Mózg twojego dziecka zasługuje na najlepsze! Ten składnik stymuluje jego rozwój
Czy wiesz, że mózg stanowi tylko 2% masy naszego ciała? A przy tym do swojego prawidłowego funkcjonowania wykorzystuje aż 20% dziennego zużycia energii? Jednocześnie, to właśnie mózg – spośród wszystkich organów w naszym ciele – do swojego rozwoju potrzebuje najwięcej tłuszczów. I właśnie przy nich się zatrzymajmy.
Już od pierwszych chwil życia człowieka odpowiednie odżywianie ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i funkcjonowania mózgu. Dla małego dziecka najlepszym sposobem żywienia jest oczywiście karmienie piersią. Mleko mamy zawiera bowiem idealną kompozycję białek, węglowodanów, tłuszczów i składników mineralnych, witamin i innych składników odżywczych. Ale nie każda mama może karmić piersią. Stąd tak liczne badania nad składem mleka kobiecego i próby coraz dokładniejszego odwzorowania jego formuły w mleku modyfikowanym.
Nieco więcej o wartościowych tłuszczach
W mleku mamy obecny jest DHA, czyli jeden z grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Odgrywa on istotną rolę w regulacji pracy układów nerwowego, sercowo-naczyniowego i odpornościowego. Jest w wielu produktach spożywczych, które już na etapie planowania ciąży przyszła mama powinna włączyć do swojej diety. DHA odpowiada bowiem za prawidłowy rozwój wzroku i mózgu płodu, a na późniejszych etapach ciąży rozpoczyna przygotowania do poprawnego odbierania i przetwarzania bodźców.
Oprócz DHA kluczowe znaczenie ma jeszcze jeden składnik – struktura MFGM (z ang. Milk Fat Globule Membrane). Jest to bogata w składniki odżywcze błona powlekająca wydzielane do mleka kobiecego kuleczki tłuszczów. MFGM, struktura od zawsze obecna w mleku mamy, do tej pory była tracona podczas produkcji mleka modyfikowanego i zastępowana tłuszczami roślinnymi. Teraz, dzięki przełomowej innowacji technologicznej, udało się ją zachować.
Dobre paliwo dla mózgu niemowlęcia
Rozwój mózgu w okresie płodowym rozpoczyna się już około 4. tygodnia ciąży, kiedy tworzą się pierwsze neurony. W 12. tygodniu rozwoju płodowego pojawiają się natomiast zawiązki móżdżku. Największe tempo wzrostu i rozwoju mózgu obserwuje się u 5-miesięcznych niemowląt aż do ukończenia pierwszego roku życia. Proces dojrzewania mózgu kończy się około 17. roku życia.
Dlatego właśnie kluczowe jest wspieranie rozwoju dziecięcego mózgu już od pierwszych chwil życia malucha. Odpowiednio zbilansowana dieta, zwłaszcza pokarmy o odpowiedniej zawartości tłuszczu, wspierają prawidłowy rozwój układu nerwowego. To tłuszcze są bowiem podstawowym budulcem komórek, a także uczestniczą w przekaźnictwie nerwowym.
Powszechnie wiadomo, że rozwój inteligencji emocjonalnej u dzieci (EQ) jest równie ważny jak wspieranie rozwoju ich ilorazu inteligencji (IQ). To właśnie EQ odpowiada za budowanie zdrowych umiejętności społeczno-emocjonalnych oraz udanych relacji na kolejnych etapach życia. Umiejętność ta przekłada się na zdolność adaptacji w szkole, efektywnej pracy z innymi i bycia członkiem społeczności.
Najlepsze składniki
W przypadku niemowląt karmionych piersią cząsteczki tłuszczu są uwalniane przez gruczoł sutkowy w unikalny sposób. Maluchy otrzymują więc zarówno tłuszcze, jak i otaczające je białka obecne w strukturze MFGM (jest ich łącznie ponad 200!). Postęp w technologii żywności pozwolił wydzielić strukturę MFGM z mleka krowiego w skoncentrowanej postaci i dodać ją do mleka modyfikowanego. Liczne badania pokazały, że obecność MFGM w diecie niemowląt i dzieci korzystnie wpływa na rozwój mózgu i ośrodkowego układu nerwowego oraz poprawia działanie układu immunologicznego.
Przeprowadzono prace badawcze, z których jasno wynika, że rozwój poznawczy (w skali Bayley III) niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym z dodatkiem MFGM nie różnił się istotnie od rozwoju niemowląt karmionych piersią, a jednocześnie był znacząco lepszy od rozwoju niemowląt otrzymujących standardowe mleko modyfikowane.
Skala Bayley III (Bayley Scale of Infants Development Third Edition) służy do badania rozwoju poznawczego niemowląt i małych dzieci w wieku od miesiąca do 42. miesiąca życia. To badanie jest jednym z najważniejszych certyfikowanych narzędzi, z którym pracują psychologowie dziecięcy na całym świecie. Pozwala zmierzyć inteligencję dziecka, ocenić rozwój pamięci, sposoby rozwiązywania problemów, percepcję sensoryczną, koncentrację, koordynację wzrokowo-ruchową, wyobraźnię i wczesny rozwój mowy, a także zachowanie dziecka (jego nastrój, wesołość, rodzaj reakcji emocjonalnej na bodźce zewnętrzne).
Jednocześnie, badania nad MFGM wykazały, że istotnym składnikiem tej struktury są gangliozydy, które odpowiadają za prawidłowy rozwój układu nerwowego. W badaniu klinicznym, opisanym przez D.A. Gurnidę i współpracowników, zaobserwowano, że suplementacja mleka modyfikowanego wzbogaconego w MFGM znacząco poprawia rozwój poznawczy niemowląt poniżej 6. miesiąca życia. Niemowlęta otrzymujące mleko modyfikowane wzbogacone gangliozydami rozwijały się podobnie, jak ich rówieśnicy karmieni piersią.
Ach, ten mózg!
Przeprowadzone badania kliniczne dostarczyły dowodów wykazujących korzyści z suplementacji MFGM dla rozwoju układu nerwowego. MFGM to jednak nie tylko wsparcie w rozwoju mózgu, lecz także w prawidłowym funkcjonowaniu jelit i układu immunologicznego.
W świetle najnowszych doniesień naukowych opisujących rolę MFGM w prawidłowym rozwoju niemowląt, wydaje się, że wzbogacenie mleka modyfikowanego o MFGM sprawi, że mamy, które nie karmią niemowląt piersią, będą mogły podać maleństwom pokarm bogaty w składniki wspierające rozwój poznawczy oraz układ odpornościowy.
Materiał powstał przy udziale marki Mead Johnson Nutrition
1. Szajewska, H. et al. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Stand. Med. 11, 321–338 (2014).
2. Veereman-Wauters, G. et al. Milk fat globule membrane (INPULSE) enriched formula milk decreases febrile episodes and may improve behavioral regulation in young children. Nutrition 28, 749–752 (2012).
3. Timby, N., Domellöf, E., Hernell, O., Lönnerdal, B. & Domellöf, M. Neurodevelopment, nutrition, and growth until 12 mo of age in infants fed a low-energy, low-protein formula supplemented with bovine milk fat globule membranes: a randomized controlled trial. Am. J. Clin. Nutr. 99 , 860–868 (2014).
4. Gurnida, D. A., Rowan, A. M., Idjradinata, P., Muchtadi, D. & Sekarwana, N. Association of complex lipids containing gangliosides with cognitive development of 6-month-old infants. Early Hum. Dev. 88 , 595–601 (2012).
5. Manzoni, P. et al. Human milk feeding prevents retinopathy of prematurity (ROP) in preterm VLBW neonates. Early Hum. Dev. 89 , S64–S68 (2013).
6. Furman, L., Taylor, G., Minich, N. & Hack, M. The effect of maternal milk on neonatal morbidity of very low-birth-weight infants. Arch. Pediatr. Adolesc. Med. 157, 66–71 (2003).
7. Anderson, J. W., Johnstone, B. M. & Remley, D. T. Breast-feeding and cognitive development: a meta-analysis. Am. J. Clin. Nutr. 70 , 525–535 (1999).
8. Arslanoglu, S. et al. Donor Human Milk for Preterm Infants. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. 57, 535–542 (2013).
9. Bilbao, A. Rozwój mózgu dziecka. Przewodnik dla rodziców. Bukowy Las (2015)