Cyfry rzymskie powstały mniej więcej w VI-V w. p.n.e. Wbrew pozorom nie stworzyli ich Rzymianie, ale Etruskowie, choć to ci pierwsi zmodyfikowali ten system liczenia i go upowszechnili. Znaków rzymskich używano w Europie łacińskiej przez całe stulecia – zostały wyparte przez prostsze cyfry arabskie dopiero pod koniec epoki średniowiecza. Wyjaśniamy, jak wyglądają cyfry rzymskie od 1 do 1000. Warto je znać – przydadzą się dziecku do zapisywania dat i odczytywania godzin.
Znaki rzymskie wyglądają jak proste nacięcia, bo właśnie poprzez nacinanie drewnianych tabliczek zapisywano kiedyś różne obliczenia. W cywilizacji etruskiej korzystano z pięciu znaków, a Rzymianie dodali do nich jeszcze dwa symbole. Z czasem cyfry rzymskie zaczęły wyglądem przypominać litery łacińskiego alfabetu.
I – to liczba 1. Prosta i łatwa do zapamiętania, bo przypomina jedynkę arabską.
V – to liczba 5. Wygląda jak litera V. Co ciekawe, początkowo zapisywano ją odwrotnie, jako Λ.
X – to liczba 10. Skąd się wzięła? Podczas wykonywania pionowych nacięć co dziesiąte przekreślano. Z czasem symbol zaczął przypominać literę X.
L – to liczba 50. Kiedyś co dziesiąty znak Λ oznaczano dodatkową kreską. Po wielu modyfikacjach przyjął kształt litery L.
C – to liczba 100. C pochodzi od łacińskiego słowa „centum” i oznacza „sto”.
D – to liczba 500. Co setny symbol 5, czyli Λ, obrysowany ramką. Po zmianach znak zaczął przypominać literę D. Możliwe, że nawiązuje do łacińskiego słowa „demi-mille” oznaczającego pół tysiąca.
M – to liczba 1000. Co setny symbol 10, czyli X, także oznaczano ramką, w efekcie powstała cyfra rzymska o kształcie litery M. Może ona także oznaczać łacińskie słowo „mille”, czyli „tysiąc”.
Rzymski system liczenia składa się z 7 znaków: I, V, X, L, C, D, M. Oto przypisanie do nich cyfry:
Kliknij, aby wydrukować:
Dziś już rzadko używa się znaków rzymskich, wciąż jednak powszechne jest zapisywanie za ich pomocą kolejnych miesięcy. Oto daty według cyfr rzymskich:
W rzymskim systemie liczenia wartość danej liczby to suma wartości jej znaków cyfrowych. Wyjątek to liczby: 4, 9, 40, 90, 400 i 900, których wartość otrzymuje się poprzez odejmowanie. Aby lepiej zapamiętać cyfry rzymskie, warto poznać następujące zasady:
Aby ułatwić dziecku zapamiętanie cyfr rzymskich, wydrukuj edukacyjne tablice:
Zobacz też:
Tabliczka mnożenia bywa nie lada wyzwaniem dla uczniów. Na szczęście możesz szybko nauczyć dziecko mnożenia na palcach. Ta metoda jest niezawodna i bardzo łatwa. Pozwala mnożyć w zakresie 100, a w tym celu trzeba opanować dodawanie i mnożenie w zakresie 10. Tabliczka mnożenia na palcach – podstawy O ile mnożenie do 5 jest dla dzieci całkiem łatwe, to potem robi się trudniej. I właśnie tabliczka mnożenia na palcach pomaga opanować mnożenie w zakresie liczb od 6 do 9. Do mnożenia na palcach używa się obu dłoni i trzeba mieć je obie przed oczami. Na początek przyjmujemy, że zamknięta pięść oznacza 5. Jeśli wyprostujemy jeden palec, to taki gest oznacza 6 (pięść 5 + 1 palec = 6). I dalej analogicznie. Dla porządku podajemy całość kombinacji poniżej: wyprostowany jeden palec oznacza cyfrę 6 (pięść 5 + 1 palec = 6) wyprostowane 2 palce oznaczają cyfrę 7 (pięść 5 + 2 palce = 7), wyprostowane 3 palce oznaczają cyfrę 8 (pięść 5 + 3 palce = 8), wyprostowane 4 palce oznaczają cyfrę 9 (pięść 5 + 4 palce = 9). Mając do dyspozycji 2 dłonie, możemy każdą z nich utworzyć cyfry od 6 do 9. Można zatem przejść do mnożenia tych cyfr przez siebie. Wystarczy jedną ręką utworzyć pierwszą z cyfr, a drugą dłonią drugą cyfrę, które chcemy przez siebie pomnożyć. Mnożone przez siebie cyfry pokazujemy na dłoniach, prostując odpowiednią liczbę palców. I dalej: wyprostowane palce obu dłoni sumujemy – to jest liczba dziesiątek, liczby zgiętych palców mnożymy przez siebie – to jest liczba jedności. liczba dziesiątek i liczba jedności daje dwucyfrowy wynik mnożenia. Aby łatwiej to zrozumieć, poniżej podajemy dwa przykłady wraz ze zdjęciami. Tabliczka mnożenia na palcach – przykłady Pomnóżmy 7 x 7. W tym celu u obu zamkniętych w pięści dłoni prostujemy po dwa palce, aby...
