Mówimy, że małe dziecko ma zaparcie, jeśli obserwujemy u niego co najmniej dwa z poniższych objawów i utrzymują się one nie krócej niż przez dwa miesiące:
- Robi kupę rzadziej niż dwa razy w tygodniu – np. tylko raz albo rzadziej
- Popuszcza co najmniej raz w tygodniu – rodzice myślą, że dziecko ma biegunkę, tymczasem popuszczanie stolca wynika z przepełnienia jelit.
- Unika robienia kupy – może się chować, krzyżować nóżki itd. Im dłużej udaje mu się „wytrzymać”, tym jest gorzej.
- Robienie kupy jest dla niego bolesne – dziecko płacze, bo kupy są twarde, zbite i suche.
- Podbrzusze dziecka jest powiększone
- Kupa ma dużą średnicę – jest jej tyle, że może zatkać toaletę.
Przyczyny zaparć u małych dzieci
Najczęściej (w dziewięciu na dziesięć przypadków) zaparcia nie wiążą się z żadną chorobą ani nieprawidłowością w budowie jelit. – Zwykle są wynikiem błędów dietetycznych: nadmiaru słodyczy i braku surowych owoców i warzyw, czyli diety pozbawionej wystarczającej ilości błonnika – mówi dr Andrzej Stawarski, specjalista chorób dziecięcych z Kliniki Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przyczyną zaparć może być także stres – (np. spowodowany narodzinami rodzeństwa, kłótniami rodziców, przeprowadzką itd.), niechęć do nocnika (dlatego trening czystości powinien odbywać się spokojnie, bez popędzania, zawstydzania, wyrzutów i brak ruchu (jelita nie mogą wtedy odpowiednio pracować).
Czasem (bardzo rzadko) za zaparciami stoi problem zdrowotny. Ale spokojni –: zanim przebadamy dziecko od stóp do głów, zróbmy dietetyczny rachunek sumienia. – Gdy pytam rodziców, czy dziecko je codziennie słodycze, najczęściej słyszę: „Staramy się ograniczać”. To na ogół oznacza, że maluch zjada ich za dużo. To nie muszą być cukierki. Maślane bułeczki, biszkopciki i wafelki też są słodkie i też nie mają błonnika – mówi dr Stawarski.
Jak zapobiegać zaparciom?
Jeśli chcesz, żeby dziecko nie miało zaparć, wypróbuj proste sposoby:
- codziennie podawaj surowe owoce i warzywa (sprawdź: jak zachęcić dziecko do jedzenia warzyw).
- możesz dodawać do potraw otręby i siemię lniane.
- pilnuj, by dziecko dużo piło – przede wszystkim wodę i niewielką ilość soków bez dodatku cukru
- zachęcaj do ruchu – dziecko powinno chodzić, biegać, skakać. Nie może tkwić przed telewizorem.
- pomóż ustalić stały rytm wypróżnień – około 15 minut (do pół godziny) po posiłku ruchy jelit ułatwiają zrobienie kupy. Warto to wykorzystać.