Żelazo w ciąży. Jak wzbogacić o nie dietę przyszłej mamy?

20.01.2014 11:05

Żelazo w ciąży powinno być pod kontrolą przyszłych mam. Badania morfologiczne w czasie ciąży najlepiej pokazują, jak funkcjonuje twój organizm. Dzięki nim wiadomo na przykład, czy nie cierpisz na anemię. Taką informację lekarz może wysnuć na podstawie poziomu żelaza, ilości krwinek czerwonych, hemoglobiny oraz hematokrytu we krwi. Jeśli liczby te nie odpowiadają przyjętym normom – musisz bardzo uważnie przyjrzeć się swojej diecie i prawdopodobnie zacząć łykać zapisane przez twojego ginekologa suplementy żelaza.

Spis treści:
Żelazo w ciąży - dlaczego zmienia się jego poziom?
Żelazo w ciąży - nie tylko dla mamy
Niedobór żelaza w ciąży. Anemia czy tylko zmęczenie?
Żelazo w ciąży. Jakie są naturalne źródła żelaza?
Niedobór żelaza w ciąży. Nie lekceważ anemii
Niedobór żelaza w ciąży. Jak zapobiegać anemii w ciąży?

Żelazo w ciąży. Dlaczego zmienia się poziom żelaza?

Żelazo w ciąży jest niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu. W organizmie przyszłej mamy dzieją się różne rzeczy, m.in. obniża się poziom hemoglobiny, zmniejsza się również ilość żelaza. Ale nie można tego lekceważyć, mimo że do pewnego momentu anemię u przyszłych mam traktuje się jako stan fizjologiczny ciąży. Warto wiedzieć, że żelazo jest niezbędne do życia. To składnik hemoglobiny i wielu enzymów związanych z procesem oddychania. Ułatwia też krwinkom czerwonym transport tlenu do krwi, a tym samym do wszystkich naszych narządów. Podawanie żelaza w ciąży jest konieczne do rozwoju dziecka (m.in. pomaga w prawidłowym kształtowaniu się mózgu dziecka) oraz funkcjonowania łożyska i dotlenienia macicy.

Redakcja poleca: Przepis na chłodnik z kiełkami

Chłodnik to idealny pomysł na orzeźwiający obiad, zwłaszcza, że jest szybki, smaczny i prosty do przyrządzenia.

Żelazo w ciąży - nie tylko dla mamy

Organizm rozwijającego się dziecka początkowo czerpie żelazo z zapasów, które nagromadził organizm matki jeszcze przed ciążą. Potem jednak, gdy magazyn opustoszeje, dziecko zabiera niemal całe ilości tego pierwiastka dostarczane na bieżąco z twojej diety – potrzebne są mu do normalnego funkcjonowania (dotyczy to zwłaszcza 7. miesiąca ciąży, gdy dziecko zaczyna gwałtownie rosnąć i gromadzić żelazo w wątrobie). Wtedy zazwyczaj pojawia się anemia – czyli niedokrwistość, która jest problemem 30–40% przyszłych mam. Mówi się o niej, gdy w wyniku niedoborów żelaza u ciężarnej, poziom hemoglobiny spadnie poniżej 11 g/dl.

Niedobór żelaza w ciąży. Anemia czy tylko zmęczenie?

Niedobór żelaza w ciąży może powodować niedokrwistość. Jeśli masz anemię, zazwyczaj dowiadujesz się o niej dopiero z wyników badania krwi. Wtedy przypominasz sobie, że ostatnio:

byłaś ciągle zmęczona i słaba,
miałaś trudności z koncentracją,
miałaś bóle głowy,
twoja twarz była biała jak ściana.

Takie objawy, kładzione często na karb ciąży, są właśnie objawami anemii, podobnie jak łamliwość włosów czy sucha skóra. W takiej sytuacji konieczne staje się uzupełnianie żelaza przez ciężarną. Dlaczego? Przeciętna dieta dostarcza 10–40 mg tego pierwiastka, ale organizm wchłania tylko ok. 10% (czyli 1–4 mg) tej porcji. A w trzecim trymestrze ciąży zapotrzebowanie na żelazo wzrasta do 6 mg dziennie.

Żelazo w ciąży. Jakie są naturalne źródła żelaza?

Warto zacząć od zmiany diety. Produkty bogate w żelazo to:

czerwone mięso,
drobiowa wątróbka,
ryby.
zielone warzywa (brokuły, szpinak),
rośliny strączkowe,
kapusta,
soja,
suszone owoce,
ciemne pieczywo,
kasze gruboziarniste.

Aby żelazo w ciąży (ale nie tylko) lepiej się przyswajało, potrzebna jest witamina C. Zadbaj, by jednocześnie na twoim talerzu znalazły się owoce lub soki cytrusowe, truskawki, pomidory. Zrezygnuj z czarnej herbaty, kawy, coli i napojów gazowanych, bo zmniejszają zdolność wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego. Czasem sama dieta nie wystarczy i lekarz musi zapisać żelazo. Pamiętaj, że jest ono we wszystkich preparatach witaminowych przeznaczonych dla kobiet w ciąży, choć w różnych dawkach. Ginekolog na pewno zaleci ci odpowiedni.

Niedobór żelaza w ciąży. Nie lekceważ anemii

Niedokrwistości nie wolno ignorować i trzeba ją leczyć – nie tylko ze względu na twoje zdrowie. Niedobory żelaza mogą wpłynąć negatywnie na rozwój dziecka. Niestety anemia w pierwszym trymestrze ciąży może spowodować wady wrodzone dziecka, zaburzyć rozwój i pracę łożyska, a przez to doprowadzić do przedwczesnego porodu. W późniejszym okresie ciąży wpływa na wagę urodzeniową noworodka. Ponieważ żelazo odpowiada za transport tlenu, jego niedobór może wywołać niedotlenienie macicy i przyspieszyć poród, jednocześnie hamując akcję porodową. Badania pokazują też, że dzieci mam cierpiących na anemię, często same chorują na niedokrwistość.

Niedobór żelaza w ciąży. Jak zapobiegać anemii w ciąży?

Aby uniknąć anemii, lekarze zalecają profilaktyczne przyjmowanie żelaza w drugiej połowie ciąży. Najczęściej jest to około 60–80 mg/dobę, dawka taka, według badań, zapobiega chorobie w 90%. Suplementacja jest też konieczna, gdy przyszła mama: