Zapalenie płuc u dziecka - jak rozpoznać i jak leczyć

Zapalenie płuc u dziecka zawsze wymaga natychmiastowej reakcji. Jeżeli rodzic zaobserwuje u dziecka objawy, które wskazują, że może chorować ono na zapalenie płuc, powinien koniecznie skonsultować się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego leczenia. Jakie są objawy zapalenia płuc u dzieci, przebieg leczenia i możliwe powikłania pochorobowe? Przeczytaj!

Spis treści:

• Zapalenie płuc - charakterystyka
• Objawy zapalenia płuc u dzieci
• Wirusowe zapalenie płuc u dzieci
• Bakteryjne zapalenie płuc u dzieci
• Atypowe zapalenie płuc u dzieci
• Śródmiąższowe zapalenie płuc u dziecka
• Płatowe zapalenie płuc u dzieci
• Bezobjawowe zapalenie płuc
• Obturacyjne zapalenie płuc u dzieci
• Zapalenia płuc u noworodka i niemowlaka
• Leczenie zapalenia płuc u dzieci
• Powikłania po zapaleniu płuc

Zapalenie płuc - charakterystyka

Zapalenie płuc to zakażenie dolnych dróg oddechowych wirusami lub bakteriami. Polega na infekcji jednego lub obu płuc. W większości przypadków choroba może być leczona w domu. Jednak dzieci, a zwłaszcza te małe są o wiele bardziej narażone na jej ciężki przebieg ze względu na słaby jeszcze układ odpornościowy i często wymagają hospitalizacji.

Objawy zapalenia płuc u dzieci

W zależności od rodzaju zapalenia płuc choroba może mieć nieco różne objawy. Zazwyczaj jednak są pewne symptomy choroby, które niemal zawsze należy łączyć z zapaleniem płuc. Należą do nich:

• suchy kaszel,
• duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• osłabienie i pogorszenie samopoczucia.

Wirusowe zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne i leczenie:

• może pojawić się jako powikłanie po źle leczonej grypie, wówczas do typowych dolegliwości grypy dochodzą takie objawy, jak suchy kaszel, duszność i ból w klatce piersiowej,
• najczęściej występuje u dzieci w wieku od 4 miesiąca do 4 roku życia,
• w przypadku malucha poniżej pierwszego roku życia prawdopodobnie konieczna będzie jego hospitalizacja - tak małym dzieciom lepiej podawać leki dożylnie, które mają szybsze i skuteczniejsze działanie; poza tym, gdyby stan zdrowia dziecka nagle się pogorszył, personel medyczny będzie mógł szybko zareagować,
• starsze dziecko można leczyć w domu, jednak konieczna jest wizyta u pediatry, który zbada malca, czasami dodatkowo zleca się wykonanie zdjęcia rentgenowskiego dla uzyskania lepszego obrazu.

Bakteryjne zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne:

• objawy to gorączka powyżej 38,5 stopnia Celsjusza, dreszcze, duszności, silne poty, suchy kaszel lub z wydzieliną, ból w klatce piersiowej,
• bakterie mogą przedostać się do organizmu na skutek wcześniejszego osłabienia go przez wirusy lub samoistnie,
• szczególnie groźne są bakterie pneumokoków, gronkowca lub pałeczki grypy.

Atypowe zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne:

• rozwija się bardzo powoli, nawet przez kilka tygodni (w przeciwieństwie do typowego zapalenia płuc, które postępuje szybko),
• w pierwszych 2-3 tygodniach choroba ma łagodny przebieg, może wydawać się, że to zwykłe przeziębienie,
• po okresie łagodnego przebiegu pojawiają się typowe objawy zapalenia płuc - suchy kaszel, podwyższona temperatura ciała, ból głowy i mięśni, nudności, wymioty, biegunka.

Śródmiąższowe zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne i leczenie:

• jest to ciężki rodzaj zapalenia płuc u dziecka, polegający na przewlekłej chorobie pęcherzyków płucnych, z czasem prowadzącej do włóknienia płuc,
• objawia się w postaci suchego uciążliwego kaszlu i duszności (najpierw tylko po wysiłku, z czasem także podczas odpoczynku),
• chorują zwykle wcześniaki, noworodki i małe dzieci o szczególnie obniżonej odporności,
• przyczyną choroby są wirusy i pasożyty, rzadziej bakterie,
• leczenie wymaga dokładnego zbadania - wykonania RTG klatki piersiowej, badania czynnościowego płuc lub zbadania mikroskopowe fragmentu płuca,
• leczenie polega na podawaniu glikosteroidów,
• chory kierowany jest do ośrodka domowego leczenia tlenem,
• szczególnie groźne jest ostre śródmiąższowe zapalenie płuc - skuteczność leczenia jest bardzo mała, a śmiertelność na skutek tej choroby wynosi aż 50-100 procent.

