Gdy dziecko boli ucho

Zapalenie ucha zewnętrznęgo u dziecka

• Przyczyny: Wystarczy lekkie zadrapanie w kanale słuchowym, aby spowodować kłopoty. Taka ranka może powstać podczas oczyszczania ucha patyczkami higienicznymi albo kiedy maluch włoży sobie coś do uszka. Lekarze nazywają czasem zapalenie ucha zewnętrznego „uchem pływaka”, ponieważ może je wywołać niezbyt czysta woda z basenu czy jeziora.
• Objawy: Najpierw pojawia się świąd w przewodzie słuchowym. Maluch może próbować się drapać i w efekcie pogorszyć sprawę: np. paznokciem zranić uszko i przenieść infekcję. Z uszka może wypływać żółtozielona wydzielina, pojawia się także ból i niewielka gorączka.
• Leczenie: Cierpiącemu maluszkowi pomoże ciepły okład na uszko. Rozgrzej ręcznik na grzejniku, zwiń w rulonik i ostrożnie przyłóż do chorego ucha. Ciepło nieco ukoi ból i przyspieszy leczenie.

Uwagi: Idź do specjalisty zawsze, kiedy podejrzewasz, że dziecko boli ucho. Pamiętaj, że aby umówić się do laryngologa, potrzebne jest skierowanie od pediatry. Pomoc lekarza przyda się także, kiedy malec włoży coś do uszka. Nie staraj się wyjmować np. koralika patyczkiem albo pęsetką, bo możesz wepchnąć go jeszcze głębiej i spowodować stan zapalny.

Zapalenie ucha środkowego u dziecka

• Przyczyny: U małych dzieci trąbka słuchowa, która łączy nos z uchem, jest krótka i szeroka. Kiedy dziecko ma katar, wirusy albo bakterie z jego noska mogą łatwo przedostać się do uszka, namnażać się tam i wywołać stan zapalny.
• Objawy: Często maluch ma wysoką gorączkę (nawet do 40ºC), płacze z bólu, nie chce ssać (bo wtedy w uchu podnosi się ciśnienie, a to wzmaga ból), trzyma się za ucho albo przyciska je do materacyka. Uwaga! Czasem jednak zapaleniu ucha środkowego nie towarzyszy podwyższona temperatura.
• Leczenie: Zwykle wystarczy podawać malcowi leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Jeżeli jednak lekarz stwierdzi bakteryjne zapalenie ucha, potrzebna będzie kuracja antybiotykowa. Laryngolog może też zalecić podawanie dziecku preparatu do noska (np. Nasivin), który udrożni nos i uszy. Być może przepisze też kropelki do ucha.

Uwagi: Jeżeli lekarz zaleci krople, ułóż dziecko na płaskiej powierzchni na boku, odciągnij koniuszek ucha i ostrożnie wpuść do środka kropelki. Malec powinien leżeć na boczku jeszcze przez kilka chwil, aby kropelki mogły spłynąć w głąb. Zabieg powtarzaj dwa, trzy razy dziennie.

Zobacz też: Jak poznać, że dziecko ma zapalenie ucha? 6 ważnych objawów

Uszko zaklejone od środka

• Przyczyny: Kiedy w uszku zalega kleista, gęsta wydzielina, dochodzi do wysiękowego zapalenia ucha. Ta choroba, kiedy staje się przewlekła, określana też jest jako „ucho z klejem” ze względu na konsystencję wydzieliny. Dolegliwość występuje zwykle po ostrym zapaleniu ucha środkowego, może też być spowodowana przerostem migdałka gardłowego. Narażeni na nią są także mali alergicy.
• Objawy: Wysiękowemu zapaleniu ucha nie zawsze towarzyszy ból i gorączka, dlatego można jej czasem nie zauważyć. To, co powinno zaniepokoić, to pogorszenie się słuchu dziecka: maluch zaczyna prosić o powtórzenie słów albo nie reaguje na to, co mówisz. Pojawiają się częste ostre zapalenia uszu. Jeśli choroba trwa zbyt długo, stan zapalny może się rozszerzyć. Dziecku grozi nieodwracalne pogorszenie się słuchu.
• Leczenie: Laryngolog najpierw sprawdzi poziom słuchu malca i przyjrzy się za pomocą wideootoskopu wnętrzu uszka. Jeśli stwierdzi wysiękowe zapalenie ucha, najpewniej przepisze leki przeciwzapalne i mukolityczne (czyli rozrzedzające wydzielinę w uchu). Czasem potrzebne jest też podanie antybiotyków.

Uwagi: Jeśli dolegliwość będzie nawracała albo po trzech miesiącach leczenia nie ustąpi, lekarz może zadecydować o niewielkim nacięciu błony bębenkowej i założenie malutkiego drenu odprowadzającego wydzielinę z jamy bębenkowej w uchu. Zabieg wykonywany jest zwykle w znieczuleniu ogólnym. Drenu z ucha nie trzeba usuwać operacyjnie, po pewnym czasie wypada sam.

Aby problemy z uchem u dziecka nie wracały

Zobacz, jak nie dopuścić, by infekcja się powtórzyła.

1. Myj tylko z zewnątrz. Wkładanie czegokolwiek do uszu dziecka jest szkodliwe. Do higieny uszu malca nie należy używać patyczków higienicznych! Jeśli niepokoi cię to, że woskowiny w uszku jest za dużo, porozmawiaj o tym z lekarzem. Może zaproponuje ci użycie preparatów, które ją rozpuszczają i ułatwiają wypłynięcie.
2. Uważaj na alergika. Taki maluch ze swoim wiecznie zatkanym nosem i wyschniętą śluzówką jest cały czas narażony na zapalenie ucha. 
3. Nie pal! Bo dym z papierosów wysusza śluzówkę w nosku malca, a wtedy staje się ona łatwiejsza do sforsowania dla zarazków. Efekt? Katar i zapalenie ucha.

Zobacz też: Wszystko o uszkach

Konsultacja: dr n. med. Małgorzata Mueller-Malesińska, otolaryngolog, audiolog, zastępca kierownika Kliniki Audiologii i Foniatrii Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie.