Jesteś Kobietą Rh(-)? Nie bój się konfliktu serologicznego!

Kiedy staramy się o dziecko i w końcu otrzymujemy pozytywny wynik testu ciążowego, pojawia się wiele emocji. Przede wszystkim jest to ogromna radość, ale także strach, a wraz z nim wiele pytań i obaw. To nowe wyzwanie w życiu każdej kobiety i wiele przyszłych mam zastanawia się, co robić, aby zapewnić swojemu maluszkowi jak najlepszy start. Przyszłe mamy, które mają krew o ujemnym czynniku Rh zastanawiają się nad jeszcze jedną kwestią – jak to właściwie jest z tym konfliktem serologicznym? Co zrobić, aby moje dziecko było w pełni bezpieczne?

Konflikt serologiczny – co o nim wiemy?

Większość z nas słyszała zapewne o konflikcie serologicznym, jednak temat ten wciąż budzi wiele wątpliwości. Kiedy tak naprawdę do niego dochodzi i kto jest w grupie ryzyka? Co robić w sytuacji, kiedy podejrzewamy, że temat ten może dotyczyć właśnie mnie? Kobiety w ciąży często szukają odpowiedzi na forach internetowych wśród innych przyszłych mam i nierzadko zdarza się, że informacje często bywają ze sobą sprzeczne i budzą jedynie więcej wątpliwości i wciąż nowe pytania. Wiele kobiet sądzi, że sama niezgodność grupy krwi między partnerami to już wystąpienie konfliktu. W rzeczywistości jest jednak inaczej. Kiedy zatem możemy mówić o konflikcie serologicznym? Czym jest i co zrobić, jeśli obawiamy się, że może on dotyczyć nas samych?

O niezgodności serologicznej (zestawieniu konfliktowym w obrębie grupy Rh) mówimy, gdy mama ma grupę krwi Rh(-), a tata Rh(+). Jest to niezgodność serologiczna pomiędzy partnerami, która jeszcze nie wywołuje konfliktu serologicznego.

O wystąpieniu konfliktu serologicznego mówimy wówczas, kiedy ciężarna kobieta wytwarza przeciwciała odpornościowe, skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych dziecka. Dzieje się tak, kiedy dziecko odziedziczy grupę krwi Rh+ taty, a następnie ta krew dostanie się do krwiobiegu mamy (wystarczy ok. 0,2 ml, czyli tyle co łza). Może to nastąpić dopiero w trakcie porodu (ale też ewentualnie poronienia) lub wcześniej, kiedy ciąża wymaga inwazyjnych badań płodu, czy na przykład w razie urazów brzucha. Wówczas organizm mamy wytwarza przeciwciała, które chcą zwalczyć „obce” krwinki dziecka. Jest to sytuacja stanowiąca szczególne zagrożenie w drugiej i kolejnych ciążach, w pierwszej ciąży to zagrożenie również istnieje, ale jest mniejsze. Konsekwencją wystąpienia konfliktu serologicznego, jeśli w porę nie otrzymamy pomocy, może być choroba hemolityczna noworodka.

Prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś wyraźnie wskazuje, że „w społeczeństwie wiedza na temat konfliktu serologicznego jest nadal bardzo słaba, pokutuje wiele mitów i nieprawdziwych informacji, które - niestety - wiążą się niekiedy z błędnymi decyzjami w aspekcie prowadzenia tzw. ciąż konfliktowych lub potencjalnie konfliktowych. Wiele jest jeszcze także do zrobienia w aspekcie profilaktyki immunizacji, w tym profilaktyki śródciążowej. Ona co prawda funkcjonuje i jest coraz powszechniejsza, ale rzeczywistość pozostawia nadal wiele do życzenia”.

Choć tak bardzo ważna profilaktyka śródciążowa konfliktu serologicznego jest refundowana w Polsce, wiedza na temat jej dostępności jest niewielka, a problemy związane z dostępem do niej wciąż zgłaszane przez kobiety. Profilaktyka śródciążowa w znaczącym stopniu umożliwia zmniejszenie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego, a także związanej z nim choroby hemolitycznej dziecka w niemalże 100%. Polega ona na podaniu immunoglobuliny anty-D kobiecie w 28-30 tygodniu ciąży. Z potrzeby rozpowszechnienia tej wiedzy wziął się pomysł na kampanię, która ma ten problem przekuć w świadomą profilaktykę, która zastosowana w odpowiednim czasie wyeliminuje ryzyko choroby i zagrożenia życia dziecka.

Jakie są cele kampanii?

Najważniejszym zadaniem kampanii Przyjaźni Mamom Rh(-) prowadzonej w ogólnopolskich mediach jest przede wszystkim zwiększenie świadomości naszego społeczeństwa na temat tego czym jest konflikt serologiczny, kiedy może występować i jak mu zaradzić. Kampania przybliża także ważny temat, jakim jest choroba hemolityczna noworodka, będąca następstwem konfliktu serologicznego.

Jednak to nie wszystko, ponieważ równie ważnym celem kampanii jest zbudowanie Sieci Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-) na terenie całej Polski, w których każda kobieta z niezgodnością antygenową i brakiem przeciwciał, potwierdzonym w teście Coombsa, niezależnie od miejsca, w którym prowadzi ciąże będzie mogła otrzymać bezpłatną profilaktykę śródciążową, w ramach istniejącej refundacji.

Mapa Placówek Przyjaznych Mamom Rh(-) dostępna jest pod linkiem >>> TUTAJ

Patronat Merytoryczny nad kampanią objęli: Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM, Instytut Matki i Dziecka, Polskie Towarzystwo Medycyny Perinatalnej oraz Polskie Towarzystwo Położnych.

Dowiedz się więcej na: www.konflikserologiczny.pl oraz FB i IG Mama Rh(-)

Materiał powstał we współpracy z organizatorami kampanii Przyjaźni Mamom Rh(-)