Hormony regulują prawidłowe funkcjonowanie organizmu dorosłego cżłowieka. Stąd każde zaburzenie w ich wydzielaniu odbija się zarówno na kondycji fizycznej, jak i psychicznej kobiety. Opisujemy najważniejsze badania z nimi związane, które powinnaś wykonać, jeżeli z twojego organizmu płyną sygnały, że masz zachwianą gospodarkę hormonalną.
Spis treści:
- Zaburzenia hormonalne - objawy
- Zaburzenia hormonalne - najczęstsze choroby
- Zbadaj poziom hormonów
- Badanie poziomu hormonów - jak się do niego przygotować
- Badanie poziomu estrogenów
- Badanie poziomu progesteronu
- Badanie poziomu prolaktyny
- Badanie poziom hormonu FSH i LH
- Badania na tarczycę
Zaburzenia hormonalne - objawy
Hormony są niezwykle ważne dla funkcjonowania kobiecego układu rozrodczego, dlatego nie lekceważ niepokojących symptomów. Najczęstszymi sygnałami, że możesz mieć problem z równowagą hormonalną organizmu, są:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- brak okresu,
- problemy z zajściem w ciążę,
- zmienność nastrojów,
- trądzik,
- przebarwienia na skórze,
- wypadanie włosów,
- nadmierne tycie lub chudnięcie.
Zaburzenia hormonalne - najczęstsze choroby
W wyniku zaburzeń hormonalnych kobieta może cierpieć na:
- niepłodność,
- zespół policystycznych jajników (PSOC),
- choroby tarczycy - niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto,
- choroby nadnerczy - choroba i zespół Cushinga,
- hiperprolaktynemię,
- depresję,
- spadek libido,
- hirsutyzm (nadmierne owłosienie w wyniku podwyższonego poziomu androgenów),
- insulinoodporność.
Zbadaj poziom hormonów
Zaburzenia hormonalne mogą być spowodowane powikłaniami w pracy narządów odpowiedzialnych za ich wytwarzanie - jajników, nadnerczy, tarczycy, ale także naturalnie zachodzącymi w organizmie procesami, jakimi są np. menopauza, niezdrowa dieta, brak ruchu i stres.
Badanie poziomu hormonów – jak się do niego przygotować
Badania hormonalne polegają na pobraniu krwi z żyły łokciowej. Przed ich wykonaniem należy przestrzegać kilku zasad:
- być na czczo około 12 godzin,
- wieczorem przed dniem badania zrezygnować z obfitej kolacji,
- nie wolno pić alkoholu (już dzień wcześniej),
- być wypoczętym i wyspanym,
- odstawić leki, suplementy diety (oczywiście po konsultacji z lekarzem),
- ograniczyć wysiłek fizyczny,
- aktywność seksualną,
- unikać stresu.
Leczeniem zaburzeń hormonalnych zajmuje się lekarz endokrynolog. W momencie, kiedy udasz się do niego, z pewnością zleci ci wykonanie badania poziomu kluczowych dla twojej płodności hormonów. Lekarz zleci konkretny termin wykonania pomiarów, gdyż poziom hormonów waha się w zależności od dnia cyklu miesiączkowego.
Badanie poziomu estrogenów
Estrogen to jeden z najważniejszych hormonów żeńskich, decydujących o płodności kobiety. Jego poziom zmienia się wraz z trwającym cyklem miesiączkowym - jest go najmniej w trakcie okresu, a najwięcej w momencie owulacji. Zarówno niedobór, jak i nadmiar tego hormonu nie jest dobry dla kobiety. Zaburzenia w jego wydzielaniu przede wszystkim uzewnętrzniają się w postaci:
- nieregularnego okresu,
- zaniku miesiączki,
- zbyt obfitego lub skąpego krwawienia,
- choroby jajników,
- problemów z wagą,
- nudności,
- wymiotów,
- migren,
- spadku samopoczucia.
Oto orientacyjne normy estrogenu:
Faza cyklu miesiączkowego | Norma |
---|---|
faza folikularna | 0-587 pmol/l |
owulacja | 124-1468 pmol/l |
faza lutealna | 101-110 pmol/l |
menopauza | 0-110 pmol/l |
Badanie hormonu estrogenu to koszt około 20-35 złotych.
Badanie poziomu progesteronu
Progesteron wydzielany przez jajniki i jest szczególnie ważny dla kobiet planujących dziecko lub będących w ciąży. Odpowiada za:
- stworzenie dobrych warunków do zapłodnienia,
- dba o utrzymanie ciąży,
- umożliwia i podtrzymuje laktację.
Jego spadek objawia się w postaci obniżenie samopoczucia, prowadzącego nawet do depresji poporodowej. Niskim poziom hormonu powoduje także zatrzymywanie się wody w organizmie i obrzękami. Badania wykonuje się nie tylko przy planowaniu zajścia w ciążę, ale także przy podejrzeniach chorób jajników oraz problemach z zaburzonym cyklem miesiączkowania.
Orientacyjne normy progesteronu:
Faza cyklu miesiączkowego | Norma |
---|---|
faza folikularna | < 0,6-3,6 nmol/l |
owulacja | 1,5-5,5 nmol/l |
faza lutealna | 3,0-68,0 nmol/l |
menopauza | < 0,6-3,2 nmol/l |
Cena badania progesteronu to około 20-35 zł.
Badanie poziomu prolaktyny
Wydzielana przez przysadkę mózgową prolaktyna (PRL) odgrywa bardzo ważną rolę w płodności kobiety. Jej nadmiar utrudnia zajście w ciążę. Jej ilość może wzrosnąć w stresie, po wysiłku fizycznym, posiłkach i niektórych lekach. Po urodzeniu dziecka odpowiada za wywołanie laktacji, zahamowanie miesiączkowania oraz owulację. Odpowiada także za popęd seksualny.
Oto orientacyjne normy prolaktyny:
Wysokość | Wynik |
---|---|
5-25 ng/ml | stężenie w normie |
powyżej 25 ng/ml | możesz mieć nieregularne okresy i cykle bezowulacyjne |
powyżej 50 ng/ml | może dojść do zupełnego zatrzymania miesiączki |
powyżej 100 ng/ml | bywa objawem guza przysadki mózgowej |
Koszt badania prolaktyny to około 20-35 złotych
Badanie poziom hormonu LH i FSH
Hormony FSH (folikulotropina) oraz LH (lutropina) pobudzają produkcję estrogenu, odpowiadają za libido i płodność. Badania tych hormonów jest konieczne dla zdiagnozowania bezpłodności. Nieprawidłowy poziom FSH i LH we krwi może objawiać się zaburzeniami cyklu miesiączkowania. Wzrasta w okresie menopauzy lub pod wpływem chorób jajników.
Orientacyjne normy hormonu FSH:
faza cyklu miesiączkowego | Norma |
---|---|
faza lutealna | 1,2-9,0 mlU/ml |
owulacja | 5,8-21,0 mlU/ml |
faza folikularna | 2,8-11,3 mlU/ml |
menopauza | 21,7-153 mlU/ml |
Orientacyjne normy hormonu LH:
Faza cyklu miesiączkowego | Norma |
---|---|
faza folikularna | 1,1-11,6 mlU/ml |
owulacja | 17-77 mlU/ml |
faza lutealna | 0-14,7 mlU/ml |
menopauza | 11,3-39,8 mlU/ml |
Koszt badania każdego pojedynczego hormonu to około 20-30 zł.
Badania na tarczycę
Chodzi o hormony: TSH (tyreotropina), FT3 (trójjodotyronina) i FT4 (tyroksyna), a sygnałem do zmierzenia ich poziomu mogą być:
- nagłe chudnięcie,
- tycie bez wyraźnego powodu,
- spadek nastroju,
- depresja,
- kłopoty ze snem,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- nerwowość,
- osłabienie i brak energii,
- nadmierne pocenie się,
- pogorszenie stanu włosów i paznokci,
- problemy skórne.
Dzięki badaniom tych hormonów można potwierdzić lub wykluczyć nadczynność tarczycu lub jej niedoczynność.
Orientacyjne wartości oznaczenia hormonów i zakres ich norm:
Hormon | Norma |
---|---|
TSH | 0,4-4,0 mIU/l |
FT3 | 2,25-6 pmol |
FT4 | 10-25 pmol/l |
Badanie pojedynczego hormonu tarczycy to koszt około 25-30 zł.
Ile kosztują badania hormonalne
Podane ceny dotyczą badań wykonanych w prywatnych laboratoriach i wahają się od 20 do nawet 300 złotych (za bardziej skomplikowane badania w szczególnych przypadkach, np. AMH w badaniu niepłodności).
Badania można także wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Trzeba mieć do niego skierowanie od lekarza rodzinnego mającego podpisaną umowę z NFZ.
Zobacz też:
- Ile komórek jest w jajniku? Zrób badanie AMH
- Masz problem z płodnością? Przebadaj tarczycę!
- FSH - poziom tego hormonu zdradza, czy możesz zajść w ciążę