Zdalnie sterowany czołg, karabin maszynowy z celownikiem, zestaw z kamizelką kuloodporną i hełmem, miecz strzelający dyskami... To nie jest wykaz wyposażenia oddziału komandosów, lecz niewielka część oferty zabawek militarnych dla dzieci. Chcesz czy nie, twoja pociecha zetknie się z nimi, choćby w sklepie albo u kolegi. Co wtedy?
Zdania na temat zabawek i zabaw militarnych są podzielone, także wśród psychologów.
Przeciwnicy mówią im twardo NIE. Przekonują, że plastikowe pistolety i inne śmiercionośne sprzęty rozbudzają w dzieciach agresję. Za taką opinią idą niekiedy konkretne rozwiązania: po strzelaninie na norweskiej wyspie Utoya kilka sieci sklepów z zabawkami w tym kraju wycofało ze sprzedaży pistolety-zabawki.
Zwolennicy nie widzą w plastikowej broni i zabawach w strzelanie nic złego. Wspominają jak sami bawili się w czterech pancernych, policjantów i złodziei, szeryfów. Podkreślają, że jakoś nie wyrośli na bandytów.
Co w takim razie robić? Zapytaliśmy o zdanie Beatę Płażewską, psycholożkę dziecięcą. Oto jej rady:
Jak świat światem chłopcy, zwłaszcza ci bardziej ekspansywni i nastawieni na rywalizację, lubili zabawki i zabawy związane z bronią. Jeśli nie mieli pod ręką stosownego rekwizytu, strzelali z patyka albo z palca. To po prostu etap rozwoju.
Czym innym jest podwórkowa strzelanina między berkiem a budowaniem szałasu, a czym innym fiksowanie się na zabawach bronią: skupianie się wyłącznie na nich, gromadzenie całego arsenału. Strzelanie z palca czy pistoletu z klocków to nie to samo, co koncentracja na zabawach doskonałymi replikami prawdziwej broni.
I bez twojej inicjatywy dziecko pewnie zainteresuje się zabawkami militarnymi. Ale czy to właśnie ty musisz być dostawcą broni? Twoje zdanie na ten temat jest ogromie ważne. Jeśli uznasz takie zabawki za fajne, zaczniesz znosić je do domu, twoje dziecko także je polubi.
Jeśli nie zgadzasz się, by dziecko bawiło się pistoletami czy czołgami, wyjaśnij mu dlaczego podjąłeś taką decyzję. Tłumacz, że broń krzywdzi, że przemoc i wojna jest złem i wiąże się z cierpieniem dorosłych i dzieci.
Zakaz na zasadzie „nie, bo nie” uczyni z zabawek militarnych owoc zakazany, a więc tym bardziej pożądany. Dziecko skorzysta z każdej okazji (np. wizyty u kolegi), by się nimi pobawić.
Jeśli godzisz się na zakup takiej zabawki albo zabawę militarną, ustal jasne reguły, np. taką, że nie wolno do nikogo celować z pistoletu (nawet jeśli jest plastikowy i na kulki), nie wolno robić nikomu krzywdy, zabawę trzeba przerwać, gdy ktoś łamie zasady. Podczas zabaw militarnych koncentruj się na strategii, nie na strzelaniu.
Zwykłe chłopackie przepychanki mogą przeradzać się w poważne bitwy i agresywne zachowania. Nie pozwalaj na to, by dziecko wykorzystywało je do rozładowywania złości i dawania upustu agresji. Pilnuj, by nikomu nie stało się nic złego.
Polecamy także: Agresja dziecięca
Jaki wpływ na psychikę dziecka mają zabawy wojenne? Zabawy wojenne pozwalają dziecku na identyfikację z negatywnymi bohaterami, których widzi np. w telewizji czy na podwórku. Dziecko wciela się w złą postać i uczy rozwiązywania konfliktów przez drastyczne unicestwienie wroga. Zabawy te są częścią życia społecznego dziecka, którego jednak nie powinniśmy ograniczać. Jednak możemy się do nich włączyć i skierować je w lepszą, bardziej rozwojową stronę (strategia, próby negocjacji z wrogiem, budowanie zespołów) niż walka fizyczna. Sprawdź, skąd się bierze agresja u dziecka Co zrobić, by skierować energię dziecka w lepszą stronę? Dziecięce zabawy odzwierciedlają świat, w którym żyje dziecko. Jednak to ty, a nie wasze otoczenie, możesz mądrze sterować rozwojem malucha. Dlatego: 1. Kontroluj, co dziecko ogląda w telewizji. Zachowania agresywne bywają naśladownictwem bajek lub filmów. Wybieraj gry komputerowe , które są wolne od przemocy. 2. Nie kupuj zabawkowych pistoletów, które czymś strzelają. Nawet plastikowa kulka może wybić oko. A zabawki-wskaźniki z laserowym światłem są niebezpieczne dla wzroku. 3. Jeżeli zauważysz nadmierną agresję w zabawach dziecka, naucz je innych sposobów wyładowania złości. Może na przykład rzucać poduszką, rysować kredkami uczucia. Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach. 5. Nie pozwalaj na celowanie z „broni” do ludzi i zwierząt. Ustal jasne granice i konsekwentnie reaguj na ich przekraczanie. Zobacz też, 8 sposobów na atak histerii u dziecka Konsultacja: Małgorzata Ohme, psycholog dziecięcy, wykładowca w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie
Jeśli dziecko jest jedynakiem, nie ma zbyt wielu okazji do kontaktów z innymi dziećmi. A przychodzi taki moment, że zaczyna ich bardzo potrzebować. Choć dwu-, trzylatki bawią się zwykle w to samo, tymi samymi zabawkami, ale jakby obok siebie, to wcale nie znaczy, że równie dobrze mogłyby spędzić ten czas osobno. Właśnie taka "luźna współpraca" jest wstępem do budowania społecznych więzi, czyli po prostu pierwszych przyjaźni i sympatii. Dobrym pomysłem jest na przykład zaproszenie do domu kolegi z piaskownicy. Warto wcześniej zapytać dziecko, co o tym sądzi, ale z pewnością będzie zachwycone. A to znaczy, że szanse na dobrą zabawę wzrosną. Po pierwsze: przygotuj się do zabawy Przede wszystkim należy zastanowić się, w co będziecie się bawić. Na początek warto wybrać najprostsze, znane zabawy, a także takie, które należą do ulubionych zabaw dziecka, a nie wymagają specjalnego nakładu czasu ani środków. Nie chodzi przecież o to, żebyś przyszykowała jakieś wystawne przyjęcie z tysiącem rekwizytów i rozrywek. Poza tym nie wiesz, w co lubi się bawić zaproszony przez ciebie gość. Proste, znane od wieków zabawy to klucz do sukcesu. Oczywiście warto mieć też w zanadrzu coś specjalnego. Zobacz 7 zabawek wszech czasów Po drugie: zrezygnuj z wyszukanego jedzenia Wystarczą napoje i lody albo ciasto. Zmęczonym zabawą dzieciakom można szybko zrobić kanapki. Druga mama z pewnością to zrozumie. Poza tym wspólne przygotowywanie prostego posiłku też może być świetną okazją do zabawy. Warto się postarać, by dziecko poczuło się gospodarzem spotkania. Twoje dziecko może przygotować przedmioty potrzebne do zabawy, a kiedy przyjdzie gość może przywitać ich w drzwiach i poczęstować ciasteczkami. Zobacz 6 przepisów na zdrowe przekąski dla dzieci Po trzecie: ty też się baw Maluchy na początku mogą czuć się onieśmielone, nie wiedzieć, jak...
Kiedyś w takich zabawach nie widziano nic dziwnego: przecież chłopcy musieli się nauczyć walki, odwagi, by wyrosnąć na silnych mężczyzn , którzy będą polować, bronić ojczyzny i za nią walczyć. Teraz coraz częściej tego typu zabawy są krytykowane, bo rodzą agresję , uczą przemocy , okrucieństwa ... Rodzice więc niechętnie na nie pozwalają, a dzieci... A dzieci bawią się dalej. Chłopcy chętniej bawią się w wojnę Militarne zabawy to często domena chłopców. Choć są dziewczynki, które chętnie bawią się żołnierzykami i toczą ze sobą boje na niby, jest ich zdecydowanie mniej. A wszystkiemu „winien" jest mózg. To on w dużej mierze odpowiada za to, że chłopcy potrzebują więcej ruchu , tego żeby stale się coś działo. Z grubsza wygląda to tak, że na placu zabaw chłopaki biegają i wymachują rękami, a dziewczynki, nawet jeśli chwilę pobiegają, to zatrzymują się, by skupić się na jakieś bardzo ważnej czynności. Takie różnice w potrzebie ruchu można zaobserwować już u trzylatków, a więc nie da się powiedzieć, że są one wyuczone, tylko stanowią pierwotną potrzebę. Jest jeszcze jedna poważna różnica, która tłumaczy, dlaczego to chłopcy chętniej bawią się w wojnę. Płeć męska jest znacznie słabsza w słowach. Te konflikty, które dziewczynki rozwiązują gadaniem (czyli dyskusją, plotkowaniem czy uszczypliwymi uwagami), chłopcy usiłują rozwiązać siłowo (czyli popychaniem czy zwykłą bójką ). Zabawy w wojnę nie zawsze są złe Dorośli nie lubią patrzeć, jak ich dzieci urządzają pojedynki na niby, walczą z potworami , strzelają z zabawkowych pistoletów ... Boją się o bezpieczeństwo swoich pociech, martwią, że dzieci wyrosną na łobuzów, a poza tym wydaje im się, że to niewychowawcze pozwalać dzieciom na walkę. Bo przecież nad negatywnymi emocjami trzeba umieć zapanować, a nie rozładowywać je...
