Zabawy sensoryczne – klucz do rozwoju mózgu dziecka

Maluchy lubią odkrywać świat poprzez doznania sensoryczne, takie jak drobne ruchy dłoni pod kontrolą oka. Innym przykładem są niektóre elementy sportu: kopanie, rzucanie, kręcenie, bieganie itp. Te zabawy wyglądają na nieskoordynowane i mogą powodować bałagan w domu, ale w rzeczywistości stymulując zmysły małych dzieci, są bardzo ważne dla ich zdrowego rozwoju.

Dzięki zabawom sensorycznym zdolności poznawcze dzieci mogą być stopniowo poprawiane, co pozwala im rozumieć świat. Dlatego nie żałujcie czasu na wspólną gry w piłkę czy spacery po krawężnikach. Nie wspominając o malowaniu paluszkami czy pomaganiu w kuchni przy przygotowywaniu posiłków!

Co to jest zabawa sensoryczna?

Zabawy sensoryczne to te, które mobilizują zmysły dzieci, w tym dotyk, węch, wzrok, słuch i smak. Zmysły obejmują również pojęcia ruchu, równowagi i przestrzeni. Zmysły noworodków nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Z biegiem czasu noworodki stają się niemowlętami, a małe dzieci przedszkolakami. Ich zmysły stopniowo dojrzewają w miarę odkrywania świata. Każde nowe doświadczenie zmysłowe buduje nowe połączenia mózgowe i będzie wspierać rozwój i doskonałość mózgu.

Rodzaje zabaw sensorycznych

Charakter zabaw sensorycznych odpowiada pięciu zmysłom człowieka, dodatkowo istnieją dwa dodatkowe zmysły, odpowiadające równowadze i propriocepcji (czyli odczuwaniu połączenia określonej części ciała z innymi częściami).

Zabawa rozwijająca dotyk

Gdy dziecko szuka przedmiotu rękami, jest to już zabawa dotykowa. Poprzez zabawy dotykowe dzieci mogą doświadczać nacisku, ciepła i zimna, wibracji i wielu innych uczuć. Dziecko może się bawić samo, ale też dorosły może dostarczać dziecku wrażeń dotykowych.

WSCW zmysły

Zabawa rozwijająca układ przedsionkowy

Tarzanie się, wieszanie, huśtanie się, skakanie itp. to aktywności niosące korzyści dla rozwoju poczucia równowagi u dzieci. Powodem jest to, że zmysł równowagi i ruchu jest kontrolowany przez układ przedsionkowy w uchu wewnętrznym. Dziecko porusza głową i ustawia ją pod różnymi kątami, co może aktywować różne zakończenia nerwowe w uszach, wzmacniając tym samym układ przedsionkowy.

Zabawa proprioceptywna (ze świadomością ciała)

Zastanów się, czy podczas używania rąk i nóg zawsze na nie patrzysz? Oczywiście, że nie. Patrzenie na nogi podczas chodzenia spowodowałoby zapewne zderzenie z jakąś przeszkodą. Powodem, dla którego nie musisz patrzeć, jest propriocepcja. Popychanie, przeciskanie się, przeskakiwanie, przechodzenie pod czymś itp. To zabawy pomocne w rozwijaniu poczucie fizycznej przestrzeni. Podczas zabawy dzieci mogą poczuć, gdzie jest ich ciało i odnaleźć związek pomiędzy kończynami i ciałem.

Zabawa słuchowa

Zabawy dźwiękiem pomagają dzieciom rozróżniać je i jest to korzystne dla rozwoju ich słuchu. Dając dziecku drewnianą łyżkę i rondel, obserwujemy, jak bada dźwięki wydawane w zabawie. Zachęcam do tego, nawet jeśli takie zabawy mogą nie być przyjazne dla rodzicielskich nerwów.

Zabawa wizualna

Zabawy wizualne mogą pomóc małym dzieciom rozwinąć wzrok. Warto o tym pamiętać, za każdym razem, gdy wkładamy łyżeczkę do ust dziecka, a ono wpatruje się w ten „łyżeczkowy samolot” wlatujący do jego ust. Dobrze jest pozwalać dziecku na obserwowanie świata, dobrze jest mu pokazywać wszystkie jego barwy i odcienie.

Zabawy sensoryczne WSCW

Zabawa zapachowa i smakowa

Rodzicom może być trudno określić, kiedy małe dzieci mobilizują do pracy zmysł węchu i smaku. Ale małe dzieci zbliżające nosy, aby wąchać kwiaty lub wkładające do ust nowe zabawki, to bardzo typowe przykłady pobudzania zapachu i smaku. Eksperymenty z jedzeniem także mogą być zabawą angażującą te zmysły.

W psychologii rozwojowej Jean Piaget jest uznawany za pierwszego, który przedstawił teorię zabaw sensorycznych. Wyjaśnił to w „teorii zabawy”. Uznał, że zabawa obejmuje również proces systematycznego uczenia się, który można podzielić na etapy. Piaget zwrócił uwagę, że dzieci potrzebują stymulacji i doświadczenia, aby kierować swoim rozwojem poznawczym. Zasugerował, że dzięki zabawie sensorycznej, mają możliwość przyswajania i kumulowania nowej wiedzy, którą wykorzystają w przyszłości. Krótko mówiąc, zabawy sensoryczne są kluczem do rozwoju mózgu dziecka.

