Czego uczy się dziecko w 1 klasie?

Celem edukacji wczesnoszkolnej (obejmującej klasy 1–3) jest przekazanie dzieciom podstawowych wiadomości dotyczących świata i nauczenie ich takich umiejętności, które umożliwią im sprawne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Co ważne, pierwszoklasista zdobywa wiedzę przy użyciu nowoczesnych źródeł i technologii. Jego nauka odbywa się w sposób zintegrowany, czyli bez sztucznego podziału na język polski, matematykę, geografię itd. – wiedza z różnych dziedzin przenika się, dzięki czemu dziecko uczy się myśleć i wyciągać wnioski. W pierwszych trzech klasach szkoły podstawowej nie ma zatem przedmiotów, są natomiast wyodrębnione bloki tematyczne.  

1. Edukacja polonistyczna

W jej ramach dziecko uczy się czytania i pisania. Uczy się także czytać teksty ze zrozumieniem, komunikować w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia. Poznaje zasady kulturalnej rozmowy (nie można krzyczeć, używać brzydkich słów itp.), a także estetycznego pisania (musi dbać o estetykę i poprawność graficzną pisma).
Pierwszoklasista ćwiczy też swoją umiejętność koncentracji (słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy) i w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela. Uczestniczy w zabawach teatralnych, odtwarza z pamięci teksty dla dzieci, np. wiersze, piosenki, fragmenty prozy.

Czytaj też: Przygotowania do szkoły – o czym warto pamiętać?

2. Język obcy nowożytny

Dziecko poznaje obcy język, by pod koniec 1 klasy rozumieć już proste polecenia, recytować wierszyki i rymowanki, śpiewać piosenki, pisać proste wyrazy i korzystać ze słowników obrazkowych.

3. Edukacja muzyczna

Dziecko uczy się śpiewu i gry na prostych instrumentach muzycznych. Zaznajamia się także z różnymi elementami muzyki (melodią, rytmem, wysokością dźwięku, tempem, dynamiką). Dowiaduje się, że muzykę można zapisać i odczytać, i że muzyka niesie ze sobą określone emocje (które można wyrazić także tańcem). Pierwszoklasista uczy się rozpoznawania utworów solowych i zespołowych, na chór i orkiestrę, a także głosów (sopran, bas).

Czytaj też: Muzyka czyni cuda: rozwija, relaksuje, leczy

4. Edukacja plastyczna

Dziecko w jej ramach poznaje architekturę, malarstwo i rzeźbę. Uczy się wyrażania własnych myśli i uczuć w różnorodnych formach plastycznych, korzystając przy tym również z narzędzi multimedialnych.
 

5. Edukacja społeczna

Polega na wychowaniu dziecka do zgodnego współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi. Uczeń kończący klasę 1 potrafi odróżnić, co jest dobre, a co złe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; wie, że warto być odważnym, mądrym i pomagać potrzebującym, że nie należy kłamać lub zatajać prawdy.
Dziecko uczy się współpracy z innymi (w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych), przestrzegania reguł obowiązujących w społeczności, grzecznego zwracania się do innych w szkole, w domu i na ulicy. Pierwszoklasista uczy się, że pieniądze otrzymuje się za pracę i że trzeba dostosować swoje oczekiwania do realiów ekonomicznych rodziny.
Poza tym poznaje zagrożenia ze strony ludzi (np. wie, do kogo i w jaki sposób należy się zwrócić o pomoc; wie, gdzie można bezpiecznie organizować zabawy, a gdzie nie można i dlaczego).
Pierwszoklasista potrafi wymienić status administracyjny swojej miejscowości (wieś, miasto), wie, jakiej jest narodowości, poznaje symbole narodowe (flaga, godło, hymn narodowy) oraz flagę i hymn Unii Europejskiej.

Czytaj też: Przed debiutem w szkole

6. Edukacja przyrodnicza

Dziecko uczy się w jej ramach rozumieć i szanować przyrodę. Poznaje rośliny i zwierzęta, miejsce ich występowania, cechy charakterystyczne (np. zwyczaje), a także jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku.
Pierwszoklasista poznaje także zagrożenia dla środowiska przyrodniczego ze strony człowieka: wypalanie łąk i ściernisk, zatruwanie powietrza i wód, pożary lasów, wyrzucanie odpadów i spalanie śmieci itp. Uczy się, jak sam może chronić przyrodę (nie śmiecić, segregować śmieci, pomagać zwierzętom, oszczędzać wodę itp.). Jednocześnie dowiaduje się, jakie są zagrożenia ze strony zwierząt i roślin, i co zrobić w sytuacji zagrożenia.
Dzieci w 1 klasie uczą się także obserwować pogodę i korzystać z tego (np. ubierać się stosownie do niej). Dowiadują się także, jak zachować się w trakcie burzy, huraganu, powodzi, pożaru.

7. Edukacja matematyczna

Ma na celu przede wszystkim wspomaganie rozwoju umysłowego oraz kształtowanie wiadomości i umiejętności matematycznych dzieci. To nie tylko nauka liczenia, pojęcia czasu, zapisywania liczb czy rozpoznawania figur, ale także wiedza dotycząca kierunków, orientacji przestrzennej, postrzegania różnych obiektów. Pierwszoklasista dzięki edukacji matematycznej w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku intelektualnego zachowuje się rozumnie, dąży do wykonania zadania, radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania. Dziecko poznaje różne miary (długość, ciężar, pojemność), wartości banknotów, zna pojęcie długu i konieczność spłacenia go.

8. Zajęcia komputerowe

Dziecko uczy się posługiwania się komputerem w podstawowym zakresie (uruchamia program, stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, poznaje zasady bezpiecznego korzystania z komputera).

9. Zajęcia techniczne

Na nich dziecko majsterkuje (np. robi latawiec, konstruuje urządzenia z gotowych zestawów do montażu), poznaje ogólne zasady działania urządzeń domowych, a także dowiaduje się, jak ludzie wykorzystywali dawniej i dziś siły przyrody (wiatr, wodę). Jednocześnie uczy się utrzymywania porządku wokół siebie i bezpiecznego używania narzędzi i urządzeń technicznych.
Pierwszoklasista uczy się również bezpiecznie poruszać się na drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; dowiaduje się, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku, np. umie powiadomić dorosłych, zna telefony alarmowe.

10. Wychowanie fizyczne

To bardzo ważne zajęcia, których zadaniem jest nie tylko kształtowanie sprawności fizycznej dzieci, ale także edukacja zdrowotna. Dowiaduje się, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i że można im zapobiegać poprzez: szczepienia ochronne, właściwe odżywianie się, aktywność fizyczną, przestrzeganie higieny.

11. Etyka

Zajęcia mają za zadanie przybliżanie dzieciom ważnych wartości etycznych na podstawie baśni, bajek i opowiadań, a także obserwacji życia codziennego. Dziecko uczy się przestrzegania reguł obowiązujących w społeczności, dowiaduje się, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych, że nie wolno zabierać cudzej własności i należy nieść pomoc potrzebującym. Pierwszoklasista wie, że ludzie żyją w różnych warunkach i dlatego nie należy chwalić się bogactwem ani nie należy dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach.

Czytaj też: Jak ułatwić szkolny debiut – 10 zadań dla rodziców

Na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Poz. 803)

Zobacz też:

• Edukacja domowa –​ a czym polega?
• 5 wartości, jakie trzeba wpoić dziecku, zanim pójdzie do szkoły
• Ważne pytania rodziców pierwszoklasisty