Co prawnik mówi o prawach małego pacjenta

Nie znamy praw, jakie mają mali pacjenci. Przykład? Dzwonisz do przychodni, bo dziecko jest chore. Osoba w rejestracji mówi, że „jego” lekarz wyszedł. Jeśli uważasz, że jedyne, co możesz teraz zrobić, to iść na prywatną wizytę, to bardzo się mylisz! Jak postępować w trudnych przypadkach? Wątpliwości wyjaśniamy razem z prof. Dorotą Karkowską, prawnikiem oraz ekspertem Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.

Czy idąc z dzieckiem do lekarza, powinnam mieć dowód ubezpieczenia?


Nie – odkąd stworzono Centralny Rejestr Ubezpieczonych, w którym jest to wszystko odnotowane. Na wszelki wypadek zabierz dowód jednego z rodziców.
Uwaga! Nawet, jeśli żadne z rodziców nie jest ubezpieczone, dziecko ma prawo być leczone: lekarz nie może odmówić zbadania go i wypisania recepty! Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej, „osoby poniżej 18. roku życia, mieszkające w Polsce i mające polskie obywatelstwo, mają zagwarantowane bezpłatne usługi służby zdrowia”.


Muszę wybrać lekarza dla dziecka?


Tak. Dziecko powinno być pod opieką jednego lekarza, tzw. pierwszego kontaktu: może to być pediatra lub lekarz rodzinny. Pediatra zajmuje się tylko dziećmi, zwykle ma większe doświadczenie, szczególnie w przypadku niemowląt. Jednak również wielu lekarzy rodzinnych jest doświadczonych w opiece nad dziećmi. Zanim wybierzesz lekarza, zrób „wywiad”, podpytaj innych mam. Dobrze jest znaleźć doktora pracującego w przychodni znajdującej się blisko waszego miejsca zamieszkania.

Sprawdź, jak wybrać dobrego pediatrę.

Czy mogę zmienić lekarza?


Tak. Nie ma prawa, które by tego zabraniało. Lepiej jednak takich sytuacji unikać. Dziecko powinno być pod opieką tego samego lekarza – dzięki temu będzie on w stanie dostrzec zmianę zachowania świadczącą o chorobie, co mógłby przeoczyć lekarz, który nie zna dziecko.

Gdy dziecko jest chore, mogę z nim iść do innego lekarza w przychodni?


Tak. Jeśli np. dziecko po południu zaczęło gorączkować, a „jego” pediatra już wyszedł, dziecko musi przyjąć inny lekarz.

Uwaga! Jeśli dziecko jest chore, pani w rejestracji nie może odmówić przyjęcia z powodu braku „numerków” do lekarza. Dyrekcja przychodni ma obowiązek tak zorganizować pracę, by wszystkie dzieci, które tego potrzebują, mogły uzyskać pomoc.

Czy to prawda, że lekarz powinien opowiedzieć mi o szczepieniach: obowiązkowych i zalecanych?

Tak. Powinien też powiedzieć, które z nich są ważne dla twojego dziecka, ze względu na jego wiek i zdrowie. Powinien powiedzieć o odczynach poszczepiennych, jakie mogą się pojawić, oraz doradzić, co wtedy zrobić.

Czy dziecko powinno mieć raz w roku wykonane badania?

Dorosły powinien raz w roku zrobić sobie podstawowe badania: z krwi i moczu. Nie ma jednak listy badań profilaktycznych, które muszą być wykonane u dziecka: decyduje o tym lekarz.

Do jakich specjalistów nie muszę mieć skierowania?

Skierowania nie są potrzebne, jeśli chcesz iść z dzieckiem do

• ginekologa,
• dentysty,
• onkologa,
• psychiatry.

Do lekarzy innych specjalności skierowanie jest konieczne.
[CMS_PAGE_BREAK]

Jak szybko dziecko powinno być przyjęte przez specjalistę, jeśli dostałam skierowanie?

Niestety, zdarza się, że na wizyty do niektórych specjalistów czeka się nawet kilka miesięcy: jest to spowodowane zbyt małą liczbą kontraktów lekarzy z NFZ. Najlepiej dowiadywać się równocześnie w kilku przychodniach, kiedy taka wizyta będzie możliwa: terminy w poszczególnych placówkach mogą bardzo się różnić. O kolejności przyjęcia dziecka do specjalisty powinny decydować względy medyczne, a nie kolejność zgłoszenia. Dziecko może czekać, jeśli to nie spowoduje pogorszenia jego stanu zdrowia. Jeżeli wymaga pilnej konsultacji, to „przeskakuje” numerki w kolejce.

Co mam zrobić, gdy przychodnia, do której zapisałam dziecko, jest już zamknięta, a ono źle się czuje?


Jeśli dziecko jest chore, np. ma katar, kaszel, gorączkę, boli je brzuch, ale widzisz, że jego ogólny stan jest dobry, a przychodnia jest zamknięta i nie możesz czekać do rana, najlepiej jechać do Nocnej Pomocy Lekarskiej. Placówki dyżurne działają od godziny 18.00 do 8.00 rano, a w dni wolne od pracy – przez całą dobę. O adres i telefon Nocnej Pomocy Lekarskiej zapytaj w przychodni, do której dziecko jest zapisane. Numer telefonu i adres NPL najlepiej mieć zapisany w kalendarzu, by w razie potrzeby móc szybko z niego skorzystać, a nie dopiero szukać informacji. Uwaga! Numer telefonu do Nocnej Pomocy Lekarskiej warto sprawdzać, gdy jesteś z dzieckiem na wizycie w przychodni (taka informacja zwykle jest wywieszona w widocznym miejscu). Ponieważ usługi NPL są osobno kontraktowane w NFZ, to placówki je wykonujące mogą się zmieniać.


Gdy dziecko zachoruje na wakacjach, z daleka od miejsca zamieszkania, mogę z nim iść na bezpłatną wizytę do lekarza?


Tak. W przypadku nagłego zachorowania można pójść do najbliższej przychodni. Dziecko na pewno zostanie przyjęte. Dobrze jest jednak mieć dowód osobisty, książeczkę zdrowia dziecka i jego numer PESEL. W przypadku nagłego zachorowania masz prawo również w innym mieście skorzystać z Nocnej Pomocy Lekarskiej lub ze szpitala.

Czy mogę wezwać karetkę pogotowia?

Tak. Karetkę możesz wezwać, jeśli widzisz, że dziecko jest ciężko chore (np. ma wysoką gorączkę, drgawki, wybroczyny na skórze, traci przytomność), a ty nie masz możliwości szybko zawieźć go do szpitala. O przyjeździe karetki zadecyduje dyspozytor, który oceni, czy jest to konieczne. Dlatego gdy zadzwonisz, udzielaj mu jak najdokładniejszych informacji o stanie zdrowia dziecka.

Uwaga! Żadna karetka nie przyjedzie do was w ciągu minuty. Dlatego jeśli np. dziecko straciło przytomność, zadławiło się, występuje stan zagrożenia życia, to do czasu przyjazdu pogotowia przez cały czas udzielaj mu pierwszej pomocy .

Zobacz na filmach, jak krok po kroku udzielić dziecku pierwszej pomocy.

Czy będę musiała zapłacić za przyjazd pogotowia, jeśli lekarz stwierdzi, że przyjazd karetki był niepotrzebny?


Nie. Za przyjazd karetki pogotowia nic nie zapłacisz – nawet jeśli okaże się on nieuzasadniony.


Czy w razie nagłego zachorowania dziecka muszę mieć dla niego skierowanie do szpitala?


Nie. Jeśli dziecko choruje, ale jego ogólny stan zdrowia jest dobry, powinnaś z nim iść do przychodni lub placówki NPL. Jeżeli jednak dziecko jest bardzo chore, np. ma wysoką gorączkę, na skórze pojawiają się wybroczyny, traci przytomność, to nie trać czasu na wizytę w przychodni, tylko jedź z nim do szpitala. Na izbie przyjęć bądź grzeczna, ale nieustępliwa: przypilnuj, by dziecko zostało zbadane przez lekarza. Nie daj się odesłać ze szpitala do przychodni (po skierowanie), jeśli widzisz, że stan zdrowia dziecka jest zły.