Wysypka u dziecka: swędząca, na nogach, plecach, brzuchu i na twarzy [RODZAJE]
Wysypka u dziecka może mieć postać plam i plamek, często zdarza się także wysypka grudkowo-plamista oraz pokrzywka. Najbardziej dokuczliwa jest swędząca wysypka, zwłaszcza jeśli pokrywa całe ciało albo wrażliwe miejsca, jak brzuch czy twarz. Wysypkę u dzieci mogą wywoływać m.in. wirusy, bakterie i alergeny, pojawia się w przebiegu ospy, różyczki, bostonki, a także przy zachorowaniu na COVID. Krostki to też objaw alergii lub gorączki trzydniowej.
Wysypka u dziecka może mieć różną postać: od drobnych plamek po duże, swędzące zmiany rumieniowe. Najczęściej u dzieci pojawia się wysypka plamista i grudkowata, a rodzice obserwują zmiany na nogach, plecach, brzuchu i na twarzy, a czasem nawet na całym ciele. Warto znać rodzaje wysypki, które występują u dzieci, by łatwiej je rozpoznać i znaleźć przyczynę. Wysypkę u dziecka powodują zwykle wirusy, bakterie lub pasożyty, zdarza się też wysypka alergiczna.
Wysypka u dziecka:
Wygląd wysypki u dziecka zależy od jej przyczyny. U dzieci wysypka pojawia się zazwyczaj z powodu popularnych chorób wieku dziecięcego, jak:
- trzydniówka u dzieci: wysypka plamista w bladoróżowym kolorze występuje na nogach, brzuchu, twarzy i klatce piersiowej
- różyczka: drobna wysypka plamista pokrywa najpierw twarz, a potem tułów, ręce i nogi
- bostonka: wysypka plamista z czasem zmienia się w pęcherzyki na dłoniach, stopach i w buzi
- szkarlatyna: wysypka grudkowata pojawia się na przedramionach, w pachwinach i na szyi, a później na całym ciele
- ospa wietrzna: wysypka obejmuje całe ciało, ma postać czerwonych plamek i pęcherzyków
Z kolei wysypka alergiczna może wyglądać jak czerwone wypryski, plamy lub swędząca pokrzywka i pokrywać całe ciało, ale najczęściej występuje w zgięciach łokciowych i kolanowych, za uszami, na twarzy.
Wysypka u dziecka: tabela
W poniższej tabeli znajdziesz różne rodzaje wysypki u dzieci oraz choroby, którym towarzyszą:
Wysypka alergiczna to drobne, czerwone wypryski lub większe punkty zapalne zlewające się w czerwone plamy. W miarę nasilenia choroby skóra staje się sucha, „liszajowata”, wysypka jest mocno swędząca, dziecko drapie się, zmiany pękają i sączą się, mogą ulegać zakażeniu.
Wysypka alergiczna może być spowodowana:
- uczuleniem na pokarmy,
- podrażnieniem skóry środkami chemicznymi: proszkami do prania, płynami do płukania, apreturą do tkanin (znajduje się na nowych, niepranych rzeczach),
- kosmetykami.
Wysypka u dziecka spowodowana alergią nie zawsze oznacza jednak atopowe zapalenie skóry (AZS). W przebiegu AZS skóra jest bardzo sucha, co sprawia, że staje się mniej elastyczna, szorstka, skłonna do pękania. Uszkodzony naskórek jest znacznie bardziej podatny na różne zakażenia: ropne infekcje, drożdżycę itp.
Wysypka u dziecka może także oznaczać uczulenie na zwierzęta lub rośliny, np. na pelargonię. Niemowlętom często też dokucza wysypka spowodowana działaniem moczu. Dość często winna jest alergia na leki, np. antybiotyki lub środki przeciwbólowe.
Wysypka plamista zazwyczaj jest objawem chorób wirusowych:
- gorączki trzydniowej: różowe plamki pojawiają się po ustąpieniu trzy-czterodniowej gorączki (najpierw na tułowiu, potem na twarzy, rękach i nogach), nie wymagają leczenia,
- różyczki: pojawiające się na ciele dziecka krostki są plamiste, drobne, czerwone, wysypka rozpoczyna się od twarzy, a potem „schodzi” w dół, poza plamkami na skórze mogą zdarzać się większe partie rumienia, może wystąpić swędzenie,
- bostonki: cechą charakterystyczną jest pojawienie się krostek na wewnętrznych stronach dłoni i stóp oraz w ustach dziecka (tzw. zespół „ręka, stopa, usta”); taka wysypka u dziecka zazwyczaj nie wymaga leczenia i mija samoistnie po kilku dniach.
Wysypka grudkowa u dziecka jest typowa np. dla szkarlatyny (płonicy). To drobne, czerwone, ostre grudki. Skóra z wysypką staje się szorstka. Zmiany występują najpierw na:
- przedramionach,
- w pachwinach,
- na szyi.
W ciągu doby rozprzestrzeniają się na resztę ciała. Wysypka może być swędząca. W miarę trwania choroby czoło i policzki przybierają płomienną czerwoną barwę, a okolica wokół ust pozostaje wyraźnie jaśniejsza.
Wysypka w postaci grudek i plam występuje np. w przebiegu ospy wietrznej (ale może też być objawem innych chorób). Cechy charakterystyczne ospowej wysypki grudkowo-plamistej u dzieci to:
- czerwone plamki, a potem pęcherzyki na czerwonej podstawie,
- swędzące wykwity pojawiają się najpierw na tułowiu,
- równolegle występują zmiany w różnej fazie - pęcherzyki i plamki.
Swędzącą wysypkę spowodowaną ospą można smarować np. gencjaną na wodzie. Jeżeli dziecko się drapie, pęcherzyki mogą ulec zakażeniu bakteryjnemu. Takie zmiany trzeba leczyć specjalną maścią z antybiotykami.
Wysypka, która jest objawem skórnych infekcji bakteryjnych, to ropne strupki, pęcherzyki lub liszaje. Choroba sama nie przejdzie − trzeba ją zdiagnozować oraz leczyć. Rodzaje wysypek wywołanych przez bakterie:
- paciorkowcowe zakażenie skóry: choroba skóry wywołana przez paciorkowca, pojawia się m.in. u niemowląt jako powikłanie po pieluszkowym odparzeniu, ma postać nadżerek, może też występować rozległe zaczerwienienie i ropne krosty, leczenie wymaga zastosowania maści z antybiotykiem,
- czyrak: najczęściej wywołany przez gronkowca złocistego, ma postać twardej krostki, która powiększa się do ok. 1-centymetrowego guza; okolica zmiany jest bolesna i zaczerwieniona, czyrak może zaniknąć samoistnie, lubi jednak wracać. Kiedy czyraków jest więcej lub umiejscowione są na twarzy lub szyi, konieczne może okazać się leczenie antybiotykiem,
- liszajec zakaźny: ma postać drobnych pęcherzyków, z których sączy się żółta wydzielina, a następnie tworzą się strupki, jest leczony antybiotykiem i maściami; w trakcie choroby może pojawić się gorączka, która wymaga wizyty u lekarza.
Ważne: przy podejrzeniu jakiegokolwiek bakteryjnego zapalenia skóry nie smaruj jej maściami sterydowymi. Sterydy to pożywka dla bakterii!
Wysypka w postaci pokrzywki nazywana jest wysiewem swędzących rumieniowo-obrzękowych zmian skórnych. Cechy charakterystyczne pokrzywki u dziecka:
- swędząca wysypka,
- z wyglądu przypomina bąble po oparzeniu pokrzywą,
- zmiany mogą się pojawić w różnych miejscach na ciele i zwykle ustępują po kilku godzinach,
Wysypkę u dziecka mogą wywołać wirusy, bakterie, alergia, pasożyt lub grzyby. Lekarz dobiera leczenie w zależności od przyczyny zmian.
Pamiętaj! Pokrzywka u dziecka z powodu uczulenia może pojawić się np. pod wpływem pierwszych promieni wiosennego słońca, a nawet po wyjściu na mróz. Występuje też po zjedzeniu uczulających pokarmów (np. mleko, jaja, skorupiaki, orzechy, truskawki, żywność zawierająca sztuczne dodatki) oraz po kontakcie z niektórymi roślinami, zwierzętami, środkami chemicznymi (np. amoniakiem, wybielaczami).
Wysypka może być jedynym objawem zakażenia koronawirusem. Nie występuje u wszystkich zakażonych dzieci. W dodatku wysypka covidowa może mieć różną postać.
W przebiegu zakażenia koronawirusem u dzieci obserwowano wysypkę w postaci:
- pokrzywki,
- wysypki plamistej (podobnej do potówek),
- wysypki grudkowo-pęcherzykowej (podobnej do wysypki pojawiającej się przy odrze).
Obok wysypki przy COVID-19 na skórze mogą także wystąpić inne zmiany:
- na palcach – zmiany przypominające odmrożenie,
- na dłoniach i stopach – obrzęk lub rumień.
Kiedy dziecko dostaje wysypki, rodzicom od razu nasuwają się tysiące pytań. Na najbardziej nurtujące odpowiada pediatra dermatolog dr Irena Sadowska-Jurkowska.
Czy zmiany alergiczne można pomylić z inną chorobą, której towarzyszy wysypka?
Prawdę mówiąc, tak. Zdarza się, że zakażenie świerzbowcem (rodzaj pajęczaka) bywa mylone właśnie ze zmianami alergicznymi. Świerzb pojawia się jako czerwona, grudkowa, swędząca wysypka. U małych dzieci występuje w okolicy pępka, pod paszkami, na dłoniach i stopach. Ważne, aby postawić trafne rozpoznanie, gdyż świerzb jest zaraźliwy. Zmian nie można smarować maściami sterydowymi, które rozpulchniają skórę (wtedy łatwiej poddaje się inwazji tego pasożyta). Leczenie jest uciążliwe, lecz skuteczne.
Czy z każdą wysypką u dziecka trzeba iść do lekarza?
Tak. Nie lecz dziecka na własną rękę, bo może być z tego więcej szkody niż pożytku. Czasem jakaś maść powoduje przejściową poprawę, ale potem choroba jest trudniejsza do rozpoznania i leczenia.
Leczenie maściami sterydowymi, które lekarz może zapisać, gdy dziecko ma nasiloną alergię skórną, w przypadku grzybic, świerzbu i innych dolegliwości jest szkodliwe! Jeśli występują choroby zakaźne wieku dziecięcego, ważne jest właściwe rozpoznanie i dlatego dziecko z wysypką, zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszy jej gorączka, trzeba zabrać do lekarza.
Jak leczyć wysypkę u dziecka?
Nie ma jednej skutecznej metody leczenia każdej wysypki, a też nie każdy wykwit wymaga stosowania środków. Przede wszystkim każdą wysypkę u dziecka powinien obejrzeć lekarz. W zależności od tego, co jest jej przyczyną, pediatra zdecyduje, jaka forma leczenia będzie skuteczna i właściwa.
Jak rozpoznać wysypkę u dziecka związaną z uczuleniem na rośliny?
Wysypka alergiczna pojawia się po kontakcie skóry z rośliną, na którą dziecko jest uczulone. Po paru sekundach lub godzinach w tym miejscu skóra staje się:
- czerwona,
- swędząca,
- pojawia się pokrzywka,
- powstają pęcherzyki.
Taka pokrzywka u dzieci ustępuje samoistnie po kilkunastu dniach.
Zobacz też:
