Zapalenie pęcherza moczowego u dzieci jest częstą infekcją. Warto wiedzieć, że może ono przebiegać inaczej niż u osób dorosłych. Objawy bywają dość niespecyficzne i mogą szybko przerodzić się w poważniejszy problem. – Żeby do tego nie dopuścić, trzeba zacząć leczenie jak najszybciej. Czekanie, aż samo przejdzie, jest w tym przypadku wyjątkowo ryzykowne – stwierdza dr Lilianna Baran, pediatra-neonatolog z I Kliniki Ginekologii i Położnictwa we Wrocławiu, która wyjaśnia, jak dochodzi do zakażenia zapalenia pęcherza u dzieci i jak je leczyć.
Spis treści:
- Zapalenie pęcherza u dziecka: co to jest?
- Przyczyny zapalenia pęcherza u dzieci
- Objawy zakażenia dróg moczowych u dziecka
- Zapalenie pęcherza u dziecka – ile trwa?
- Badania wykrywające infekcję moczową u dzieci
- Leczenie zapalenia pęcherza u dzieci
- Domowe sposoby na zapalenie pęcherza
- Jak zapobiegać zapaleniom układu moczowego u dzieci?
Zapalenie pęcherza u dziecka: co to jest?
Zapalenie pęcherza u dzieci to potoczna nazwa zakażeń układu moczowego (ZUM) wywołanych obecnością bakterii (rzadziej wirusów lub grzybów) w drogach moczowych. Stan zapalny najpierw obejmuje dolne drogi moczowe, czyli cewkę moczową i pęcherz (zapalenie dolnych dróg moczowych), a potem rozszerza się na moczowody i nerki (odmiedniczkowe zapalenie nerek – zapalenie górnych dróg moczowych).
Przyczyny zapalenia pęcherza u dzieci
Za zakażenie układu moczowego u dzieci najczęściej odpowiadają drobnoustroje (zazwyczaj są to bakterie, a zwłaszcza odpowiedzialna za 90 proc. zakażeń pałeczka okrężnicy, czyli Escherichia coli), które mogą wniknąć do układu moczowego na dwa sposoby:
- z krwi (rzadko),
- przez cewkę moczową (najczęściej).
Na zapalenie pęcherza moczowego częściej chorują dziewczynki. Ich cewka moczowa jest krótsza i znajduje się bliżej odbytu niż u chłopców. U dziewczynek przyczyną zapalenia układu moczowego może być także sklejenie warg sromowych.
Do innych przyczyn zapalenia pęcherza u dzieci zalicza się:
- wstrzymywanie moczu przez dziecko,
- nieopróżnianie pęcherza do końca,
- brak właściwej higieny (żeby nie przenieść bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej, trzeba przesuwać wacik lub papier toaletowy od cewki moczowej w stronę pupy, a nie odwrotnie),
- wychłodzenie, np. z powodu zbyt długiej kąpieli w morzu czy chodzenia w mokrym kostiumie.
Zapalenie pęcherza u dzieci może nawracać, wówczas prawdopodobne jest, że przyczyną zakażenia dróg moczowych u dzieci jest wrodzona wada anatomiczna dróg moczowych przejawiająca się:
- odpływem pęcherzowo-moczowodowym – mocz cofa się z pęcherza moczowego do moczowodów,
- zaparciami – które mogą prowadzić do niepełnego opróżniania pęcherza i w ten sposób sprzyjają zakażeniom.
Objawy zapalenia układu moczowego u dzieci
Jak rozpoznać zapalenie pęcherza u dzieci? Przede wszystkim należy zbadać mocz, wykonując badanie ogólne moczu i posiew. Do wykonania takich badań powinny cię skłonić niepokojące objawy ze strony układu moczowego. Do najczęstszych objawów zapalenia układu moczowego u dzieci zalicza się:
- częstsze oddawanie moczu,
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
- parcie na pęcherz przy jednoczesnym braku możliwości oddania moczu,
- bóle brzucha, ból w dole pleców oraz gorączkę,
- ciemniejszy kolor moczu,
- wyjątkowo nieprzyjemny i ostry zapach uryny,
- mocz zabarwiony krwią na czerwono lub brązowo (inne kolory moczu to efekt spożywanych pokarmów).
Zapalenie pęcherza u dziecka – ile trwa?
Zapalenie pęcherza może potrwać od kilku dni do kilku tygodni. Czas trwania choroby zależy od ogólnego stanu zdrowia dziecka, stopnia nasilenia objawów i możliwości zastosowania odpowiedniego leczenia. W niektórych przypadkach choroba może przyjąć charakter przewlekły.
Badania wykrywające infekcję moczową u dzieci
Do najważniejszych badań, które pozwolą lekarzowi rozpoznać zapalenie pęcherza u dzieci, zalicza się badania moczu. Wyróżnia się badanie ogólne, które mierzy ciężar właściwy moczu, obecność białka, leukocytów oraz erytrocytów, a także posiew moczu, czyli badanie bakteriologiczne.
Lekarz może zlecić także inne badania, tj.:
- morfologię krwi,
- OB,
- CRP,
- USG jamy brzusznej.
Leczenie zapalenia pęcherza u dzieci
Zapalenie układu moczowego u dzieci na ogół leczy się antybiotykiem i chemioterapeutykami (nitrofuratonina, biseptol). Kurację trzeba przeprowadzić do końca, nawet jeśli objawy ustąpiły.
Domowe sposoby na zapalenie pęcherza
Oprócz leczenia zaleconego przez lekarza pomóc mogą także stare, domowe sposoby na zapalenie pęcherza, np. podawanie soku z żurawiny czy nasiadówki. Ważne, aby w czasie trwania infekcji nie stosować nawilżanych chusteczek ani zapachowych płynów do kąpieli. Do podmywania dziecka można użyć lekko różowego roztworu nadmanganianu potasu, ponieważ działa odkażająco.
Jak zapobiegać zapaleniom układu moczowego u dzieci?
- Prawidłowo myj dziecko – przesuwaj wacik od przodu ku tyłowi, a nie odwrotnie. Dzięki temu nie przeniesiesz do cewki moczowej bakterii z okolic odbytu.
- Dbaj, aby dziecko dużo piło – gdy nie jest dobrze nawodnione, mocz się zagęszcza i łatwiej rozwijają się w nim drobnoustroje.
- Lecz zaparcia – jeśli dziecko ma trudności z wypróżnianiem lub nie opróżnia do końca pęcherza moczowego, to wiedz, że to także sprzyja zakażeniom układu moczowego.
- Pilnuj, by maluch nie wstrzymywał moczu – namawiaj go do skorzystania z nocnika lub toalety zawsze, gdy widzisz, że zaczyna przebierać nóżkami, zaciskać kolana itd.
- Często zmieniaj pieluchy – nie mogą być wilgotne czy spuchnięte od moczu. Przebieraj w suche majteczki po kąpieli w morzu czy jeziorze.
konsultacja: dr Lilianna Baran, pediatra-neonatolog z I Kliniki Ginekologii i Położnictwa we Wrocławiu
Zobacz także: