Bogowie greccy to 12 postaci, które zgodnie z mitologią pochodziły od Uranosa (Niebo) i Gai (Ziemia). Bogowie olimpijscy mieszkali na górze Olimp i stamtąd sprawowali władzę nad ludźmi. Każdy z bogów miał charakterystyczne dla siebie atrybuty i opiekował się wybraną grupą ludzi lub daną dziedziną życia. Najważniejsi bogowie greccy to Zeus, Hera, Apollo, Afrodyta i Atena. Sprawdź opis i znaczenie ich imion, oraz główne atrybuty.

Reklama

Bogowie w mitologii greckiej: skąd się wzięli?

Bogowie greccy pochodzili od Uranosa i Gai. Ich najmłodszy syn, Kronos, pozbawił ojca władzy, a potem, chcąc uniknąć podobnego losu, połykał swoje własne dzieci. Połknął Hestię, Herę, Hadesa, Demeter i Posejdona, z szóstym dzieckiem jednak miało być inaczej. Żona Kronosa, Rea, postanowiła ocalić nowo narodzonego syna Zeusa i zamiast dziecka podała mężowi kamień zawinięty w pieluchę. Kronos połknął zawiniątko, a Zeus przeżył.

Gdy Zeus dorósł, pomógł uratować swoje rodzeństwo: przekonał Reję, by podała Kornosowi środek wymiotny, dzięki czemu pozostałe bóstwa wydostały się na zewnątrz i razem z Zeusem przeciwstawiły się ojcu. Walka trwała 10 lat, aż w końcu położono kres rządom Kronosa. Bogowie greccy zamieszkali na Olimpie. Nektar i ambrozja zapewniały im nieśmiertelność i nieprzemijającą urodę.

Bogowie greccy: imiona

W mitologii greckiej jest mowa o 12 bogach olimpijskich. Najważniejsze bóstwa to Zeus, Posejdon, Hera, Hermes, Hefajstos, Atena, Ares, Artemida, Apollo i Afrodyta. Różne źródła podają, że dwaj pozostali bogowie greccy to Dionizos, Demeter, Hestia lub Hades.

  • Zeus (Dzeus)

Syn Kronosa i Rei, mąż Hery. Zeus to najważniejszy bóg grecki, pan Olimpu, władca ziemi i nieba, nazywany był też ojcem bogów i ludzi. Władał piorunami wykuwanymi dla niego w kuźni Hefajstosa. Występuje niemal we wszystkich mitach, nierzadko odgrywając kluczową rolę. Jego rzymskim odpowiednikiem był Jowisz.

Zobacz także

  • Hera

Córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Bogini niebios i płodności, opiekunka rodziny, macierzyństwa. Była uważana za uosobienie cnót małżeńskich. Notorycznie zdradzana przez męża mściła się na jego kochankach i nieślubnych dzieciach, w szczegóności na Herkulesie. W starożytności organizowano Heraje, czyli uroczystości ku czci Hery. Jej rzymskim odpowiednikiem była Junona.

  • Posejdon

Syn Kronosa i Rei, mąż Amfitryty. Władca mórz, jezior, rzek i trzęsień ziemi oraz żeglarzy i rybaków. Jego siedziba znajdowała się wewnątrz Morza Śródziemnego, mieszkał tam w towarzystwie trytonów (czyli syren) oraz ichtiocentaurów (czyli syren z końskimi nogami). Jego rzymskim odpowiednikiem był Neptun.

  • Hades

Syn Kronosa i Rei, mąż Persefony. Bóg świata podziemnego i zmarłych. Po śmierci dusze zmarłych trafiały do krainy Hadesa. Lecz zanim to nastąpiło, musiały przeprawić się przez rzekę Styks i uiścić opłatę u Charona w wysokości jednego obola. Jego rzymskim odpowiednikiem jest Pluton.

  • Hermes

Syn Zeusa i Mai. Bóg podróżnych, pasterzy i kupców. Posłaniec bogów, między innymi odprowadzał zmarłych do Hadesu. W jednym z hymnów Homera przedstawiony jest jako sprytny: jako niemowlę ukradł Apollinowi stado krów. Jego rzymskim odpowiednikiem był Merkury.

  • Hefajstos

Syn Zeusa i Hery. Bardzo pracowity pan ognia, złotników i kowali, a także opiekun rękodzielników. Jego kuźnia znajdowała się we wnętrzu wulkanu Etna. Hefajstos był kulawy, ponieważ podczas rodzinnej awantury wstawił się za matką, a rozwścieczony Zeus strącił go z Olimpu.