Wyjaśniamy, jakie są głoski w języku polskim i jak odróżnić głoskę od litery. Ta wiedza pomoże w treningu głoskowania, czyli dzielenia słowa na głoski. To ma ogromne znaczenie dla nauki czytania. Przekonaj się, że rozpoznawanie głosek i podział słów na głoski może być łatwy. Spis treści: Co to są głoski? Czym różnią się od liter? Jak liczyć głoski? Podział głosek Głoski: przykłady ćwiczeń Co to są głoski? Czym różnią się od liter? Głoski to najmniejsze, niepodzielne dźwięki mowy. Najprościej można powiedzieć, że głoska jest dźwiękiem, a litera zapisem graficznym . Głoska od litery różni się tym, że głoskę słyszymy i wymawiamy, a literę widzimy i zapisujemy. Wszystkie głoski występujące w języku polskim to: samogłoski : a, ą e, ę, i, o, u, y, spółgłoski : b, c, ć, cz, d, dz, dż, dź, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, ń, p, r, s, ś, sz, t, w, z, ż, ź. Przykłady głosek Przykładowy podział na głoski warto zacząć od krótkich słów, np. dom: d – o – m (3 głoski: d, o, m), miś: m – i – ś (3 głoski: m, i, ś), kot: k – o – t (3 głoski: k, o, t), mama: m – a – m – a (4 głoski: m, a, m, a), kotek: k – o – t – e – k (5 głosek: k, o, t, e, k). Kiedy widzimy, że podział na głoski idzie dziecku coraz lepiej, można sięgać po coraz trudniejsze przykłady. Na przykład takie, w których liczba głosek wcale nie będzie równa liczbie liter. Jak liczyć głoski? Bywa, że głoska odpowiada literze, np. w wyrazie „moneta” – jest 6 głosek i 6 liter. Czasami jednak jedna głoska zapisywana jest za pomocą dwóch liter, czyli jest tzw. dwuznakiem. Na przykład w wyrazie „deszcz”...
Zajęcia dodatkowe pomagają odkrywać indywidualne predyspozycje i zdolności dziecka. Dostarczają mu także wiele przyjemności, ale jeśli są źle dobrane i jest ich zbyt wiele, mogą frustrować i nudzić malucha. Psycholog Justyna Korzeniewska radzi, jak odpowiednio dobrać zajęcia dodatkowe dla dzieci. Spis treści: Zajęcia dodatkowe dla dzieci – jakie wybrać? Jakie są odpowiednie zajęcia dodatkowe dla przedszkolaka? Ile zajęć dodatkowych dla dziecka? Zajęcia dodatkowe w przedszkolu publicznym i niepublicznym Ile kosztują zajęcia dodatkowe? Rodzice powinni motywować, a nie wywierać presję Zajęcia dodatkowe dla dzieci – jakie wybrać? Dla dziecka w wieku przedszkolnym (3-6 rok życia) najlepsze są zajęcia ogólnorozwojowe, stymulujące wszechstronnie rozwój motoryczny i umysłowy. Starsze dzieci (w wieku szkolnym) najlepiej Wybierając zajęcia dodatkowe, trzeba brać pod uwagę wiek dziecka, jego temperament i usposobienie. Nieśmiałe dziecko nie będzie umiało zaprezentować swoich talentów w dużej grupie, nawet jeśli zajęcia będą odpowiednio dobrane do jego zainteresowań. Z kolei dziecko energiczne będzie źle się czuło w małej grupie i ciasnym pomieszczeniu. Jakie są odpowiednie zajęcia dodatkowe dla przedszkolaka? Najlepsze dla przedszkolaka będą zajęcia ruchowe, takie jak: Taniec – dla dzieci organizowane są np. zajęcia z tańca nowoczesnego lub klasycznego, balet. Rytmika – w przedszkolu jest obowiązkowa, ale poza placówką są też organizowane podobne zajęcia ogólnorozwojowe dla najmłodszych. Pływanie – najlepiej rozwija, bo trenuje wszystkie mięśnie. Sporty walki – dla przedszkolaków są organizowane zajęcia z karate, judo, aikido czy jogi dla dzieci . Równie ciekawe zajęcia dodatkowe to te, które zahaczają o sztukę,...
