wymioty u dziecka
Adobe Stock
Zdrowie

Wymioty u dziecka – 5 najczęstszych przyczyn, sposoby na zatrzymanie (kiedy do lekarza?)

Wymioty u dziecka oznaczają, że organizm chce się pozbyć substancji, która może być dla niego toksyczna. Dzieci wymiotują z powodu infekcji przewodu pokarmowego, alergii i zatrucia pokarmowego. Rzadziej jest to objaw poważniejszej choroby, np. zapalenia opon mózgowych. Trzeba bardzo uważać, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu dziecka. Dlatego w leczeniu wymiotów kluczową rolę odgrywa nawadnianie dziecka.
Aleksandra Symonides
lek. Aleksandra Symonides
Konsultacja merytoryczna

Wymioty u dziecka to jedna z bardziej przykrych dla maluchów dolegliwości zdrowotnych – dziecko jest przestraszone, nie wie, co się dzieje i obawia się reakcji własnego ciała. Nie należy jednak hamować wymiotów, gdyż w sumie są one korzystne dla zdrowia i pomagają w usunięciu szkodliwej substancji z organizmu, np. skażonej bakterią żywności. Na ogół wymioty nie trwają u dziecka zbyt długo i nie są poważną dolegliwością. Trzeba jednak pamiętać, że odpowiednie nawadnianie dziecka podczas wymiotów jest kluczowe dla uniknięcia pogorszenia stanu jego zdrowia.

Wymioty u dziecka:

Na czym polegają wymioty u dziecka

Wymioty u dziecka to nagłe i gwałtowne wydalenie pod ciśnieniem treści pokarmowej na zewnątrz z żołądka, przez przełyk, jamę ustną, a także przez nos. Towarzyszą im mocne skurcze mięśni przepony, brzucha i klatki piersiowej. Mogą być chlustające (treść żołądkowa wydobywa się pod dużym ciśnieniem) lub nie. Najczęściej są poprzedzone złym samopoczuciem dziecka, tzw. nudnościami i odruchami wymiotnymi.

W przeciwieństwie do niemowląt, u których wymioty bardzo często są spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym, wymioty u rocznego dziecka i starszych maluchów często są reakcją obronną organizmu na szkodliwe składniki. Na ogół wymioty u dziecka nie trwają długo i szybko ustępują, dlatego, jeżeli nie towarzyszą im inne niepokojące sygnały bólowe, nie powinny być powodem do stresu.

Objawy wymiotów u dziecka

Bywa, że dziecko wymiotuje bez innych objawów, jednak zdarza się, że wymiotom towarzyszą następujące dolegliwości:

  • biegunka,
  • bóle brzucha,
  • nudności,
  • brak apetytu,
  • apatia,
  • rozdrażnienie,
  • gorączka, nawet do 40 stopni Celsjusza,
  • ból głowy,
  • bladość skóry,
  • dreszcze i zimny pot,
  • ślinotok,
  • płacz.

Przyczyny wymiotów u dzieci

Jest kilka najczęstszych powodów, dlaczego dzieci wymiotują. Są to przede wszystkim dolegliwości związane z układem pokarmowym:

  • nieżyt żołądkowo-jelitowy, nazywany także zapaleniem żołądka i jelit lub grypą żołądkową – przyczyną jest zakażenie rotawirusami, spożycie skażonej bakteriami, wirusami lub pasożytami żywności oraz zaniedbania higieniczne, np. niemycie rąk przed posiłkami,
  • zatrucie pokarmowe – może je wywołać zjedzenie niedogotowanego jedzenia lub źle przechowywanej żywności (zwłaszcza łatwo psującego się mięsa, nabiału i jaj),
  • alergia lub nietolerancja pokarmowa – dzieci najczęściej są uczulone na mleko krowie, orzechy ziemne, ryby; wymioty mogą wystąpić już po kilku minutach od posiłku, ale też po upływie kilku godzin,
  • choroba lokomocyjna,
  • przejedzenie,
  • nietolerancja leku,
  • stres,
  • infekcja wirusowa, np. zapalenia ucha, gardła lub oskrzeli,
  • zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • wstrząs mózgu.


Czasami zdarza się, że – jak opisują to rodzice – dziecko wymiotuje flegmą. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce po ataku mokrego kaszlu w przebiegi infekcji górnych dróg oskrzelowych. Wtedy wydzielina z oskrzeli wydostaje się z nich i drażni gardło, wywołując odruch wymiotny. Wymiotowanie flegmą nie oznacza więc, że dziecko ma flegmę w żołądku, ale że pozbywa się jej z oskrzeli, co jest korzystne dla walki z infekcją.

Chlustające wymioty poranne mogą występować przy zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym wynikającym z obecności np. guza w obrębie czaszki.

Ważne! Jeżeli wymiotowanie zdarza się dziecku tylko nocą, jego przyczyną może być refluks żołądkowo-przełykowy, nietolerancja pokarmowa lub obecność pasożytów.

Leczenie wymiotów u dziecka – domowe sposoby

Wymiotowanie jest odruchem bezwarunkowym organizmu, którego nie trzeba hamować. Należy jednak koniecznie dołożyć starań, aby nie doszło do odwodnienia organizmu dziecka i zregenerować błonę śluzową przewodu pokarmowego.

W większości nieżytów żołądkowo-jelitowych dochodzi do upośledzenia wchłaniania wody z przewodu pokarmowego. Jedynie przyswajanie glukozy i sodu (soli i cukru) nie ulega zaburzeniu. Dlatego podanie roztworu tych składników w odpowiednich proporcjach sprzyja uzupełnianiu strat płynów i elektrolitów, co zapobiega powstawaniu zaburzeń jonowych. Robi się to, podając 2-3 łyżeczki płynu, regularnie co 10-15 minut:

  • po każdym epizodzie wymiotów trzeba odczekać chwilę i podać dziecku łyżeczkę doustnego płynu nawadniającego np. Orsalit (ma w swoim składzie elektrolity),
  • poczekać kilka minut, jeżeli nie dojdzie w tym czasie do kolejnych wymiotów, jeszcze raz podać łyżeczkę płynu nawadniającego,
  • w razie ponownych wymiotów cały cykl trzeba wykonać od nowa,
  • można dziecku podawać samodzielnie przygotowany w domu roztwór soli i glukozy (w jednym litrze wody trzeba rozpuścić łyżeczkę soli i 4 łyżki cukru),
  • podawać chłodne herbatki z melisy, rumianku, kopru włoskiego lub wody z dodatkiem imbiru, w niewielkich porcjach – 1-2 łyżeczki, co kilka minut. 
Bardzo ważne jest, aby podawać dziecku środek nawadniający stopniowo, bez pośpiechu – małe łyki pomogą przyswoić napój i nie spowodują kolejnego ataku wymiotów. Napój powinien być chłodny – ciepły wzmaga odruch wymiotny.

Dieta w leczeniu wymiotów u dziecka

Jeżeli dziecko nadal jest karmione piersią, należy przystawiać je jak najczęściej. Mleko mamy jest na początku bardziej wodniste, więc zapewnia maluchowi odpowiednie nawodnienie. W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym należy je odstawić do czasu ustania wymiotów.

W leczeniu wymiotów bardzo ważna jest lekkostrawna dieta. Dziecko może jeść produkty o stałej konsystencji po upływie 3-6 godzin od ostatnich dolegliwości żołądkowych, do tego czasu można podawać mu suchary, tosty, biszkopty, chrupki kukurydziane, a następnie kleik ryżowy, gotowane jabłko, marchwiankę.

Jeżeli są dobrze przyswajane i nie ma komplikacji żołądkowych, dziecku można podać żywność zawierająca większe ilości węglowodanów i białka – np. gotowane mięso kurczaka, ryż. Jeżeli nie ma wymiotów w przeciągu doby, można powoli wrócić do normalnej diety, ale należy unikać pikantnych i tłustych potraw.

Trzeba pamiętać również o odpoczynku i śnie dziecka, gdyż częste wymiotowanie jest dużym wysiłkiem dla jego organizmu.

Leki na wymioty u dzieci

W rzadkich, uzasadnionych przypadkach dzieciom podaje się leki przeciwwymiotne, np. Torecan w czopkach, ale tylko za zgodą i pod kontrolą lekarza. Leki przeciwwymiotne dla dzieci są zwykle dostępne na receptę i zalecane dzieciom po 6. roku życia.

W przypadku choroby lokomocyjnej, aby zatrzymać wymioty u dziecka, podaje się mu preparaty tzw. przeciwhistaminowe. Zwykle mogą je przyjmować dzieci, które ukończyły 6. rok życia. Leki można podawać po wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

Wymioty u dziecka – kiedy do lekarza

Wymiotowanie dziecka nie wymaga natychmiastowej konsultacji z pediatrą, dlatego można je leczyć domowymi sposobami. Nie dłużej jednak niż dobę. Po tym czasie konieczna jest wizyta lekarska, zwłaszcza jeżeli:

  • w wymiotach jest krew – może świadczyć o krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
  • w wymiotach jest żółć – może być objawem niedrożności jelit, dwunastnicy,
  • występują regularnie powtarzające się częste wymioty, np. wymioty tuż po posiłku,
  • wymioty chlustające,
  • nastąpiło kilkukrotne wymiotowanie w ciągu godziny,
  • wymiotom towarzyszy wysoka gorączka (ponad 39 stopni Celsjusza), bóle głowy, sztywność karku – ryzyko zapalenia opon mózgowych,
  • dziecko jest apatyczne, przelewające się przez ręce, traci świadomość,
  • pojawiły się objawy odwodnienia – suche śluzówki, zmniejszenie ilości oddawanego moczu, zapadnięte gałki oczne, płacz bez łez, utrata masy ciała,
  • ból brzucha w jednym miejscu – ryzyko wyrostka robaczkowego.

Zapobieganie wymiotom u dziecka

Przestrzeganie zasad higieny odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu powstawania infekcji układu pokarmowego będących najczęstszym powodem wymiotów u dziecka. W tym celu należy:

  • uczyć dziecko od najmłodszych lat zasad higieny, w tym przede wszystkim bardzo częstego mycia rąk,
  • dbać o czystość w kuchni,
  • dbać o higieniczne przechowywanie żywności,
  • nie przyrządzać posiłków z produktów spożywczych, co do których jakości nie mamy pewności.


Źródło: Pediatria po dyplomie

Zobacz także:

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA