Kaszel to.. odruch obronny! Inaczej leczy się go u dziecka, inaczej u kobiety w ciąży
Przyczyną kaszlu nie zawsze jest infekcja. Inaczej kaszel leczy się u dziecka, inaczej u kobiety w ciąży, inaczej u starszej osoby. Kaszlu nie można lekceważyć.
Kaszel może być spowodowany ciałem obcym, które znalazło się w drogach oddechowych albo wydzieliną zapalną. Jest odruchem obronnym organizmu, ale czasem trzeba go hamować, a innym razem robić wszystko, by wykasłać wydzielinę.
Rodzaje kaszlu
Ze względu na rodzaj wydzieliny, jaka się pojawia, kaszel dzieli się na suchy (nieproduktywny) i mokry (produktywny).
Ze względu na czas trwania kaszlu, wyróżnia się:
- kaszel ostry (trwający krócej niż 3 tygodnie),
- kaszel podostry (trwa 3–8 tygodni),
- kaszel przewlekły (trwa ponad 8 tygodni).
W zależności od przyczyny oraz rodzaju kaszlu, leczy się go inaczej. Inaczej leczy się też kaszel u noworodka i niemowlęcia, kaszel u dziecka, kaszel u osoby dorosłej, kaszel u kobiety w ciąży czy u osoby w starszym wieku.
Przyczyny kaszlu
Przyczyny kaszlu mogą być różne:
- ciało obce w drogach oddechowych,
- infekcja wirusowa układu oddechowego (np. spowodowana przeziębieniem). Kaszel ostry jest najczęściej objawem wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych – zapalenie gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli;
- zakażenie bakteryjne. Kaszel często towarzyszy infekcjom bakteryjnym, np. spowodowanym przez pneumokoki (choć nie zawsze). Bardzo silny, charakterystyczny kaszel występuje w krztuścu (przypomina pianie koguta);
- zapalenie krtani (charakterystyczny jest wtedy szczekający kaszel;
- alergia (kaszel może towarzyszyć alergicznemu nieżytowi nosa – wydzieliny kataralnej jest tak dużo, że podrażnia drogi oddechowe);
- astma (kaszel w astmie zwykle jest suchy, nie przynosi ulgi
- podrażnienie dróg oddechowych zanieczyszczeniami znajdującymi się w powietrzu, np. smogiem;
- infekcja pasożytnicza przewodu pokarmowego;
- mukowiscydoza,
- nowotwór (jednym z objawów może być przewlekły kaszel).
U starszych dzieci, a także u osób dorosłych, kaszel może być też spowodowany przyczynami emocjonalnymi (kaszel psychogenny).
U dorosłych kaszel może być spowodowany również przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), przyjmowaniem niektórych leków, paleniem papierosów, refluksem żołądkowo-przełykowym.
Przyczynę kaszlu lekarz może podejrzewać na podstawie charakteru kaszlu i czasu jego trwania.
Zobacz także: Kaszel alergiczny – jak go rozpoznać i leczyć
Rodzaje kaszlu
W zależności od rodzaju kaszlu, wyróżnia się:
- kaszel suchy. To tzw. kaszel nieproduktywny. Nie powoduje odkrztuszenia wydzieliny, nie przynosi uczucia ulgi. Taki kaszel występuje często na początku infekcji oraz po jej zakończeniu (często utrzymuje się przez dłuższy czas). Kaszel suchy występuje też przy astmie.
- kaszel wilgotny. Zwykle jego przyczyną jest infekcja. To tzw. kaszel produktywny, przynosi poczucie ulgi. Po odkasłaniu wydzieliny łatwiej jest oddychać.
Jak leczy się kaszel
Kaszel nie jest chorobą, tylko objawem, dlatego leczy się go w zależności od przyczyny, jaką został spowodowany, oraz rodzaju.
- Silny, męczący suchy kaszel – podaje się leki hamujące kaszel (przeciwkaszlowe). Podstawowymi lekami przeciwkaszlowymi są dekstrometorfan i kodeina, przyjmowane doustnie w postaci syropu lub tabletek. Leki przeciwkaszlowe w niewielkich dawkach wchodzą w skład złożonych leków "na przeziębienie". Leki przeciwkaszlowe dzieciom i kobietom w ciąży można podawać tylko po zaleceniu przez lekarza.
- Kaszel wilgotny. Nie należy go hamować, a wręcz odwrotnie – chodzi o to, żeby zwiększyć ilość odkrztuszanej wydzieliny. Podaje się leki nasilające odkrztuszanie (leki wykrztuśne) oraz rozrzedzające wydzielinę (leki mukolityczne). Są to głównie leki w postaci syropów (szczególnie dla dzieci), dla dorosłych także w postaci tabletek. Leki mogą być też podawane w formie wziewnej.
Szczególnie ostrożnie trzeba leczyć kaszel u małych dzieci i u kobiet w ciąży. W przypadku wystąpienia kaszlu u noworodka i niemowlęcia najlepiej od razu skontaktować się z lekarzem. Jest to też konieczne w przypadku starszego dziecka, jeśli oprócz kaszlu ma też inne objawy infekcji, jak wysoka gorączka, biegunka, wymioty, złe samopoczucie, nietypowa wysypka.
Kontakt z lekarzem jest też konieczny w przypadku kaszlu u kobiety w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży. Nie wszystkie leki można wtedy stosować.
Zobacz także: Jaki kaszel, taki syrop
Przewlekły kaszel u dziecka lub dorosłego może być spowodowany przewlekłą chorobą, jak alergia, astma, a u dorosłych też POChP. Lekarz musi też wykluczyć nowotwór.
- Kaszel alergiczny. Jest spowodowany alergią – musi być leczony lekami przeciwalergicznymi, często w formie wziewnej.
- Kaszel spowodowany infekcją pasożytniczą – musi być leczony lakami przeciwpasożytniczymi.
- Kaszel spowodowany chorobami przewlekłymi, jak astma, mukowiscydoza, POChP – musi być leczony lekami zaleconymi przez specjalistę.
Zobacz także: