Znieczulenie, oksytocyna... – co pomoże ci urodzić

To położna i ginekolog decydują, kiedy rodzącej mamie trzeba udzielić pomocy. Nie panikuj, jeśli w czasie porodu usłyszysz, że "konieczne będą kleszcze" (zdarza się to naprawdę rzadko). One – podobnie jak inne instrumenty, z których korzystają lekarze – są właśnie po to, by twoje dziecko przyszło na świat bezpiecznie. Oto co przyspieszy poród.

1. Znieczulenie

Najczęściej stosowane i najskuteczniejsze jest znieczulenie zewnątrzoponowe. Niektórzy lekarze uważają, że prośba o znieczulenie to fanaberie. Według innych to cud współczesnej medycyny i że każdy poród powinien być znieczulony.

• Kiedy i dlaczego się je stosuje? Gdy ból jest trudny do wytrzymania, rodząca jest zestresowana, źle oddycha i nie ma siły współpracować z położną. Możesz o nie poprosić także podczas akcji porodowej (o ile nie ma przeciwwskazań, np. zaburzeń krzepnięcia krwi i infekcji skóry w miejscu wkłucia). W trakcie porodu decyzja o wykonaniu znieczulenia może zapaść, gdy rozwarcie szyjki macicy – mimo podanych leków rozkurczowych – wynosi tylko 2–3 cm.
• Jak działa? Blokuje przewodzenie bólu. Dobrze wykonane znieczulenie zmniejsza cierpienie, ale nie ogranicza czucia. Wiesz, kiedy pojawiają się skurcze, i możesz aktywnie uczestniczyć w porodzie. Anestezjolog wkłuje igłę między kręgi lędźwiowe i wprowadzi cieniutki cewnik, którym popłynie lek znieczulający. Efekt pojawi się po 20 minutach. Ból nie zniknie, ale jego osłabienie przyniesie ulgę i sprawi, że poród przebiegnie sprawniej.
• Czy ma wpływ na dziecko? Znieczulenie zewnątrzoponowe nie szkodzi dziecku. Działa tylko tam, gdzie są nerwy. Nie przedostaje się do organizmu maluszka ani do mleka matki (można karmić po porodzie). Ale może oddziaływać na maleństwo pośrednio – jeśli tobie spadnie ciśnienie, dziecko też to odczuje. Dlatego pacjentka rodząca w znieczuleniu jest pod stałą kontrolą, a stan dziecka monitoruje się za pomocą KTG.
• Czy po porodzie mama może czuć się gorzej? Nie powinna. Nie jest wyczerpana bólem jak po porodzie bez znieczulenia. Czasem może się skarżyć jedynie na ból głowy.

2. Oksytocyna

Jest to hormon (wydzielany przez przysadkę mózgową), który wywołuje skurcze mięśni macicy.

• Kiedy i dlaczego się ją stosuje? Organizm ciężarnej produkuje zwykle tyle oksytocyny, że wystarcza ona do wywołania potężnych skurczów macicy, a tym samym do skrócenia i rozwarcia jej szyjki. Zdarza się jednak, że jest jej za mało i skurcze są tak słabe, że akcja porodowa nie postępuje. Trzeba wtedy podać właśnie oksytocynę, gdyż inaczej maluch nie wydostanie się sam na świat.
• Jak działa? Czeka cię wenflon i kroplówka z hormonem. Będziesz pod kontrolą aparatu KTG, który rejestruje natężenie skurczów macicy i tętno maluszka. Używa się go podczas porodu naturalnego, znieczulenia, podawania oksytocyny.
• Czy ma wpływ na dziecko? Nie. Ani w czasie porodu, ani po narodzinach maleństwa. Groźne mogłoby być jedynie jej przedawkowanie, gdyż po skurczu macicy nie nastąpiłby jej rozkurcz. Oznaczałoby to wstrzymanie dostawy krwi i maluch mógłby się udusić. Ale to się nie zdarza, bo praca macicy i tętno dziecka są cały czas monitorowane.

3. Kleszcze i próżnociąg

Powoli odchodzą do lamusa, ale czasem zdarza się, że pomogą w narodzinach dziecka – mówimy wtedy o porodzie kleszczowym. Kleszcze przypominają dwie duże łyżki, które kształtem są dopasowane do główki maluszka. Próżniociąg (zwany też vaccum) składa się z urządzenia wytwarzającego podciśnienie i z plastikowej lub metalowej płaskiej przyssawki.

• Kiedy i dlaczego się je stosuje? W stanach zagrożenia płodu, gdy trzeba szybko wydobyć dziecko, a cięcie cesarskie nie jest już możliwe (głowa malucha znajduje się w kanale rodnym). Również wtedy, gdy rodząca nie ma siły, aby wyprzeć dziecko. Zastosowanie kleszczy skraca parcie. To, czy zostanie użyte jedno, czy drugie, zależy tylko od prowadzącego poród (doświadczonego lekarza, a nie położnej).
• Jak działają? Kleszczy używa się ich tylko podczas skurczów partych. Lekarz kleszczami obejmuje główkę płodu i delikatnie ciągnie w dół. Rodząca kobieta powinna jednocześnie wspomagać zabieg kleszczowy parciem. Próżnociągu używa się tylko podczas skurczów partych. Lekarz przykłada przyssawkę do główki dziecka i ciągnie.
• Czy mają wpływ na dziecko? Po użyciu kleszczy malec może mieć otarcia naskórka na głowie, które znikną po kilku dniach, vaccum – na głowie maluszka może pojawić się obrzęk, który wchłonie się po dwóch, trzech dniach.
• Czy po porodzie mama może czuć się gorzej? Czasem użycie kleszczy łączy się z urazami kanału rodnego, większą utratą krwi i większym nacięciem krocza. Ale to nie wszystko – ich zastosowanie często jest też dla kobiety stresujące. Może ona potem wspominać taki poród bardzo źle. Dlatego ważne, abyś wiedziała, co się z tobą dzieje i dlaczego. Masz prawo do zadawania pytań, a lekarze powinni ci na nie odpowiedzieć (pamiętaj jednak, że czasem nie ma na to czasu). Użycie próżnociągu, podobnie jak kleszczy, nie należy do najprzyjemniejszych. Mama może narzekać na urazy fizyczne oraz przeżyć duży stres.     

Czytaj także: 

• Znieczulenie przy porodzie: 8 rodzajów znieczulenia
• Jak wywołać poród? – sposoby na wywoływanie porodu w domu lub w szpitalu
• Oksytocyna: kiedy się wydziela, jak wpływa na ciążę, poród i miłość do dziecka