Lekcja nr 8: Zmysły a emocje
Większość aktywności w pierwszych latach życia jest częścią jednego procesu: procesu organizacji wrażeń w systemie nerwowym. Po ludzku znaczy to tyle, że dziecko musi nauczyć się reagować emocjonalnie adekwatnie do sytuacji wywołanej przez reakcje zmysłów.
Dlaczego to ważne
Niemowlę widzi, słyszy i czuje swoje ciało, ale nie potrafi jeszcze dobrze tych wrażeń zorganizować. Dopiero kiedy ich doświadcza, to stopniowo uczy się i odkrywa, co znaczą. Nabywa przy tym zdolności do skupiania uwagi na wybranych wrażeniach oraz ignorowania innych.
Z czasem zachowanie dziecka staje się nieco stonowane, a ruchy delikatniejsze i ukierunkowane. Potem przychodzi czas, gdy uczy się mówić, słuchać opiekunów i kontrolować emocje.
Rozwój zmysłów bardzo wpływa na emocje, a co za tym idzie – na zachowanie. To zmysły pozwalają uczyć się o świecie i o nas samych. Są podstawą prawidłowej egzystencji i osiągania sukcesów w życiu. Dlatego dbanie o stymulowanie zmysłów, to jedno z zadań dorosłych wspierających rozwój dziecka.
Jednym z najważniejszych zmysłów jest wzrok. Dzieci są zwykle bardziej spostrzegawcze niż dorośli, ponieważ wnikliwiej obserwują otoczenie. Ćwiczenie spostrzegawczości jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju dziecka. Z pozoru błahe zabawy w typie "co widzisz na obrazku", "gdzie jest" albo "znajdź różnice", bądź "czego brakuje" – to dla dziecka poważny trening wspierający jego gotowość do podjęcia w przyszłości nauki oraz dobrych relacji z innymi ludźmi.
Dotyk uważany jest powszechnie za najważniejszy i najbardziej interesujący zmysł. To właśnie dzięki niemu odczuwamy ciepło, zimno, ból czy łaskotanie. Doświadczenie, które mózg analizuje, może być przyjemne i delikatne lub przykre. Bez posiadania zmysłu dotyku dziecko nie byłoby w stanie się rozwijać.
Słuch pozwala rejestrować dźwięki, których pełno w otaczającym nas świecie. Gdy te dźwięki są ciche i dziecko chce lepiej je usłyszeć, skupia na nich swoją uwagę, koncentruje się, by wyłowić z tłumu ten konkretny głos czy melodię.
Ćwiczenia
- Zapachy
Rekwizyty: artykuły spożywcze o różnych aromatach, waciki, kubeczki, kartki papieru, kredki
Miejsce: gdziekolwiek
Z artykułów żywnościowych znajdujących się w domu stwórz zapachowe zagadki (np. nasącz waciki sokiem z cytryny, pomarańczy, olejkami do ciasta, wsyp do kubka suszone zioła). Poproś dziecko, by wąchało poszczególne próbki i wybrało zapach, który najbardziej mu się podoba. Następnie poproś je, by spróbowało narysować swoje myśli i wrażenia związane z zapachem.
Ty także wybierz swój zapach i wykonaj rysunek.
- Mistrz Pamięci – memory
Rekwizyty: parzysta liczba zdjęć twarzy osób z rodziny (kobiet, mężczyzn i dzieci – po trzy pary) przedstawiających różne emocje, najlepiej znane już dziecku
Miejsce: gdziekolwiek
Zagrajcie w memory. Waszym zadaniem jest znalezienie twarzy wyrażających te same emocje u różnych ludzi. W ten sposób układacie zdjęcia o konkretnej tematyce, np. "Nasza rodzinka się denerwuje", "Nasza rodzina się cieszy". Z czasem można utrudniać ćwiczenie, np. wprowadzając zdjęcie babci lub dziadka, a nawet zwierzaka domowego.
- Znajdź, pokaż i opowiedz
Rekwizyty: książka z obrazkami, czasopismo itd.
Miejsce: gdziekolwiek
Podczas oglądania z dzieckiem książki starajcie się wyszukać określone emocje na obrazkach, a potem wspólnie zastanówcie się, co te emocje wywołało.
- Nadstaw uszu
Rekwizyty: brak
Miejsce: park, podwórko, droga do sklepu
Podczas spaceru weź dziecko za rękę i poproś, by zamknęło oczy. Idąc, zadawaj pytania dotyczące dźwięków otoczenia. Starajcie się rozpoznać jak najwięcej otaczających was dźwięków. Pytaj dziecko, które z dźwięków są głosami natury, a które są stworzone przez człowieka. W wersji trudniejszej nie zadawaj dziecku pytań, tylko poproś, by samo opisało otoczenie na podstawie słyszanych przez siebie dźwięków.
Wróć do strony: www.mamotoja.pl/akcja-edukacja/zmysly-dziecka/
Artykuł powstał z udziałem marki KINDER Niespodzianka