Dlaczego zabawy sensoryczne są dobre dla twojego dziecka?

Dorośli zwykli mówić, że to tylko „dziecięca zabawa”. Wy też? Ale zabawa obejmuje również wiele rzeczy, z których nie zdawaliśmy sobie sprawy! Różne doświadczenia mogą stymulować zmysły małych dzieci, wzmacniać rozwój mózgu i tworzyć połączenia między układami nerwowymi, które kontrolują uczenie się. Dzięki temu następuje poprawa zdolności dzieci do wykonywania zadań edukacyjnych. Zabawa pomaga dzieciom wzbogacić swoją wiedzę, zrozumieć świat, ćwiczyć umiejętności językowe, poprawiać kompetencje społeczne i tak dalej.

Podstawowe zalety zabaw sensorycznych

1. Pomoc w rozwoju zdolności poznawczych
Niemowlęta i małe dzieci są często ciekawe otaczającego ich świata i odkrywają go zmysłami. Dzięki zabawom sensorycznym ich mózgi uczą się klasyfikować różne rzeczy, rozróżniać różne doświadczenia sensoryczne, takie jak ciepło, zimno, gładkość, szorstkość itp.; potrafią zrozumieć wiele różnych pojęć, takich jak mowa (poprzez wzajemną wymianę doświadczeń) i matematyka (uzupełniając puste pola, sortując i segregując).
Mogą również stwierdzić, że różne substancje/przedmioty/rzeczy, będą oddziaływać i reagować na inne z określonym skutkiem. To pierwszy krok do uzmysłowienia sobie przyczynowości, a więc naukowej zdolności logicznego rozumowania,
2. Pomoc w rozwijaniu zdolności motorycznych, w tym motoryki małej i dużej
Poprzez gry sensoryczne dzieci mogą ćwiczyć swoją wytrzymałość fizyczną, rozwijać poczucie kierunku oraz poprawiać siłę i zwinność mięśni. Małe dzieci rozwijają zdolności motoryczne, ucząc się szczypania, kształtowania, formowania i porządkowania małych przedmiotów. Na przykład zabawa plasteliną może poprawić kontrolę nad siłą dłoni i precyzją. Umiejętności te mogą przydać się w przyszłych codziennych czynnościach, takich jak zapinanie guzików, zdejmowanie i wkładanie ubrania, wiązanie sznurówek, pisanie i tak dalej. Poprzez kucanie, skakanie, turlanie się, pchanie, wspinanie się, rzucanie i inne czynności dzieci mogą rozwijać tzw. dużą motorykę.
3. Wspomaganie rozwoju umiejętności językowych
Podczas rozmowy dzieci uczą się nowego słownictwa, w tym rzeczowników i przymiotników. Pozwalaj i zachęcaj do prób opisania przedmiotów lub pewnych substancji w ten sposób rozwijają się umiejętności językowe, a co za tym idzie – komunikatywność.
4. Rozwój i doskonalenie pamięci
Warto wziąć sobie samemu do serca potrzebę ciągłej stymulacji sensorycznej. Dorośli mogą poprawić zdolności poznawcze i pogłębić pamięć, mobilizując wiele zmysłów do wykonania konkretnego zadania. W przypadku dzieci szczególnie ważne są z tego względu zabawy typu memory.
5. Promowanie kreatywności: odkryj siebie
Kiedy przed dzieckiem pojawia się nowy przedmiot lub np. jedzenie, maluch może cię zaskoczyć, wymyślając wiele różnych sposobów eksploracji i dowiedzenia się więcej o tej nowej rzeczy. Pozwalajmy dziecku samodzielnie decydować, jak wejść w interakcję z otaczającym światem, dzięki temu staną się bardziej pewne siebie i niezależne.
6. Poprawa umiejętności społecznych
Kiedy dzieci bawią się razem w zabawy sensoryczne, często obserwują, jak rówieśnicy bawią się daną zabawką. W ten sposób mogą nie tylko nauczyć się nowych sposobów zabawy, ale także nauczyć się dzielić, planować i porozumiewać z innymi.
7. Uspokojenie emocji dziecka
Zabawy sensoryczne mogą pomóc dzieciom zniwelować uczucie nudy, niepokoju i innego wewnętrznego dyskomfortu lub frustracji psychicznej.

Jakie cechy rozwijają zabawy sensoryczne?

1. Cechy psychologiczne, takie jak ciekawość, poczucie współpracy, wiara w siebie, kreatywność, poczucie odpowiedzialności, entuzjazm, wytrwałość, wyobraźnia i poczucie refleksji.
2. Seria umiejętności, takich jak rozwiązywanie problemów, zadawanie pytań, eksperymentowanie, hipoteza, badania, dociekania itp.
3. Umiejętność zastosowania tego, czego się nauczyłeś w jednej sytuacji, w drugiej.

Niemowlę, gdy przychodzi na świat, nie potrafi wyrazić siebie. Może jedynie rozpoznawać i badać wszystko wokół za pomocą pięciu zmysłów. Jeśli umożliwimy mu pełnię doświadczenia, będzie mogło nauczyć się więcej i optymalnie rozwijać... Zróbmy to!

Artykuł powstał z udziałem marki KINDER Niespodzianka