Płatowe zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne i leczenie:

• ciężka postać zapalenia płuc powstała wskutek zakażenia paciorkowcem,
• najbardziej narażone są na nią niemowlęta ze względu na obniżoną odporność,
• objawia się szczególnie silnym bólem w klatce piersiowej, kaszlem, dusznością,
• wymaga bezwzględnego leczenia w szpitalu.

Bezobjawowe zapalenie płuc

Cechy charakterystyczne:

• objawy choroby nie są wyraźne i liczne, jak przy typowym zapaleniu płuc,
• symptomem choroby jest np. gorsze samopoczucie lub niewielki kaszel,
• przy podejrzeniu choroby lekarz zleca badanie RTG płuc.

Ważne jest, aby rodzic nie lekceważył nawet tak pozornie błahych objawów, ale konsultował stan zdrowia dziecka z lekarzem, bo może się okazać, że pozornie niewinny kaszel to objaw zapalenia płuc.

Obturacyjne zapalenie płuc u dzieci

Cechy charakterystyczne:

• jest to ciężka postać zapalenia płuc, chociaż dzieci raczej nie chorują na tę chorobę,
• przyczyną powstania choroby jest długotrwałe palenie tytoniu,
• należy chronić dzieci przed kontaktem z dymem papierosowym, aby w przyszłości nie były narażone na zachorowanie na obturacyjne zapalenie płuc.

Zapalenia płuc u noworodka i niemowlaka

Zapalenie płuc u noworodka i niemowlęcia ze względu na fakt, że mają najniższą odporność, są szczególnie narażone na zachorowanie, a przebieg choroby może być bardzo poważny:

• choroba może pojawić się nagle, bez żadnych objawów typu gorączka czy kaszel,
• jedynym symptomem rozwijającego się zapalenia płuc może być pogorszone samopoczucie lub coraz większa duszność,
• noworodki i niemowlęta częściej niż starsze dzieci chorują na grzybicze zapalenie płuc wywołane grzybem Pneumocystis jirovecim, jej objawy to kaszel, gorączka, duszność, przyspieszony oddech, podwyższone ciśnienie i pogorszony apetyt.

Leczenie zapalenia płuc u dzieci

Leczenie uzależnione jest od rodzaju stanu zapalnego układu oddechowego:

• bakteryjne zapalenie płuc leczy się antybiotykiem, dodatkowo lekami łagodzącymi objawy choroby,
• wirusowe zapalenie płuc można leczyć wyłącznie objawowo, lekami przeciwgorączkowymi i przeciwbólowymi przepisanymi przez lekarza, w tym łagodzącymi uporczywy kaszel,
• zapalenie płuc w jego normalnym przebiegu można leczyć w domu (z wyjątkiem noworodków i niemowląt),
• ciężki przebieg choroby wymaga hospitalizacji,
• w leczeniu domowym trzeba pamiętać o wietrzeniu pokoju, w którym przebywa dziecko, tak aby zapobiec namnażaniu kolejnych wirusów i bakterii,
• dziecko powinno dużo odpoczywać w pozycji półleżącej lub siedzącej,
• głowa dziecka leżącego w łóżku powinna być niesiona wyżej tak, aby ułatwić mu oddychanie i odkasływanie zalegającej w płucach wydzieliny.

Popularne przy zapaleniu płuc jest leczenie bańkami - jeżeli lekarz zdecyduje, że przebieg choroby u dziecka nadaje się do leczenia bańkami, można je wówczas postawić.

Powikłania po zapaleniu płuc

Prawidłowe leczenie zapalenia płuc jest niezwykle istotne, ponieważ powikłania, jakie mogą się pojawić po chorobie, są naprawdę groźne. Należą do nich:

• nawrót choroby,
• chlamydiowe zapalenie płuc,
• wysiękowe zapalenie opłucnej,
• zarostowe zapalenie oskrzelików,
• ropień płuca,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
• zapalenie serca,
• zapalenie stawów,
• choroby skórne,
• śmierć (u osób ze znacznie obniżona odpornością).

Zobacz też:

• Zapalenie płuc u niemowlęcia? Niestety tak
• Zapalenie oskrzeli u dziecka – jak leczyć, radzi prof. pediatrii
• Kaszel alergiczny: jak go rozpoznać i leczyć