dziecko, pomiar wzrost, wzrost
© Brian Jackson - Fotolia.com
Rozwój

Czy moje dziecko będzie wysokie czy niskie?

Czy dziecko wysokich rodziców zawsze wyrasta na drągala? Czy to, że nasza pociecha jest mniejsza od rówieśników, jest powodem do zmartwienia? I czy to prawda, że dzieci rosną, gdy śpią?

Pewnie zastanawiasz się czasem, jak będzie wyglądało twoje dziecko, gdy dorośnie, jaki będzie jego wzrost. Nie będziemy wróżyć z fusów, bo tego do końca nie da się przewidzieć. Ale podpowiemy ci, czego mniej więcej możesz się spodziewać i jaki masz na to wpływ.

Czy dziecko będzie tak duże jak jego tata?

Jeśli jesteście wysocy, to pewnie sądzicie, że wasze dziecko również będzie miało imponującą sylwetkę. Jeśli jesteście niscy, myślicie, że –  podobnie jak wy – będzie musiało zadzierać głowę. Macie rację, to prawdopodobne, ale nie pewne w 100 proc., bowiem za wzrost w ogromnej mierze odpowiadają geny.
A co wtedy, gdy jedno z was ma metr pięćdziesiąt w kapeluszu, a drugie mierzy niemal dwa metry? Brytyjscy badacze doszli niedawno do wniosku, że większy wpływ na wzrost dziecka ma wygląd taty niż mamy (z kolei geny mamy mają większy wpływ na jego wagę), a więc pod tym względem będzie zapewne bardziej podobne do ojca. Zapewne, bo wcale nie musi tak być. Po pierwsze dlatego, że może jednak odziedziczyć wzrost po tobie, po drugie, może dostać go w spadku po kimś innym, np. po babci albo prapradziadku, a po trzecie, o wzroście decyduje wiele więcej czynników.

Nie tylko geny

– Dziecko nie zawsze osiąga taki wzrost, jaki ma zapisany w genach, bo potencjał genetyczny to jedno, a to, w jakim stopniu zostanie on wykorzystany, drugie. To szansa, a nie gwarancja – mówi prof. Barbara Hulanicka z Zakładu Antropologii PAN we Wrocławiu. I dodaje: – Z badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii wynika, że kluczowe dla ostatecznego wzrostu człowieka jest to, co przydarza mu się w życiu płodowym i w ciągu pierwszych dwóch lat życia. Oczywiście to, co się dzieje z nim później, również nie jest bez znaczenia.

Od czego zależy wzrost twojego dziecka?

  • Stan zdrowia dziecka. Katar czy lekkie przeziębienie nie mają wpływu na wzrastanie. Jednak poważniejsze lub przewlekłe choroby mogą je zahamować. Czy to oznacza, że chorujące dziecko będzie w przyszłości niskie? Nie, ale być może będzie nieco niższe, niż mogłoby być, gdyby nie chorowało. Prof. Barbara Hulanicka badała kiedyś dwóch chłopców. Byli bliźniakami jednojajowymi, a więc mieli identyczny komplet genów. Urodzili się z tym samym wzrostem, podobną wagą i przez pierwsze lata rozwijali się tak samo. Jednak do czasu. Gdy jeden z nich przeszedł ciężkie zapalenie ucha, pozwolił się bratu wyprzedzić. – Stało się tak, ponieważ cała energia jego organizmu była skierowana na walkę z przedłużającą się infekcją, a nie na rośnięcie – tłumaczy pani profesor. I dodaje: – W efekcie chłopiec jest o kilka centymetrów niższy od brata, choć gdy wyzdrowiał, dalej rósł w tym samym tempie co on. Często jednak dzieci nadrabiają straty. Zjawisko to nosi nazwę „chath up” (ang. dogonić).
  • Żywienie i warunki życia. – Na wzrastanie wpływa także sposób żywienia, a więc pośrednio warunki życia, dostępność i jakość jedzenia, opieka medyczna, a idąc jeszcze dalej: status społeczny rodziny i sytuacja gospodarcza kraju – mówi pani profesor. – Dziecko wychowane w miarę zasobnym domu, przez matkę, która zna zasady prawidłowego żywienia, ma o wiele większą szansę na wykorzystanie swojego potencjału niż to, które żyje w wielkiej biedzie albo jada głównie chipsy i słodycze. Co ciekawe, dzieci wychowywane w mieście (w miejscu, którego nie uważa się za zdrowe) są wyższe od dzieci ze wsi (choć to przecież tam powietrze jest czystsze). Różnica jest niebagatelna: gdy dorosną, będą się różnić średnio aż o sześć centymetrów. To nie jest oczywiście wina adresu zamieszkania czy widoku za oknem, lecz wynik lepszych (na ogół) warunków życia, lepszej opieki medycznej i tego, że miejskie mamy więcej wiedzą o zdrowym żywieniu. Z tych samych powodów dzieci przerastają swoich rodziców, choć nie wiadomo, czy tak będzie nadal. W Szwecji wzrastanie dzieci już nieco „wyhamowało” – być może dlatego, że warunki, w jakich dorastają, nie różnią się tak bardzo od warunków, w jakich dorastali ich rodzice (jak było to pokolenie wcześniej).
  • Stres. Choć brzmi to dziwnie, na wzrost może mieć wpływ też... psychika i tryb życia! Dzieje się tak dlatego, że hormon wzrostu jest wydzielany przez przysadkę mózgową pulsacyjnie – porcjami, których wielkość zależy m.in. od pory doby. W nocy, zwłaszcza tuż po zaśnięciu, wydziela się go najwięcej. – Jeśli malec żyje w stresie i nie może zasnąć lub budzi się co chwilę, to wydzielanie hormonu wzrostu zostaje zahamowane. Proces wzrastania może być zaburzony także wówczas, gdy dziecko ma nieregularny tryb życia, np. raz chodzi spać o godzinie dwudziestej, a innym razem o północy – mówi prof. Barbara Hulanicka.

Wniosek jest prosty: choć nie możesz zagwarantować dziecku wzrostu modelki czy żołnierza kompanii honorowej, masz szansę sprawić, by wykorzystało to, co ma zapisane w genach. Dbaj o jego zdrowie, karm go zgodnie z zasadami zdrowego żywienia, chroń je przed nadmiernym stresem (np. nie narażaj go na słuchanie kłótni dorosłych, niepewność, koszmary po brutalnych kreskówkach), pilnuj, by prowadziło w miarę uporządkowany tryb życia. Dbaj, by miało dużo ruchu. Bieganie, skakanie, wspinanie się na drabinki itd. wpływa na wzrost masy tkanki kostnej.

Redakcja poleca

REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA