziecka.
Źródła:
  • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, ze zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2243)
  • Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133)
  • biznes.gov.pl
  • portaloswiatowy.pl/

Zobacz też: 

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA