4 rzeczy, o które powinni zadbać rodzice, aby wzmocnić odporność niemowlęcia zimą

Kluczowe jest 1000 pierwszych dni życia

Dlaczego? W okresie 1000 pierwszych dni, czyli od poczęcia do około 3. roku życia, organizm dziecka jest bardzo wrażliwy i podatny na wpływ czynników zewnętrznych. To czas kształtowania się m.in. odporności i mózgu. Dziecko potrzebuje wtedy odpowiednio skomponowanej diety, dopasowanej do szczególnych wymagań, która będzie wspierała prawidłowe funkcjonowanie młodego organizmu, w tym odporności – teraz i w kolejnych latach życia.

1. Karmienie piersią

Eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby w 6 pierwszych miesiącach życia niemowlę było karmione wyłącznie piersią[1]. Pokarm kobiecy powinien być ważnym elementem diety dziecka (przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających) nawet do ok. 2. roku życia lub dłużej – tak długo, jak będzie chciała tego mama i dziecko. Matczyny pokarm to skarbnica wielu cennych składników, które wspierają odporność na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim zawarte w mleku mamy immunoglobuliny stanowią źródło odporności, jeszcze zanim organizm dziecka samodzielnie zacznie wytwarzać własne przeciwciała. Ponadto czynniki odpornościowe zawarte w mleku mamy zwiększają kolonizację dobroczynnych bakterii, jednocześnie hamując kolonizację niewłaściwych oraz pomagają eliminować z organizmu bakterie czy wirusy[2]. Mleko mamy to również witaminy (m.in. A, C, E i D) oraz składniki mineralne (tj. cynk, żelazo) mające wpływ na rozwój i prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Wsparcie dla odporności jeśli karmienie piersią nie jest możliwe

Zdarza się, że kontynuowanie karmienia piersią w drugim półroczu życia dziecka z różnych powodów nie jest możliwe lub z innych względów mama rozważa zmianę sposobu żywienia dziecka. Wtedy najlepiej skonsultować się z lekarzem pediatrą, aby pomógł wybrać dopasowane do potrzeb dziecka mleko następne, które będzie zawierało składniki ważne m.in. dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. O tym, czy pokarm jest odpowiedni dla niemowlęcia, nie świadczy jeden wyjątkowy element, ale dopiero cały jego skład. Przykładem mleka następnego, które zawiera składniki ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, jest Bebilon 2 Advance PRONUTRA. To produkt odpowiedni dla dzieci po 6. miesiącu życia, który posiada kompletną kompozycję składników[3] inspirowaną składem mleka matki. Produkt zawiera m.in. immuno-kompozycję, czyli witaminy A, C i D oraz cynk – składniki ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. To mleko następne numer 1 w rekomendacji pediatrów w Polsce[4].

2. Właściwa dieta

Obok karmienia piersią (lub mlekiem następnym, jeśli karmienie piersią nie jest możliwe) kluczowe znaczenie dla rozwoju odporności (a także całego organizmu) ma prawidłowo skomponowana dieta. Drugie półrocze życia to czas, gdy niemowlę zapoznaje się z innymi pokarmami niż mleko i rozpoczyna się proces kształtowania właściwych nawyków żywieniowych. Istotne jest, aby wprowadzane pokarmy były bezpieczne, pochodziły ze sprawdzonego źródła i aby menu dziecka było zbilansowane pod względem wartości odżywczej. Dieta, która wspiera układ odpornościowy, powinna uwzględniać przede wszystkim pokarmy bogate w witaminy A, C i D, jak również składniki minerale, takie jak cynk, żelazo i selen. Inne istotne składniki to również białko, tłuszcze nienasycone, w tym kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6, węglowodany oraz błonnik.

3. Odpoczynek i sen

Karmienie piersią i odpowiednie rozszerzanie diety to jednak nie wszystko. Bardzo ważnym elementem zapewniającym prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego jest regeneracja. A ta powinna następować poprzez odpoczynek i sen. Niemowlęta (od 4. do 12. miesiąca życia) powinny regularnie spać od 12 do 16 godzin na dobę (wliczając czas na drzemki)[5]. Warto również pamiętać, że w przypadku niemowląt i małych dzieci należy unikać jakichkolwiek multimediów ekranowych[6]. Bajka na dobranoc to niewskazany sposób na zasypianie.

4. Hartowanie organizmu

Pamiętaj także, że warto wychodzić z dzieckiem na spacer, i to bez względu na pogodę. Najważniejsze, aby zadbać o odpowiedni do warunków atmosferycznych ubiór. Staraj się właściwie oceniać potrzeby termiczne niemowlęcia – niekorzystne jest zarówno przegrzanie organizmu, jak i wyziębienie. Zbyt mocne podkręcanie kaloryferów w domu, czy rezygnacja z wietrzenia pomieszczeń nie są sprzymierzeńcami w kształtowaniu odporności u dziecka.

Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

[1] World Health Organization, Infant and young child feeding, 2009.
[2] Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2021.
[3] Kompletna kompozycja Bebilon 2 zgodna z przepisami prawa zawiera m.in. witaminy A, C, D i cynk dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, DHA i ALA dla rozwoju mózgu oraz żelazo i jod dla rozwoju poznawczego, wapń i magnez dla mocnych kości.
[4] Wśród mlek następnych, na podstawie badania przeprowadzonego przez Minds & Roses Sp. z o.o. w marcu 2023 r.
[5] Paruthi S. i wsp., Recommended amount of sleep for pediatric populations: a consensus statement of the American Academy of Sleep Medicine. Journal of Clinical Sleep Medicine, 2016, 12.06: 785-786.
[6] American Academy of Pediatrics Council on Communications, Media and Young Minds. Pediatrics, 2016, 138.5.