Witaminy w ciąży – zalecenia, suplementy, ranking

Witaminy w ciąży są niezbędne, by płód rozwijał się prawidłowo. Jeśli ciężarna nie dostarcza ich organizmowi poprzez spożywanie odpowiednich produktów (a jest to trudne, bo zapotrzebowanie na składniki odżywcze w ciąży jest większe), powinna suplementować witaminy i mikroelementy.  Witaminy dla kobiet w ciąży pomagają też łagodzić stres i zapobiegają przedwczesnej czynności skurczowej.   

Spis treści: 

1. Witaminy dla ciężarnych
2. Czy w ciąży można brać witaminę C?
3. Najlepsze witaminy i suplementy dla kobiet w ciąży - ranking
4. Witaminy w pierwszym trymestrze
5. Witaminy w drugim trymestrze
6. Witaminy niebezpieczne w ciąży
7. Jakie witaminy, gdy masz anemię w ciąży?
8. Co robić, gdy łapią cię skurcze?
9. Na uspokojenie skołatanych nerwów - witaminy dla kobiet w ciąży

Witaminy dla ciężarnych

Zdrowa dieta w ciąży może nie wystarczyć, by zapewnić przyszłej mamie i jej dziecku niezbędne witaminy i mikroelementy. Tym bardziej że zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały rośnie w czasie ciąży aż o połowę. To dlatego lekarze zalecają ciężarnym gotowe preparaty witaminowo-mineralne, skomponowane specjalnie na czas ciąży. Nie zawsze są potrzebne, ale momentami bywają wręcz konieczne – np. wtedy gdy nasilają się ciążowe dolegliwości.

Niektóre składniki łatwo przyswajalne i witaminy organizm łatwiej „wychwytuje” z warzyw i owoców aniżeli z suplementów diety, ale są i takie, które ciężko dostarczyć w odpowiedniej ilości nawet ze zdrowej diety.

Jakie witaminy i mikroelementy przyjmować w ciąży?

Jakie witaminy w ciąży są niezbędne? Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) zaleca suplementowanie następujących witamin:

Kwas foliowy

To witamina, o której przyjmowaniu nie możesz zapomnieć w czasie ciąży. Kwas foliowy, czyli witamina B9, jest twojemu dziecku wprost niezbędna. Zadbanie o jej odpowiedni poziom to najlepszy i bardzo prosty sposób zapobiegania poważnym wadom centralnego układu nerwowego dziecka. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kwas foliowy jest zalecany:

Jod

Podczas ciąży wzrasta zapotrzebowanie na jod. Zbyt niska zawartość jodu w organizmie może powodować powstawanie wola tarczycowego u kobiet w ciąży, powoduje też wzrost ryzyka niedorozwoju umysłowego u dzieci. Jego niedobór może powodować także zaburzenia mielinizacji włókien nerwowych, uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, niedosłuch lub głuchotę noworodków. 

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) rekomenduje:

• suplementację jodu u wszystkich ciężarnych bez chorób tarczycy w wywiadzie w dawce 150–200 mcg/dobę,
• u kobiet z chorobami tarczycy suplementacja jodu powinna się odbywać pod kontrolą stężenia hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych.

Witamina D3

Niezwykle ważna witamina w czasie ciąży. To właśnie przyszłe mamy i te karmiące piersią są najbardziej narażone na jej niedobory – a co za tym idzie, na wzmożoną utratę wapnia z kości. 

Z aktualnych zaleceń wynika, że w okresie ciąży i laktacji u kobiet bez obciążeń sugerujących deficyt witaminy D i z prawidłowym BMI suplementacja powinna wynosić 1500–2000 IU witaminy D na dobę.

Dawka przyjmowanej witaminy D powinna być dostosowana do jej stężenia w surowicy krwi. U kobiet o wskaźniku masy ciała (BMI) > 30 kg/m2 można rozważyć zastosowanie dawki do 4000 IU/dobę.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Jednym z najważniejszych składników diety w czasie ciąży i laktacji z grupy kwasów omega-3 jest DHA (kwas dokozaheksaenowy). Jego naturalnym źródłem są tłuste ryby morskie, owoce morza, a także algi morskie. Podczas ciąży i laktacji DHA może mieć pozytywny wpływ na rozwój psychomotoryczny dziecka, ostrość widzenia, a także zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji poporodowej u młodej mamy. European Food Safety Authority potwierdza, że niezbędne jest dostarczenie odpowiedniej ilości kwasu DHA płodowi i noworodkowi w celu prawidłowego rozwoju poznawczego. 

Obecne rekomendacje uwzględniają:

• suplementację co najmniej 200 mg DHA u wszystkich ciężarnych,
• u kobiet spożywających małe ilości ryb w ciąży i okresie przedkoncepcyjnym ewentualne stosowanie większych dawek,
• w grupie kobiet obciążonych ryzykiem porodu przedwczesnego stosowanie DHA w dawce 1000 mg/dobę.

Żelazo

To bardzo ważny pierwiastek w okresie ciąży i karmienia piersią. Anemia, która wynika z niedoboru żelaza, może być powodem obniżenia tolerancji na wysiłek fizyczny, a u kobiet w ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu. Niedokrwistość u matki, gdy ta karmi piersią, może obniżać zawartość żelaza w pokarmie, a tym samym – zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka niedokrwistości i ograniczenia rozwoju psychomotorycznego. Zalecane dawkowanie żelaza w ciąży to 26-27 mcg/dobę.

Czy w ciąży można brać witaminę C?

Witamina C w ciąży jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju płodu – jej niedobór może obniżać odporność i zwiększać ryzyko infekcji. Może także powodować obrzęki związane z podwyższonym ciśnieniem krwi, a także przyczyniać się mniejszej masy urodzeniowej dziecka. 

Dzienna dawka witaminy C w ciąży wynosi około 80 mg i należy się jej trzymać. Można do niej dążyć poprzez dietę bogatą w owoce i warzywa, ale można ją też suplementować – jednak wyłącznie pod kontrolą lekarza.

Warto jednak uważać na jej nadmiar. Przedawkowanie witaminy C może powodować dolegliwości jelitowe, odwodnienie, tworzenie się kamieni nerkowych, wysypki skórne, nudności i wzmożone wymioty. Objawy te jednak ustępują po szybkim zmniejszeniu dawki. 

Najlepsze suplementy i witaminy dla kobiet w ciąży - ranking

Nie ma jednej i słusznej odpowiedzi na pytanie, które suplementy diety są najlepsze dla ciężarnych. Często jest to kwestią indywidualną, ponieważ organizm jednej kobiety może mieć niedobór czegoś zupełnie odmiennego, niż innej przyszłej mamy. Preparat powinien być dopasowany w sposób świadomy, po wcześniejszej konsultacji z ginekologiem lub dietetykiem. Decyzja powinna być podjęta również na podstawie wyników badań kobiety ciężarnej.

Przedstawiamy preparaty, które w swoim składzie zawierają: kwas foliowy, jod, witaminę D3, żelazo, DHA. W rankingu witamin dla kobiet ciężarnych przodują następujące suplementy:

• Femibion 1 tabl. zawiera: 0,8 mg folianów (w tym: 0,4 mg kwasu foliowego, 0,416 mg L-metylofolianu wapnia), 1,2 mg wit. B1, 1,6 mg wit. B2, 1,9 mg wit. B6, 3,5 µg wit. B12, 0,06 mg biotyny, 15 mg niacyny, 6 mg kwasu pantotenowego, 110 mg kwasu askorbinowego, 13 mg wit. E, 20 µg wit. D3, 0,15 mg jodu; 30 tabl. Cena to około 30 zł za opakowanie.
• Pregna 1 kaps. zawiera: 100 mg oleju rybiego (30 mg EPA, 20 mg DHA), 50 µg (2000 j.m.) wit. D, 0,4 mg kwasu foliowego, 0,2 mg L-metylofolianu wapnia, 26 mg żelaza, 0,2 mg jodu; 30 kaps. Cena to około 30 zł za opakowanie. 
• Centrum Femina 1 tabl. zawiera: 0,5 mg wit. A (w postaci β-karotenu), 12 mg wit. E, 100 mg wit. C, 1,4 mg wit. B1, 1,7 mg wit. B2, 1,9 mg wit. B6, 2,6 µg wit. B12, 12,5 µg wit. D, 35 µg biotyny, 0,4 mg kwasu foliowego, 22 mg niacyny, 6 mg kwasu pantotenowego, 140 mg wapnia, 60 mg magnezu, 27 mg żelaza, 175 µg jodu, 0,5 mg miedzi, 2 mg manganu, 0,04 mg chromu, 0,03 mg selenu, 11 mg cynku. Cena to około 30 zł za opakowanie. 
• Folik 1 tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego. Cena to około 15 zł za 90 tabletek. 
• Composita Mama DHA skład: kwas foliowy – 400mcg, L-metylofolian wapnia – 400 mcg, kwasy omega-3, czyli DHA – 600 mg i EPA – 120mg, żelazo – 27 mg, jod – 220 mcg, witamina D – 2000 j.m, magnez – 200 mg, witamina B6 – 2,6 mg, witamina B12 – 4 mcg, cholina – 125 mg. Średnia cena na miesiąc kuracji wynosi 48zł.
• Symvital Mama skład: kwas foliowy – 400 mcg, kwasy omega-3, czyli DHA – 600 mg, żelazo – 27 mg, jod – 200 mcg, witamina D – 2000 j.m., magnez – 200 mg. Średnia cena na miesiąc kuracji to 38zł.
• Prenatal Duo skład: kwasy omega-3, czyli  DHA – 600 mg i EPA – 78 mg, żelazo – 60 mg, foliany 800 mcg, czyli kwas pteroilomonoglutaminowy i L-metylofolian wapnia, witamina D – 2000 j.m, jod 200 mcg, cholina – 125 mg, witamina B12 – 4 mcg, witamina B6 – 2,6mg, selen – 55 mcg. Cena za miesiąc kuracji wynosi około 50 zł. 

Witaminy w ciąży - pierwszy trymestr

Podczas pierwszego trymestru ciąży należy uzupełniać kwas foliowy. Odpowiada on za wzrost i podział komórek. Jego niedobór może prowadzić do niedorozwoju łożyska, przedwczesnego porodu lub samoistnego poronienia. Jeżeli już na wczesnym etapie ciąży suplementujesz kwas foliowy – zapobiegasz powstawaniu wrodzonych wad układu nerwowego u płodu.

W pierwszym trymestrze ciąży zwiększa się także zapotrzebowanie na: żelazo, cynk, jod. Jeśli nie jesteś pewna, czy twoja dieta jest prawidłowa, nie sięgaj po żadne preparaty bez konsultacji z lekarzem! Szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży, gdy tworzy się cały układ nerwowy dziecka. Nadmiar witamin też może szkodzić!

Witaminy w drugim trymestrze ciąży

Zapotrzebowanie na witaminy i minerały w drugim trymestrze wzrasta. Mowa tu przede wszystkim o witaminie C, witaminach z grupy B oraz witaminach A i D. Początek drugiego trymestru oznacza też zmiany w diecie pod kątem witamin: powinnaś dbać o to, aby codziennie zjadać ok. 0,5 kg warzyw i tyle samo owoców. 

Przyjmowanie kwasu foliowego się nie zmienia, chociaż od drugiego trymestru przestaje mieć ono wpływ na ryzyko wad u dziecka – poprawia jednak wchłanianie żelaza i zmniejsza ryzyko nadciśnienia w ciąży. 

Witaminy niebezpieczne w ciąży

Nie istnieją witaminy, które same w sobie są szkodliwe dla kobiet w ciąży. Szkodliwy może być jednak ich nadmiar, dlatego należy bezwzględnie konsultować ilości przyjmowanych suplementów z lekarzem prowadzącym ciążę oraz przestrzegać zaleceń dietetycznych. Od lat mówi się o szkodliwości nadmiaru witaminy A w ciąży i zagrożeniach dla płodu, które powoduje. Najnowsze badania dowiodły, że nadmiar wielu różnych witamin i mikroelementów może nawet doprowadzić do poronienia. 

Witaminy w ciąży a anemia

Gdy twój organizm pracuje dla dwojga, spada ilość hemoglobiny i czerwonych krwinek we krwi. To może doprowadzić do anemii (krwinki nie dostarczają dziecku odpowiedniej ilości tlenu i składników odżywczych). Przy zdiagnozowanej anemii lekarz zaleci przyjmowanie preparatów krwiotwórczych: żelaza i witamin z grupy B. Zadbaj równiez, aby na twoim talerzu często gościły, produkty, które są dobry źródłem żelaza:

• mięso
• ryby,
• zielone warzywa,
• orzechy,
• morele.

 Witaminy dla kobiet w ciąży na skurcze

Drętwiejące nogi, kołatanie serca, dziwny ból w mięśniach? To może być niedobór magnezu. Lekarz może ci przepisać preparaty zawierające ten pierwiastek. Dodatkowo w diecie warto uwzględnić:

• kasze,
• migdały,
• figi,
• banany,
• ryby,
• pij kakao
• niegazowaną wodę mineralną bogatą w magnez.

Na uspokojenie skołatanych nerwów - witaminy dla kobiet w ciąży

Dla niektórych kobiet ciąża jest na tyle stresującym wydarzeniem, że konieczne bywa przepisanie im przez lekarza preparatów uspokajających, np. kropli walerianowych. Jeśli odczuwasz duży niepokój, z którym nie możesz sobie poradzić w inny sposób, jesteś stale podenerwowana i rozdrażniona, porozmawiaj o tym z ginekologiem. Czasem przyczyną takiego stanu jest nie tyle stres, co niedobór ważnych witamin i minerałów. Być może proste badania z krwi pomogą ustalić źródło problemu. Wtedy środki uspojające mogą okazać się zupełnie niepotrzebne. 

Zobacz także:

• Co jeść w ciąży, a czego lepiej unikać? Lista produktów
• Jakie owoce można jeść w ciąży? Truskawki, winogrona, agrest?
• Czego nie jeść w ciąży? [LISTA PRODUKTÓW ZAKAZANYCH]