Marek Michalak był Rzecznikiem Praw Dziecka w latach 2008-2018. Z wykształcenia pedagog specjalny. Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Ma dwoje dzieci: córkę Julię i syna Miłosza.
– Zawsze reagujemy, to najważniejsze. Można zapukać i zapytać, czy jakoś pomóc, poprosić o pożyczenie szklanki mąki i wtedy spokojnie porozmawiać, oferując pomoc. Warto to zrobić, żeby przerwać przemoc. To forma szybka i wymagająca odwagi. Ale sytuacje są różne, nie chcę w ludziach wzbudzać poczucia winy, że nie mają odwagi, np. ze względu na agresję sąsiada. Jeśli podejrzewamy, że za ścianą rzeczywiście dochodzi do przemocy, to dzwońmy: 997 lub 112. Na te numery można zgłaszać przemoc wobec dzieci, także anonimowo, prosić o interwencję.
Jeśli obserwujemy coś, co nas niepokoi od jakiegoś czasu, możemy sprawę zgłosić do ośrodka pomocy społecznej. Tam pracują ludzie, którzy są członkami zespołów interdyscyplinarnych walczących z przemocą, mogą założyć Niebieską Kartę (dokument wypełniany w przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie – przyp. red.), podjąć działania. Zgłaszajmy, jeśli widzimy, że dzieciaki są zaniedbane, przez dłuższy czas nie wychodzą na podwórko czy w mieszkaniu jest cicho – to też sygnał. Najważniejsze, żeby się zainteresować.
– Przede wszystkim chodzi o zmianę świadomości Polaków dotyczącą przemocy wobec dzieci. Wciąż 10 proc. społeczeństwa na pytanie: „Co byś zrobił, gdyby za ścianą było bite dziecko”, odpowiada: „Nic”. Kampania ma pomóc nam ocknąć się i zrozumieć. Po pierwsze, że dziecko nie jest niczyją własnością, nawet rodziców. I jeśli jest krzywdzone przez najbliższych, to mamy nie tylko prawo, ale i obowiązek się wtrącić. Druga rzecz: donosicielstwo. To coś, co ciągnie się za nami od czasów komuny. Wtedy jakakolwiek współpraca z instytucjami państwowymi była traktowana negatywnie, jako donosicielstwo, coś niegodziwego. Musimy uświadomić sobie, że zawiadamianie instytucji państwowej o krzywdzie dziecka nie jest donosicielstwem, tylko ratowaniem drugiego człowieka. Trzecia rzecz: dziecko jest obywatelem tu i teraz, nie jest czymś, co można oddać na przechowanie, zostawić wyjeżdżając na wczasy, tylko człowiekiem, który jest chroniony prawem. Prawa dziecka to kategoria praw człowieka, która ma je chronić w najtrudniejszych momentach życia. Przesłaniem mojego urzędu jest to, że prawa człowieka rozpoczynają się od praw dziecka. Musimy być gotowi do reakcji, gdy dziecku dzieje się krzywda.
Kliknij w obrazek, przeczytaj i wydrukuj podpowiedzi, jak reagować na przemoc wobec dzieci:
Przemoc fizyczną wobec dzieci akceptuje prawie 50 proc. Polaków, choć w Polsce od kilku lat mamy prawny zakaz bicia dzieci . O tym, z czego to wynika, i jakie szkody wyrządza przemoc całej rodzinie, rozmawiamy z psychologiem – dr Aleksandrą Piotrowską, ambasadorką akcji społecznych Rzecznika Praw Dziecka zapobiegających krzywdzeniu najmłodszych. Większość Polaków nadal uważa, że dziecku można dać klapsa. Z czego wynika akceptacja dla przemocy fizycznej? W większości polskich rodzin dopuszcza się przemoc wobec dzieci. Wynika to w dużej mierze z tradycji. Co więcej – nazywa się ją wychowywaniem albo dyscyplinowaniem . Polski rodzic wymierzający dziecku policzek, dający klapsa , przytrzymujący za ramię w taki sposób, że przez dwa tygodnie utrzymuje się wyraźny ślad, uważa, że jest troskliwy. Jak polscy rodzice wypadają na tle Europy? W kwestii przemocy fizycznej wobec dzieci bliżej nam do Rumunii, Ukrainy, Białorusi niż do krajów zachodnich. To, z czym próbowaliśmy się zmierzyć, wprowadzając m.in. ustawę o przemocy w rodzinie, a co ciągle jest przez sporą część społeczeństwa poddawane w wątpliwość, w krajach europejskich już od ponad 20 lat stanowi rzeczywistość prawną. W Polsce zakaz bicia dzieci reguluje Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Od 2010 roku zapisany jest w nich zakaz stosowania jakichkolwiek kar cielesnych wobec dzieci przez osoby wykonujące władzę rodzicielską oraz sprawujące opiekę lub pieczę nad małoletnim. Ustawa uprawnia pracowników socjalnych do interweniowania, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie dziecka. Decyzja taka nie może być podejmowana jednoosobowo, ale wspólnie z funkcjonariuszem policji i przedstawicielem służby zdrowia. Kto najczęściej stosuje przemoc fizyczną wobec dzieci? Zwykle mamy takie skojarzenia: ktoś obcy...
Jak podają Fakty TVN, co 10. dziecko w Polsce doświadcza przemocy fizycznej. Najczęściej dochodzi do niej w domu, który zamiast być bezpiecznym azylem, często jest miejscem kaźni. Najwięcej ofiar jest wśród bezbronnych niemowląt, potem dzieci nastoletnich. Rzecznik Praw Dziecka, Marek Michalak , proponuje nowe rozwiązania prawne dotyczące przemocy wobec dzieci. Bicie dzieci miałoby być zagrożone karą do 15 lat i traktowane nie - jak do tej pory - jedynie jako występek, ale zbrodnia. Brak reakcji na krzywdę dziecka, jeśli się o niej wiedziało, ma zostać zagrożony karą do 3 lat pozbawienia wolności. Czy to dużo, czy mało? Można dyskutować, ale pamiętacie głośną sprawę 4-letniej Oliwki zakatowanej na śmierć przez 33-letniego konkubenta matki? Dziewczynka skarżyła się matce, że nie chce zostawać z konkubentem w domu, ale matka nie reagowała. Opatrywała jej rany smarując jakąś maścią i udawała, że nic się nie dzieje. Dziewczynka trafiła na pogotowie dopiero, gdy już nie żyła… Jeśli podejrzewasz, że ktoś krzywdzi dziecko, nie zwlekaj z reakcją. Nie czekaj, że ktoś inny to zrobi, bo może być za późno. Wystarczy, że zadzwonisz pod 112, a może uratujesz jakiemuś dziecku zdrowie i życie. Zdarzyło się wam nie zareagować na krzywdę dziecka? Odwrócić głowę, udawać, że się nie słyszy, myśleć "to nie moja sprawa"? Przeczytaj: Przemoc wobec dziecka - wywiad z psychologiem Bicie dziecka to nie jedyna forma przemocy! Przemoc w rodzinie - jak się chronić? Źródło: Fakty TVN, tvn24.pl
Jest trzech kandydatów na zastąpienie Marka Michalaka , któremu pod koniec sierpnia kończy się druga i ostatnia, na co pozwala prawo, kadencja na stanowisku Rzecznika Praw Dziecka. Ale biorąc pod uwagę sejmową arytmetykę, wydaje się przesądzone, że nowym rzecznikiem zostanie kandydat zgłoszony przez PiS . Osoba, która swego czasu wątpiła w ogóle w sens powstania tej instytucji. Prawicowe poglądy Zalewskiej Sabina Lucyna Zalewska jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, psychologiem rodziny, pedagogiem społecznym, mediatorem rodzinnym. Jak podkreśla Centrum Informacyjne Sejmu, aktywnie współpracuje z dziećmi i rodzinami , zajmuje się także wsparciem dzieci wykluczonych. Jej kandydaturę zgłosiła grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości. Ale to nie z tego powodu jej kandydatura budzi ogromne kontrowersje. Posłowie opozycji postanowili przyjrzeć się jej poglądom na wychowanie dzieci, które swego czasu głosiła w swoich publikacjach. - Pani Zalewska ma bardzo kontrowersyjne podejście do wychowania dzieci , do ich roli w społeczeństwie, do tego jakie prawa dziecko posiada – powiedział w NOWA TV poseł PO Arkadiusz Myrcha. Dla Zalewskiej bicie dzieci jest metodą wychowawczą Zalewska miała w swoich publikacjach głosić, że przemoc fizyczna może być stosowana wobec dzieci, chociaż nie za często, bo straciłaby swój wymiar wychowawczy ....Miała też podważać sens kampanii przeciw maltretowaniu dzieci. Poseł Platformy odwołuje się do fragmentów pracy naukowej Zalewskiej, w której miała pisać o postępującym braku szacunku dzieci do rodziców. Jako dowód podała zwyczaj mówienia sobie "na ty" między rodzicami a dziećmi. Dla Zalewskiej to forma pajdokracji, czyli władzy dzieci nad rodzicami. Jako dowód jej istnienia podaje objęcie ochroną prawną dzieci, powołanie instytucji Rzecznika Praw Dziecka i zakaz stosowania kar...
