Ząbkowanie

Objawy ząbkowania z reguły wyglądają u wszystkich dzieci tak samo. Maluch zaczyna się ślinić, wkładać wszystko do buzi, gryźć co popadnie, pojawiają się także problemy z zachowaniem. Ponieważ proces wyrzynania się ząbków jest z reguły bolesny i nieprzyjemny, dziecko staje się marudne, rozdrażnione, kaprysi, płacze pozornie bez powodu, złości się. Poza tym mogą dojść kłopoty z zasypianiem i z jedzeniem. Rozpulchnione i obrzęknięte dziąsełka nie tolerują dotyku, w tym pożywienia. Nie powinno być problemu z połykaniem mleka i potraw półpłynnych, ale jeśli ząbkuje dwu- albo trzylatek, który zjada już stałe produkty i ma całkiem zróżnicowany jadłospis, powinniśmy w tym czasie ograniczyć to, co wymaga gryzienia i żucia i powrócić do konsystencji płynnej lub półpłynnej.

Czasem podczas ząbkowania mogą wystąpić bardziej niepokojące objawy, jak: stan podgorączkowy lub gorączka, ból ucha, biegunka, kaszel. Wynika to zazwyczaj z faktu ogólnego osłabienia odporności, spowodowanego właśnie ząbkowaniem. Często mamy też do czynienia z miejscowym spadkiem odporności – w czasie ząbkowania rozpulchnione dziąsła są bardziej narażone i „otwarte” na atak szkodliwych drobnoustrojów i dochodzi często do infekcji w obrębie jamy ustnej, gdzie tworzy się miejsce szczególnie sprzyjające rozwojowi stanu zapalnego i wnikaniu bakterii i wirusów głębiej w organizm.

Taki stan wymaga oczywiście konsultacji z pediatrą, ponieważ czasem – skupiając się tylko na nowych ząbkach – możemy zaniedbać rozwój poważniejszej choroby. A tymczasem mogą to być także objawy np. zakażenia dróg moczowych lub poważniejszej infekcji dróg oddechowych. Jeśli to wykluczymy, możemy już skoncentrować się głównie na łagodzeniu dolegliwości związanych z samym ząbkowaniem.

Zimne gryzaki i kompresy

Ponieważ w czasie ząbkowania w jamie ustnej dziecka dochodzi do stanu zapalnego, dziąsła są rozpulchnione, zaczerwienione, gorące – pomocne będą wówczas schłodzone przedmioty, które maluch bezpiecznie może gryźć lub żuć. Możemy zastosować zimny smoczek lub gryzak, które uprzednio wkładamy do lodówki. Uwaga! Mają być zimne, ale nie zamrożone! Możemy także wykorzystać pieluszkę lub miękki ręcznik, który zanurzamy w zimnej wodzie i dajemy dziecku do gryzienia lub żucia. Oprócz działania chłodzącego, sposób ten pozwala także na masowanie obolałych dziąseł za pomocą szorstkiego materiału.

Żele i inne specyfiki na ząbkowanie

W aptekach dostępne są preparaty, które polecane są na złagodzenie objawów ząbkowania, ale trzeba podchodzić do nich ostrożnie. Uwagę należy zwrócić na żele zawierające lidokainę, która jako substancja znieczulająca, ma za zadanie zmniejszyć ból dziąsła. Forma żelu sprawia, że często preparaty te nie działają tam, gdzie powinny, ponieważ nie pozostają na dziąśle tylko razem ze śliną trafiają do przełyku dziecka.

Co ważne w przypadku ząbkowania, to aby lek miał szerokie spektrum działania, nie tylko przeciwbólowe. Warto znaleźć produkt, który zawiera kilka składników, np. szkarłatkę, która działa przeciwzapalnie, rzewień, który zapobiega i leczy biegunkę, rumianek, który uspokoi malucha i ukoi dolegliwości bólowe. Istotna jest również higieniczna forma podawania leku, która nie będzie wymagać od mamy wkładania palca do buzi dziecka. Warto zapytać w aptece o lek w postaci doustnej, aplikowany w pojedynczych, sterylnych dawkach.

Leki homeopatyczne w granulkach

Homeopatia to skuteczna i naturalna metoda leczenia. Doskonała zwłaszcza u dzieci, gdy nie mamy do wyboru wielu leków, które byłyby bezpieczne dla naszych pociech. Leki homeopatyczne dobiera się indywidualnie, w zależności od rodzaju dolegliwości i reakcji dziecka w czasie choroby.

Skutecznym lekiem na wszelkie objawy związane z ząbkowaniem jest Chamomilla. Wskazaniem do podania tego leku jest nie tylko ból i stan zapalny dziąseł, ale również zmiany zachowania – dziecko jest rozdrażnione, kapryśne, marudne, złości się, do tego dochodzą problemy z apetytem i zasypianiem. Może pojawić się lekki stan podgorączkowy lub biegunka, przy której stolec jest zielony, ma nieprzyjemny zapach i wygląda jak posiekany szpinak. Dodatkowo często obserwujemy, że jeden policzek malca jest mocno zaczerwieniony – najczęściej ten po stronie wyrzynającego się zęba.

Jeśli zaś wyrzynaniu się ząbka towarzyszy silny ból i stan zapalny, dziąsła są silnie zaczerwienione, rozpulchnione, a maluch z całej siły zaciska je na czymkolwiek, ponieważ taki silny ucisk przynosi mu ulgę – pomoc może przynieść lek Phytolacca decandra. Natomiast w sytuacji, gdy poprawa dolegliwości następuje pod wpływem zimna (gryzaki, pieluszka), a ząbkowaniu często towarzyszy pojawienie się aft w buzi dziecka, co jeszcze bardziej nasila ból i powoduje, że dziecko nie chce jeść, pomocny będzie lek Borax.

Gdy natomiast u ząbkującego malca wystąpi gorączka, niepokój, dziecko płacze z bólu i nie znosi dotyku dziąseł, które są czerwone i gorące, pomocą będzie lek Belladonna.

Przy wyborze leku homeopatycznego warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby mieć pewność, że specyfik jest właściwie dobrany dla naszej pociechy. Leki te można kupić w aptece bez recepty.

Higiena jamy ustnej

Ważna jest nie tylko w czasie ząbkowania, ale na co dzień. Do pierwszego roku życia wystarczy przemywać dziąsła jałowym gazikiem, nasączonym ciepłą wodą. Potem można zacząć przyzwyczajać malucha do delikatnej, miękkiej szczoteczki i codziennego dbania o stan ząbków. Najlepszą jednak profilaktyką próchnicy, oprócz mycia, jest nie podawanie dziecku słodyczy, słodzonych napojów i słodkich herbatek.

Materiał powstał przy współpracy z Polskim Towarzystwem Homeopatii Klinicznej PTHK