  • Atena

Córka Zeusa, bogini mądrości, sztuki oraz sprawiedliwej wojny, opiekunka miast. Według mitologii wyszła z głowy ojca. Zeus uskarżał się na uporczywy ból, aż w końcu poprosił Hefajstosa, aby uderzył go w głowę – chciał dowiedzieć się, co w środku powoduje tak silny dyskomfort. Gdy Hefajstos uderzył Zeusa, z jego głowy wyskoczyła Atena ubrana w zbroję i gotowa stoczyć pojedynek. Jej rzymską odpowiedniczką była Minerwa.

  • Ares

Syn Zeusa i Hery. Bóg wojny, zniszczenia i okrucieństwa, a także patron bezwzględnych władców. Ares nauczył ludzkość odwagi i braterstwa, a także pokoju. Wdał się w romans z bratową, czyli Afrodytą, żoną Hefajstosa. Jego rzymskim odpowiednikiem był Mars.

  • Artemida

Córka Zeusa i Latony, siostra bliźniaczka Apolla. Bogini łowów, lasów, gór, księżyca i śmierci, zwierząt i roślinności oraz rybaków. Uważano ją również za boginię płodności, która pomagała rodzącym kobietom. Miłośniczka muzyki i tańca, najchętniej spędzała czas przy wodzie w towarzystwie nimf lub na polowaniu w Arkadii. Jej rzymską odpowiedniczką była Diana.

  • Apollo

Syn Zeusa i Latony, brat bliźniak Artemidy, najprzystojniejszy z bogów. Apollo to bóg piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, zarazy, wróżb, prawa i prawdy. Patron poezji i sztuki. Bywał bardzo zazdrosny – być może dlatego nie miał szczęścia w miłości.

  • Afrodyta

Najpiękniejsza bogini zrodzona z piany morskiej (według innych wersji córka Uranosa i Hemery bądź córka Zeusa i Diony), niewierna żona Hefajstosa, kochanka Aresa (z ich związku zrodzili się: Harmonia, Eros, Anteros, Fobos i Dejmos). Bogini piękna, miłości, kwiatów, płodności i pożądania. Na cześć Afrodyty obchodzono Afrodyzje. Jej rzymską odpowiedniczką była Wenus.

  • Dionizos zwany także Bachusem

Syn Zeusa i śmiertelniczki Semele, nazywany także „podwójnie narodzonym”. Bóg dzikiej natury, płodności i wina oraz obrzędów religijnych. Na jego cześć kapłanki urządzały misteria – Dionizje. Obrzędy na cześć Dioznizosa/Bachusa zwane bachanaliami były obchodzone w starożytnej Grecji, jednak ich rozkwit nastąpił dopiero w Rzymie.

  • Demeter

Córka Kronosa i Rei, siostra i kochanka Zeusa (miała z nim córkę Korę-Persefonę). Bogini ziemi, urodzaju, zbóż, rolnictwa. W sztuce była przedstawiana jako dojrzała kobieta z wieńcem na głowie. Mit o Demeter i Korze wyjaśnia istnienie pór roku. Na jej cześć, przez dwa tysiące lat organizowano misteria eleuzyjskie. Jej rzymską odpowiedniczką była Ceres.

  • Hestia

Córka Kronosa i Rei, która ślubowała dziewictwo. Bogini domowego ogniska, nowożeńców, sierot i podróżnych. Nigdy nie schodziła na Ziemię. Jej główna cecha to pokojowa postawa: Hestia nie uczestniczyła w boskich sporach. W sztuce przedstawiana jako spokojna, łagodna dojrzała kobieta. Jej rzymską odpowiedniczką była Westa.

Bogowie greccy i ich atrybuty

Zgodnie z wierzeniami starożytnych Greków bogowie Olimpu dysponowali przedmiotami, które były ich znakiem rozpoznawczym i symbolicznie nawiązywały do ich osobowości, predyspozycji i boskich mocy.

  • Zeus (Dzeus)

Pioruny, dąb, orzeł i tarcza zwana egidą to atrybuty Zeusa. Dąb i orzeł to symbol władzy, siły i majestetu. W języku polskim związek frazeologiczny „pod egidą” oznacza pod opieką, przewodnictwem, patronatem.

  • Hera

Jej atrybutami był paw i krowa. W twórczości Homera Hera nazywana jest „krowiooką”, co miało podkreślić piękno jej brązowych oczu i długich rzęs. Natomiast paw kojarzony jest z majestatem, autorytetem, sukcesem i pięknem.

  • Posejdon

Trójząb oraz rydwan ciągnięty przez hippokampy (mityczne stworzenia morskie – pół konie, pół ryby) to cechy charakterystyczne dla władcy mórz. Według mitologii przegrał spór z Ateną. W miejscu, gdzie Posejdon wbił swój trójząb, trysnęło źródełko. Tam, gdzie Atena wbiła swój trys (rodzaj laski) wyrosło drzewko oliwne. Ateńczycy uznali, że lepszym darem jest drzewko. Świętym drzewskiem Posejdona jest sosna, a kojarzony jest ze zwierzetami takimi jak: delfn, koń i byk.

  • Hades

Jego atrybuty to berło, klucze, róg obfitości i psia czapka. Hades rzadko pojawiał się na ziemi, a jeśli już wyłaniał się z podziemi, zawsze miał założoną na głowie czapkę z psiej skóry, która sprawiała, że stawał się niewidzialny.

  • Hermes

Był ziemskim wysłannikiem, gońcem Zeusa i posłańcem olimpijskich bogów. Dlatego też jego atrybutami był podróżny kapelusz ze skrzydłami i skrzydlate sandały dzięki, którym mógł się szybciej przemieszczać z miejsca na miejsce.

  • Hefajstos

Z zawodu i zamiłowania kowal, więc jego atrybutami był: młot, kleszcze i kowadło. Jego rękodzieło było wykorzystywane przez bogów i herosów, między innymi wykonywał pioruny dla Zeusa, strzały dla Erosa, a także zbroję dla Achillesa.

  • Atena

Jak przystało na waleczną boginię sprawiedliwej wojny, posiadała atrybuty takie jak: miecz, tarcza i zbroja. Zwierzęciem przynależnym Atenie jest symbolizująca mądrość sowa, a rośliną – drzewo oliwkowe. Atena nosiła także przydomek Partenos, czyli Dziewica lub Pallas, czyli Panna.

  • Ares

Zaprawiony w walce wojownik, któremu nie obce były ćwiczenia fizyczne, posiadał takie atrybuty jak miecz, zbroja i tarcza. Towarzyszą mu waleczne zwierzęta takie jak pies, jastrząb, koń, wilk i sęp. W starożytnej Grecji był stosunkowo popularny, jednak nie stawiano mu świątyń, lecz kapliczki, które jednocześnie pełniły funkcję „straszaka” dla wojsk nieprzyjaciela.

  • Artemida

Jak przystało na boginię płodności, śmierci i łowów Artemida posiadała takie atrybuty jak łuk, strzały i kołczan. W sztuce najczęściej przedstawiana jako młoda kobieta z diademem w kształcie księżyca w towarzystwie nimf, łani lub psów gończych.

  • Apollo

Liść laurowy, a w zasadzie wieńce laurowe wkładane na głowy olimpijskich zwycięzców były bezpośrednim nawiązaniem do kultu Apollo. Jego atrybutem była też lutnia i łuk jako symbol władzy nad życiem i śmiercią.

  • Afrodyta

Jej atrybutami by były: jabłko, róża – symbol piękna, mirt – symbol płodności oraz rydwan zaprzężony w gołębie. Afrodyta wygrała konkurs piękności i otrzymała zlote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej” (tzw. jabłko niezgody) w zamian za obiecanie Parysowi Heleny, żony Menelaosa, czym bezpośrednio przyczyniła się do wojny trojańskiej.

  • Dionizos

Spędzał czas głównie z satyrami – leśnymi demonami o koźlich nogach, dlatego też jego atrybutami był: kozioł i byk. Jako bóg wina dysponował także gałązką winorośli i mirtu oraz tyrsem (laska lub gałąź opleciona bluszczem i zwieńczona szyszkami).

  • Demeter

Była czczona jako bogini ziemi i płodności, więc jej atrybutami był wieniec kłosów, sierp, kosz owoców oraz symbolizująca słońce pochodnia.

  • Hestia

Jej atrybutami była pochodnia i ognisko. W każdym domostwie palenisko i płonący ogień był jednocześnie świątynią Hestii. W budynkach uźyteczności publicznej także rozapalano święty ogień, co przypominać o trwałości rodziny, także tej rozumianej jako wspólnota mieszkańców miasta.

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama