Słodkie, słone, gorzkie... 10 pytań o zmysł smaku u dziecka
Zmysł smaku służy twojemu dziecku nie tylko po to, by dostarczać mu przyjemności podczas picia mleka albo jedzenia czekoladek. Sprawdź, co warto o nim wiedzieć, by go nie zepsuć.
Zmysł smaku bywa niedoceniany. Niesłusznie. Bez niego wszystko - od ananasa po żurek - byłoby mdłe i nijakie. O wiele ważniejsze jest jednak to, że zmysł smaku pozwala błyskawicznie zanalizować skład pokarmu, a tym samym uniknąć wielu niebezpieczeństw. Dzięki niemu twoje dziecko nie naje się plasteliny (choć na pewno będzie chciało jej spróbować) i natychmiast wypluje zepsute jedzenie.
1. Kiedy dziecko zaczyna rozróżniać smaki?
Gdy badacze podawali przyszłym mamom substancję zmieniającą smak wód płodowych na słodszy, nienarodzone maluszki połykały ich więcej niż zwykle. Oznacza to, że dzieci potrafią rozróżniać smaki jeszcze przed przyjściem na świat. Prawdopodobnie już wtedy przyzwyczajają się do niektórych smaków, z czego wynika, że dieta ciężarnej mamy może mieć wpływ na przyszłe upodobania kulinarne dziecka!
Zobacz, jak dziecko stawia pierwsze kroki. Nasz ekspert tłumaczy, przez jakie etapy w nauce chodzenia dziecko powinno przejść.
2. Czy mój pokarm zmienia smak w zależności od tego co sama jem?
Tak, twoja dieta wpływa na smak mleka, podobnie jak wpływała na smak wód płodowych. Jak ustalili naukowcy z Kopenhagi (tę informację podajemy za serwisem PAP - Nauka w Polsce), smak banana jest w nim wyczuwalny przez godzinę po zjedzeniu, kminku - przez dwie, a mentolu nawet przez osiem godzin. Nie ma w tym nic złego: badacze, którzy przeprowadzili ten eksperyment uważają, że wyczuwalne przez maluszka różnice w smaku mleka matki przygotowują go do poznawania nowych smaków, gdy już będzie jadło coś poza mlekiem.
3. Ile smaków potrafi rozróżnić dziecko?
Kiedyś uważano, że ludzie (w tym dzieci) potrafią wyczuwać cztery podstawowe smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki. Potem doszedł piąty smak - umami (mają go produkty bogate w białka), a ostatnio australijscy naukowcy ogłosili, że wyczuwamy jeszcze jeden rodzaj: „tłusty." Niewiele? To prawda, jednak kombinacje podstawowych smaków pozwalają na ogromny zakres doznań smakowych.
4. Czy to prawda, że słodki smak wyczuwamy najlepiej koniuszkiem języka?
Nie. Przez wiele lat sądzono, że za odczuwanie różnych smaków odpowiadają kubki smakowe rozmieszczone na różnych częściach języka. Dziś już wiadomo, że to nieprawda, bo wszystkie rodzaje kubków smakowych rozmieszczone są na całej powierzchni języka i jego każdy fragment może odczuwać każdy ze smaków (choć rzeczywiście jego poszczególne fragmenty mogą się nieco różnić wrażliwością na różne bodźce)
5. Czy skoro już niemowlęta lubią słodki smak, warto im dosładzać kaszki, herbatki itd?
Nie. Do cukru łatwo się przyzwyczaić i dziecku trudno się potem bez niego obyć. Co gorsza przyzwyczajony do niego malec chce go coraz więcej. Dzieje się tak dlatego, że słodkości (także słodzone napoje) ogłupiają kubki smakowe, sprawiają, że stają się one mniej wrażliwe i potrzebują coraz mocniejszych bodźców. Powstaje błędne koło. Skutki są znane: zepsute zęby oraz otyłość, która może dotyczyć już niemowlęcia i wynikające z niej choroby (np. cukrzyca typu II)
6. Zupki i dania dla niemowląt są takie mdłe. Czy mogę dodawać do nich sól?
Nie. Po pierwsze dlatego, że dla maluszka, który dopiero poznaje smak marchewki, ziemniaków itd. nieprzyprawiona zupka wcale nie jest mdła. Po drugie, z solą jest podobnie jak z cukrem: łatwo do niej przywyknąć, a potem chce się więcej i więcej. Zapotrzebowanie na sól jest niewielkie. A że jest w najróżniejszych produktach - w chlebie, maśle, itd - na ogół dzieci i tak dostają więcej soli niż powinny.
7. Czy to możliwe, by dziecko było mniej wrażliwe na smaki niż większość jego rówieśników?
Tak. Mniej wrażliwe kubki smakowe mogą mieć np. dzieci cierpiące na przewlekłe zapalenie ucha środkowego. Nie do końca wiadomo, dlaczego tak się dzieje, możliwe, że powtarzające się infekcje uszkadzają nerwy przekazujące sygnały z kubków smakowych do mózgu. Upośledzenie smaku może mieć wiele innych przyczyn. Wśród nich są m.in. różne choroby (np. cukrzyca czy niewydolność nerek)
8. Czy gdy dziecko ma zatkany nos, zmienia się jego odczuwanie smaku?
Tak. Gdy dziecko ma zatkany nos, np. z powodu kataru, na ogół ma mniejszy apetyt. To dlatego, że zmysł smaku związany jest ze zmysłem węchu. Jedząc np. jabłko i zatykając przy tym nos nie wyczujemy jego smaku.
9. Co zrobić, by nie „zepsuć” smaku dziecka?
Jak już wspomnieliśmy, przede wszystkim trzeba uważać na cukier i sól, przez które kubki smakowe tracą wrażliwość. Gdy dziecko podrośnie, nie kupuj mu byle jakiego, nafaszerowanego sztucznymi aromatami, barwnikami i konserwantami jedzenia (uważaj na wędliny, jogurty z dodatkami.
Czytaj etykiety i nie daj się oszukiwać - fakt, że na opakowaniu są owoce albo zabawne bajkowe postaci, nie zawsze oznacza, że produkt jest zdrowy i dobry dla dzieci. Trzymaj dziecko z daleka od dań typu fast food. Na spacery i wycieczki zabieraj kanapki i owoce, żeby nie kupować batonów i słodkich bułek, gdy zgłodniejecie.
Czytaj etykiety i nie daj się oszukiwać - fakt, że na opakowaniu są owoce albo zabawne bajkowe postaci, nie zawsze oznacza, że produkt jest zdrowy i dobry dla dzieci. Trzymaj dziecko z daleka od dań typu fast food. Na spacery i wycieczki zabieraj kanapki i owoce, żeby nie kupować batonów i słodkich bułek, gdy zgłodniejecie.
10. Jak mogę rozwijać zmysł smaku malucha?
Nie ma potrzeby robić nic szczególnego, wystarczy dziecko karmić prawdziwym, pachnącym i świeżym jedzeniem i dbać o atmosferę przy stole (dzięki temu jedzenie będzie mu się kojarzyć z przyjemnością). Zapoznawaj je z najróżniejszymi smakami - niech spróbuje groszku cukrowego, ryżu z cynamonem, szparagów, wiśni... Jeśli masz ochotę zrobić coś więcej, możesz bawić się ze smykiem w rozpoznawanie smaków z zamkniętymi oczami.
Przeczytaj też, jakie zabawy rozwijają zmysły dziecka?
Przeczytaj też, jakie zabawy rozwijają zmysły dziecka?
