Choroby zakaźne w ciąży

Nienarodzone dziecko jest kruche i delikatne, ale nie tak zupełnie bezbronne. W naszym otoczeniu aż roi się od bakterii i wirusów, ale nie mają one dostępu do płodu. Nie mogą sforsować zapory, jaką stanowią łożysko, zamknięty kanał szyjki macicy oraz błony pęcherza płodowego. Dlatego też, nawet jeśli masz infekcję, nie musi ona przejść na dziecko w twoim łonie. Niestety, niektóre mikroby potrafią pokonać zapory. Można się jednak przed nimi uchronić. Przedstawiamy najczęstszych agresorów.

Różyczka w ciąży

Co to jest? Choroba zakaźna wieku dziecięcego objawiająca się gorączką i wysypką. Dla malca w brzuchu mamy jest to jedna z najgroźniejszych infekcji. Na szczęście wirus zwykle nie pokonuje bariery łożyska i większość dzieci mam zakażonych w ciąży rodzi się zdrowa. Ryzyko wystąpienia wad rozwojowych istnieje tylko w przypadku zakażenia w pierwszych tygodniach ciąży. Skutki mogą objawić się od razu po narodzinach lub kilka lat później. Należą do nich głuchota, zaburzenia mowy, niedobór hormonu wzrostu, zapalenie mózgu.

Jak zapobiegać różyczce? Wystarczy zachorować raz, by zyskać odporność. Obecnie zakażenia u ciężarnych zdarzają się rzadko, gdyż obowiązkowo szczepi się 13-letnie dziewczynki, które różyczki nie przeszły. Poza tym na początku ciąży dostaniesz skierowanie na badania krwi na obecność przeciwciał, więc będziesz wiedziała, czy musisz uważać, czy możesz spać spokojnie.

Co robić, jeśli różyczka pojawi się w ciąży? Jeżeli miałaś kontakt z chorym (a przeciwciał nie masz), idź do lekarza. Dostaniesz immonoglobulinę, która zmniejszy liczbę krążących w organizmie wirusów. Twój ginekolog sprawdzi kondycję dziecka podczas USG.

Opryszczka w ciąży

Co to jest? Nie myl opryszczki wargowej z opryszczką narządów płciowych. Tę pierwszą, zlokalizowaną zwykle w okolicy ust, wywołuje wirus HSV-1. Jeśli od lat ci się przytrafia, nie ma się czym martwić – zakażenia nawrotowe HSV-1 nie są groźne dla dziecka. Z kolei opryszczkę narządów płciowych wywołuje wirus HSV-2 powodujący zmiany na błonie śluzowej sromu i odbytu. Zakażenie pierwotne HSV-1 i HSV-2 – czyli złapanie ich w ciąży po raz pierwszy – może być dla płodu niebezpieczne. W pierwszych dwóch trymestrach ciąży grozi poronieniem lub nieprawidłowym rozwojem dziecka. W trzecim może spowodować poród przedwczesny. Jeśli zaś malec złapie od ciebie HSV-2 podczas porodu, może to skutkować uszkodzeniem narządów wewnętrznych i jest groźne dla jego życia.

Jak zapobiegać opryszczce? Powiedz swojemu lekarzowi, jeśli cierpisz na nawrotową opryszczkę narządów rodnych. Bądź ostrożna, gdy w ciąży opryszczka pojawi się na ustach. Używaj oddzielnego ręcznika do twarzy i myj jak najczęściej ręce, by nie przenieść wirusa w okolice narządów rodnych.

Co robić, jeśli opryszczka pojawi się w ciąży? Jeżeli w ciąży opryszczka dopadnie cię po raz pierwszy (zakażenie pierwotne), zgłoś się do lekarza. Musisz przyjąć serię leków antywirusowych. Twoja ciąża będzie ciążą wysokiego ryzyka, stan dziecka będzie dokładniej monitorowany. Przy opryszczce narządów rodnych, która pojawi się pod koniec ciąży, wykonuje się cesarskie cięcie, by malec nie zaraził się podczas porodu.

Poznaj: 3 ważne pytania o opryszczkę narządów płciowych w ciąży

Cytomegalia w ciąży

Co to jest? Choroba wirusowa. Wirus jest obecny niemal w każdym publicznym miejscu i łatwo przenosi się przez kontakt z osobą zarażoną. Często występuje u małych dzieci. Na cytomegalię (lekka gorączka, bóle mięśni i gardła) można chorować kilka razy, ale w ciąży groźny jest ten pierwszy. Najbardziej niebezpieczne jest zakażenie na początku ciąży. W jego następstwie dziecko może urodzić się zbyt małe, z żółtaczką, powiększoną śledzioną i wątrobą, zapaleniem płuc, zwapnieniami śródczaszkowymi, zapaleniem siatkówki oka. 20–30% noworodków z cytomegalią umiera.

Jak zapobiegać cytomegalii? Nie istnieje szczepionka ani skuteczne lekarstwo, a łagodny przebieg infekcji u kobiety utrudnia rozpoznanie. Możesz poprosić lekarza o skierowanie na badanie krwi w kierunku przeciwciał, by sprawdzić, czy ją przechodziłaś. Statystyki mówią, że na cytomegalię najczęściej zapadają matki młodociane (łapią wirusa w szkole) i pracujące w handlu, opiekunki w żłobkach i przedszkolach. Jeśli jesteś w tej grupie, powinnaś szczególnie uważać. Po spotkaniach z obcymi ludźmi myj dokładnie ręce. Zrezygnuj też na wszelki wypadek z okazywania czułości znajomym dzieciom.

Co robić, jeśli cytomegalia pojawi się w ciąży? Fakt, że przechodzisz cytomegalię (potwierdzi to badanie na obecność przeciwciał), nie oznacza, że dziecko urodzi się chore. Jeśli do infekcji doszło po 20. tygodniu ciąży, wirus nie zaszkodzi. U ciężarnych cytomegalii się nie leczy. Zakażony noworodek dostaje lek przeciwwirusowy.

[CMS_PAGE_BREAK]

Ospa wietrzna w ciąży

Co to jest? Choroba wirusowa, bardzo zaraźliwa. Właściwie każdy kontakt z chorym kończy się ospą u osoby, która nie chorowała. Jeżeli złapiesz ją w pierwszej połowie ciąży, maluszek zwykle wychodzi bez szwanku. Największe ryzyko istnieje, gdy kobieta zachoruje na ospę w ostatnich tygodniach ciąży – wtedy dziecko może zarazić się podczas porodu. W tak małym organizmie ospa może wyrządzić ogromne szkody, a nawet skończyć się śmiercią.

Jak zapobiegać ospie wietrznej? Jeśli nie przeszłaś ospy w dzieciństwie, możesz zaszczepić się przed ciążą. Szczepionka jest dostępna w aptekach na receptę. W ciąży unikaj osób zakażonych. Zanim wybierzesz się do znajomych, gdzie są dzieci, upewnij się, że w ich szkole czy przedszkolu nie panuje ospa. Lepiej dmuchać na zimne! Jeśli dowiesz się, że w szkole czy przedszkolu twojej starszej pociechy jest ospa, nie wpadaj w panikę, tylko kup szczepionkę i idź z malcem do przychodni. Do 72 godzin od kontaktu z chorym można zaszczepić dziecko, zmniejszając ryzyko infekcji i u niego, i u ciebie.

Co robić, jeśli ospa wietrzna pojawi się w ciąży? Wybierz się do lekarza. Otrzymasz dawkę immunoglobuliny, która złagodzi skutki choroby. Będziesz częściej poddawana badaniom monitorującym stan płodu (np. USG).

Przeczytaj także: Ospa lubi wiosnę

Toksoplazmoza w ciąży

Co to jest? Tak naprawdę nie jest to choroba zakaźna, ale odzwierzęca. Wywołuje ją pierwotniak Toxoplasma gondi, najczęściej występujący w odchodach kotów. Jeśli zarazisz się w ciąży, pasożyty mogą przedostać się do płodu, powodując u niego tzw. toksoplazmozę wrodzoną. Im wcześniejsza ciąża, tym ryzyko wad u maleństwa większe. Dziecko może przyjść na świat za wcześnie, z niedowagą, uszkodzeniem wzroku lub zaburzeniami neurologicznymi. Zdarza się, że rodzi się bez objawów, ale następstwa choroby (np. upośledzenia słuchu i widzenia) ujawniają się po kilku latach.

Jak zapobiegać toksoplazmozie? Niech ci teraz do głowy nie przyjdzie przygarnięcie kotka, szerokim łukiem omijaj też pupili znajomych i kuwety. W ogrodzie pracuj w gumowych rękawicach (koty zakopują swoje odchody), nie baw się z dziećmi w piaskownicy (bezpańskie koty lubią tam zaglądać). Toxoplasma gondi mogą znajdować się też w surowym mięsie niektórych zwierząt, jedz więc wyłącznie dobrze ugotowane produkty. Unikaj mięsa marynowanego, grillowanego, wędzonego i tatara. Myj dokładnie noże, którymi kroisz, i naczynia, w których przechowujesz surowe mięso, owoce i warzywa.

Co robić, jeśli toksoplazmoza pojawi się w ciąży? Choroba przebiega z lekką gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych, wysypką, a niekiedy bez objawów. Badania w kierunku toksoplazmozy wykonywane są u każdej ciężarnej. Jeśli wykażą świeże zakażenie, dostaniesz antybiotyk. W 70% przypadków toksoplazmoza u mamy nie szkodzi dziecku. Malec w pierwszym roku życia powinien mieć systematycznie oznaczany poziom przeciwciał.

Chlamydia w ciąży

Z każdym rokiem jest coraz więcej zakażeń tą bakterią przenoszoną drogą płciową. Jej symptomy to upławy i ból przy oddawaniu moczu. Ryzyko przeniesienia bakterii na dziecko podczas porodu jest wysokie! Zakażenie u noworodka może wywołać zapalenie spojówek, gałki ocznej, ucha środkowego, płuc. Dlatego trzeba się wyleczyć przed porodem. Jest to na szczęście dość proste. Podczas pierwszego badania w ciąży lekarz pobierze wymaz z szyjki macicy do analizy. Niekiedy wymaz powtarza się w 8. miesiącu ciąży. Jeśli wykryte zostaną bakterie, konieczny będzie antybiotyk. Uwaga! Leki musi brać także twój mąż.