Jak nauczyć dziecko konstruktywnie wyrażać swoje emocje?
Z wyrażaniem pozytywnych emocji zazwyczaj problemu nie mamy ani my, dorośli, ani nasze pociechy. Jak jednak poradzić sobie z tymi negatywnymi, zwłaszcza u dziecka, które nie do końca jeszcze samo potrafi zidentyfikować, co czuje?
Gniew, smutek, rozczarowanie czy złość to emocje tak samo jak radość czy zadowolenie, jednak znacznie trudniej sobie z nimi poradzić. Choć pewnie bardzo byśmy chcieli, to niestety nie uda nam się wyeliminować ich całkowicie ani z naszego życia, ani z życia naszych dzieci, możemy jednak nauczyć maluchy, jak wyrażać je w konstruktywny sposób.
Jak oswoić emocje?
1. Rozmawiaj z dzieckiem. Pierwszym krokiem do tego, by konstruktywnie wyrazić swoje emocje, jest rozpoznanie, co tak naprawdę czujemy. Dla kilkulatka może być to nie lada wyzwanie, bo maluch czasem nie zna nawet jeszcze słowa, by nazwać to, co czuje. Dlatego rozmawiaj z dzieckiem o jego wewnętrznych przeżyciach i zachęcaj, by o nich opowiadało za pomocą takich słów, jakie zna. Jeśli widzisz, że maluch ma problem z nazwaniem jakiejś emocji, możesz mu pomóc, pytając: „A kiedy ostatnio tak się czułeś?”. Jeśli maluch opisze sytuację, w której odczuwało podobne emocje, będziesz mogła podpowiedzieć mu właściwe słowo.
2. Daj dziecku prawo do wyrażania emocji. Nie oczekuj, że Twoja pociecha będzie zawsze grzeczna, miła i uśmiechnięta. Dziecko to mały człowiek i jak każdy ma prawo do odczuwania różnych emocji – czasem może być smutne, złe czy rozczarowane i nie ma w tym nic złego. Nie mów więc nigdy zdań typu: „Dziewczynki nie powinny się tak złościć” albo „Chłopcy nie płaczą i się nie smucą”. Takie komunikaty mogą spowodować, że dziecko zacznie wszystkie emocje kumulować w sobie, a to nie jest korzystne dla zdrowia psychicznego. Nie ukrywaj także swoich emocji. Mów przy dziecku o tym, co czujesz i nazywaj te stany, np. „Jestem szczęśliwa, ponieważ…”; „Jestem zła, bo…”. Dzięki temu maluch nauczy się, że o emocjach trzeba rozmawiać i nie należy się ich wstydzić.
3. Przećwicz z dzieckiem wyrażanie emocji. Pomoże Wam w tym zestaw LEGO DUPLO „Posterunek policji”. Dzięki niemu będziecie mogli zbudować prawdziwy komisariat, wcielać się w różne role i odgrywać realistyczne scenki z udziałem nowoczesnych figurek DUPLO. Tworzenie historyjek i odgrywanie ról na łatwym do zbudowania posterunku policji to prawdziwa frajda dla przedszkolaków. Pomóż funkcjonariuszom wyruszyć do akcji radiowozem z migającym kogutem i syreną. Muszą złapać złodziejaszka, który ucieka z pączkami skradzionymi policjantowi! Potem zabierz aresztowanego złoczyńcę na posterunek i zamknij bezpiecznie w celi więziennej. Ta zabawa to świetna okazja do tego, aby wcielić się w postacie o skrajnych osobowościach – bohaterem pozytywnym jest oczywiście stróż prawa, a jego przeciwnikiem – przebiegły rabuś, który nie kryje swojego charakterku. Twój maluch doświadczy prawdziwych emocji podczas pościgu, a na koniec poczuje prawdziwą radość ze złapania złodzieja!
4. Wyjaśnij, że nasze zachowanie może skrzywdzić innych. Wytłumacz dziecku, że ma prawo do każdej emocji, ale sposób jej wyrażenia powinien być taki, by nie krzywdził innych. Nawet jeśli jesteśmy na kogoś rozgniewani, nie możemy tej osoby uderzyć czy obrzucić obelgami, bo to mogłoby ją zranić, a ponadto nie najlepiej świadczyłoby o naszym wychowaniu. Możecie wspólnie zastanowić się nad tym, w jaki sposób dać upust różnym emocjom (np. kopiąc piłkę czy rysując to, co nas zdenerwowało), a także spróbować stworzyć listę zachowań zakazanych (np. bicie, kopanie innych, krzyczenie czy obrażanie kogoś).
5. Daj dobry przykład. Pamiętaj, że dla dziecka jesteś pierwszym i najważniejszym wzorem wszystkich zachowań, dlatego zwróć uwagę na to, w jaki sposób sama wyrażasz emocje. Jeśli będąc zła na swoją pociechę, krzyczysz, rzucasz przedmiotami, szarpiesz dziecko albo obrażasz je, nie licz na to, że maluch będzie potrafił uporać się z podobnymi emocjami w inny sposób.
Więcej: LEGO DUPLO