Polska jest jednym z niewielu krajów, w którym obowiązkowo szczepi się noworodki przeciw gruźlicy - w dodatku już w pierwszych dniach życia. To szczepionka żywa, po której - częściej niż po innych - mogą zdarzyć się powikłania. Przeciwwskazaniem do szczepienia są wrodzone niedobory odporności. Co to są wrodzone niedobory odporności i czy można sprawdzić, czy dziecko je ma, zanim zaszczepi się je przeciw gruźlicy? Co to są pierwotne wrodzone niedobory odporności Dziecko w pierwszych latach życia może chorować nawet kilka-kilkanaście razy rocznie. Jest to spowodowane tym, że jego układ odpornościowy dopiero rozwija się i dojrzewa. Nie ma to nic wspólnego z zaburzeniami odporności . Dziecko z pierwotnymi wrodzonymi niedoborami odporności choruje częściej i ciężej. Pierwotne (wrodzone) niedobory odporności, są genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami budowy, dojrzewania i różnicowania oraz funkcjonowania narządów i komórek układu odpornościowego. Dziecko z wrodzonym niedoborem odporności zwykle ma objawy ze strony układu oddechowego , pokarmowego oraz skóry. Choruje częściej, a infekcje są silniejsze, nawracają, mają powikłania, trwają dłużej. Bywa, że zagrażają życiu. Wrodzone ciężkie niedobory odporności podejrzewa się, jeśli dziecko: ma 6 lub więcej zakażeń dróg oddechowych lub uszu w ciągu roku, ma 2 lub więcej zapalenia zatok w ciągu roku, leczenie antybiotykiem trwa u dziecka 2 miesiące lub dłużej bez wyraźnej poprawy, ma 2 lub więcej zapaleń płuc w ciągu roku, słabo przybiera na wadze lub nie przybiera, a przy tym ma nawracające infekcje, często powtarzają się u niego głębokie ropnie skórne lub narządowe, ma przewlekające się grzybice jamy ustnej lub skóry (u dziecka powyżej 1. roku życia), konieczne jest długotrwałe stosowanie antybiotyków dożylnych w celu opanowania zakażenia, przebyło 2...
Niektóre dzieci chorują bardzo często, a inne prawie wcale. Jest to związane z pracą układu odpornościowego. Niektórzy naukowcy nadają mu rangę drugiego mózgu. To on kieruje obroną przed atakiem czynników z zewnątrz, czyli chroni organizm przed infekcjami. Od niego zależy stan zdrowia twojego dziecka. Układ bardzo inteligentny Działanie układu odpornościowego (inaczej immunologicznego) polega na „namierzeniu” intruza, obezwładnieniu go i usunięciu. A kto jest intruzem? Wszystkie groźne dla zdrowia drobnoustroje, które atakują organizm (m.in. wirusy, bakterie, grzyby). Określa się je mianem antygenów. Gdy antygen pojawia się w ciele człowieka, jest postrzegany jako obcy, dlatego włącza się mechanizm obrony. Układ immunologiczny ma niezwykłą cechę – zapamiętuje agresora. Dzięki tej pamięci immunologicznej kolejnym razem jeszcze szybciej może rozprawić się z atakującym drobnoustrojem. Dokładnie ten sam mechanizm został wykorzystany w szczepieniach. Do organizmu wprowadza się niewielką dawkę chorobotwórczych, pozbawionych zjadliwości bakterii lub wirusów, aby mogła wykształcić się przeciw nim odporność. Drogi inwazji Chorobotwórcze drobnoustroje mogą dostać się do organizmu przez: skórę – stanowi pierwszą barierę ochronną, jej kwaśny odczyn o prawidłowym wskaźniku pH ok. 5,5 niszczy wirusy i bakterie. Skóra powinna być nienaruszona; jeśli powstaną na niej jakieś ranki, dezynfekuj je i opatrz, błony śluzowe nosa i dróg oddechowych – pokrywa je warstwa śluzu i rzęski, które falując, wypychają wroga na zewnątrz. By były sprawnie, nie mogą być wysuszone, układ pokarmowy – szkodliwe substancje, które dostały się do przewodu pokarmowego, neutralizuje sok żołądkowy, ze szkodliwymi bakteriami rozprawia się też flora zasiedlająca jelita. Jak na froncie Zwykle nawet nie wiesz, że organizm twojego dziecka został poddany próbie...
Odporność w 1. roku życia jest jeszcze bardzo słaba. Dzieci chorują (aż do wieku szkolnego normą jest 6–8 drobnych infekcji w ciągu roku), bo jeszcze nie umieją poradzić sobie nawet z tymi bakteriami i wirusami, które dorosłemu nie zrobiłyby żadnej krzywdy. Na szczęście układ odpornościowy dziecka szybko dojrzewa i z roku na rok działa coraz sprawniej. Czy noworodek jest zupełnie bezbronny wobec zarazków? Na szczęście nie. Noworodek rodzi się z przeciwciałami mamy. Do tego dziecięcy układ immunologiczny doskonali się już od pierwszych chwil po narodzinach maleństwa. Kiedy przytuliłaś je tuż po porodzie, jego organizm zasiedliły bakterie bytujące na twojej skórze. Tak samo stało się, kiedy noworodka wziął w ramiona jego tata. Dzięki takim bezpiecznym kontaktom z drobnoustrojami , organizm dziecka stał się trochę mocniejszy (czytaj więcej o tym, jak dotyk wpływa na zdrowie dzieci, np. wcześniaków ). Noworodek i niemowlę nie umie jednak obronić się przed wieloma zjadliwymi drobnoustrojami, dlatego w pierwszych miesiącach życia jest ono szczepione przeciwko wielu chorobom (m.in. gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby, polio). Bardzo ważne dla zdrowia dziecka jest też unikanie chorych osób – wyprawa z niemowlęciem do supermarketu w sezonie katarów i przeziębień to nie najlepszy pomysł. Co chroni niemowlę przed chorobami? Pierwszą, trudną do sforsowania barierą dla chorobotwórczych drobnoustrojów jest skóra i błony śluzowe, które wyściełają narządy wewnętrzne. Jeśli jednak wirusom albo bakteriom udałoby się pokonać te pierwsze zasieki – stanie się tak, kiedy skóra albo śluzówka będzie uszkodzona lub wysuszona – wewnątrz organizmu już czekają siły specjalne. To komórki układu odpornościowego (limfocyty, fagocyty), które rozpoznają zarazki, uniemożliwiają im namnażanie się, produkują przeciwciała , a nawet...
